entweder - oder?
6 september 2021

Het windpark Fryslân op het IJsselmeer ten zuiden van Breezanddijk telt 89 hoge windturbines die bij Hindeloopen vlak voor de haven lijken te liggen en vanaf Stavoren er uit zien als op de foto. Je kunt dit moeilijk zien als verfraaiing van het landschap, maar volgens de politiek en de energiedeskundigen is de aanleg van windmolenparken en weilanden met zonnepanelen onvermijdelijk. De komende jaren moet er nog vijf keer zoveel bij als er nu staat.... Waar ik moeite mee heb, is de suggestie van onvermijdelijkheid, gekoppeld aan beweringen dat we de burgers zo van schone energie voorzien. Het gaat immers niet om energie voor burgers. Die gebruiken slechts een kwart van alle energie. Driekwart is voor het bedrijfsleven. Daar staan die molens voor. De Wieringermeer staat vol molens. Niet voor de mensen zoals beweerd is, maar voor de datacenters van de digitale industrie. En ja, daar hebben de burgers ook belang bij. Ik maakte deze foto immers met mijn smartphone en hoe zou dat moeten zonder de digitale wereld waar dat telefoonapparaat onderdeel van is? Het gaat dus niet om de vraag of we het een willen of het andere. Het is geen dilemma van entweder - oder, want de oplossing is en - en. Toch blijft het wringen. Een halve eeuw geleden zeilde ik hier ook en zag het er heel anders uit. En we gebruikten veel minder energie dan de watersporters van tegenwoordig. Zowel thuis als op het schip.
Waarom is het blijkbaar onmogelijk om de wereld zo in te richten dat we niet zoveel energie nodig hebben? Dus toch entweder - oder. Of we gaan door met steeds meer energie te verbruiken, maar dan opgewekt met molens en panelen, of we kiezen voor een eenvoudiger leefwijze die veel minder energie vraagt. We doen nu immers tal van zinloze zaken die wel veel energie vragen, maar die tot niets leiden. Waarom moeten elektrische auto's in 3 seconden kunnen accelereren naar 100 km/uur? Waarom is het eerste wat watersporters in een haven doen, het jacht aansluiten op de walstroom? En zo kunnen we nog wel wat noemen, want dit zijn peanuts. Overigens staan er in de provincie Fryslân opvallend weinig windturbines. Je kunt over de meren varen zonder last van die horizonvervuiling. De provincie heeft blijkbaar gewoon wat molens opgespaard en ze bij elkaar geplaatst in een windpark halverwege de Afsluitdijk. Ook dat is entweder - oder. Of overal molens, of alleen daar.
