Stamboek

Na het lezen van de term "Stamboek", zal het u waarschijnlijk niet verbazen dat de bakermat van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten in Friesland ligt. Een op kennis gebaseerde keuring op "raszuiverheid" stond het bestuur van het Fries Scheepvaart Museum in 1952 echter niet direct voor ogen toen het besloot een Commissie Stamboek Friese jachten in te stellen. In dat Stamboek moesten "al die oud-Friese jachten worden opgenomen die door hun bouw en sierlijkheid als monument beschermd moeten worden ". Er werden gegevens verzameld over bouwer, bouwjaar, achtereenvolgende eigenaren van schepen en over wat voor de historie van het schip en de jachtbouw verder nog van belang kon zijn.

In de Schepenlijst worden vanaf de start niet alleen oud-Friese jachten opgenomen

Na de oprichting van de Stichting in 1955 is het aandachtsgebied uitgebreid naar alle schepen die overeenkomen met de oud-Nederlandse scheepstypen, die hun eindvorm hadden bereikt toen het zeil werd vervangen door de motor (voor de Stichting het jaartal 1950), zowel gebouwd in hout als ijzer/staal. Vanaf dat moment zijn er meer dan 2500 schepen in de Schepenlijst opgenomen. In eerste instantie alleen maar geregistreerd. Later echt in geschreven met een plaquette in het schip. Wij kennen het wel en wee van het schip grotendeels. Ze zijn ofwel fysiek door de Criterium Commissie geschouwd of op basis van de aangeleverde informatie en documentatie door hen beoordeeld.

Wat is de betekenis van de Schepenlijst in het "het Stamboek" van de SSRP?

De Schepenlijst met Ronde en Platbodemschepen, is een lijst met de gegevens en de historie van de ruim 2500 schepen, beheerd door de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten. De Schepenlijst kent een grote groep 'actieve' schepen, dat wil zeggen schepen die bij Inschrijving voldeden aan de Criteria en waarvan de eigena(a)r(en) donateur zijn van de Stichting en dus hun jaarlijkse bijdrage voor Inschrijving betalen. Wanneer we de eigenaar van een schip kennen en het schip is door de Criterium Commissie geaccepteerd op basis van de geldende Criteria, spreken we van een Stamboekschip.
Maar de Schepenlijst is géén gesloten lijst met alleen maar Stamboekschepen, maar een zogenaamde 'open lijst'. Deze 'open lijst' bevat ook Ronde en Platbodemschepen, die ooit als Stamboekschip werden aangemerkt, maar die na verkoop niet weer door de Criterium Commissie zijn beoordeeld. Ook zijn de gegevens en historie van, in het verleden, beeldbepalende Ronde en platbodemschepen vastgelegd. Wij weten of zeker, dat deze schepen niet meer bestaan, of ze zijn naar het buitenland verkocht, of dat ze al vele jaren buiten ons vizier zijn gebleven.

De schepen, die in onze Schepenlijst zijn opgenomen:

De "ACTIEF' INGESCHREVEN" Stamboekschepen
De schepen voldoen bij Inschrijving aan de geldende Criteria en wij kennen de eigenaren, die jaarlijks hun 'bijdrage voor Inschrijving (en onderhoud van het Stamboek)' betalen (Categorie A tm D en M).
Schepen in de Categorie R(Restauratie, Registratie);
Schepen die bij aanmelding NOG NIET voldoen de geldende Criteria. Ze worden worden ook nog niet aangemerkt als Stamboekschip. Deze schepen zijn al nagenoeg (nieuw) afgebouwd of het schip is in restauratie. Wij kennen de eigenaren, die jaarlijks hun 'bijdrage voor Inschrijving (en onderhoud van het Stamboek)' betalen(Categorie R).
De "INACTIEVE" schepen, dus géén Stamboekschepen. Een aantal schepen heeft wel een eerder uitgereikte Stichtingsplaquette aan boord en is op die manier gelukkig wel blijvend herkenbaar. De schepen zijn in de Schepenlijst ingedeeld in:
1. Categorie O(pgeschort). Schepen met een plaquette, waarvan de Criterium Commissie zeker weet dat ze die NIET voldoen aan de geldende Criteria. Dit kan een tijdelijk kwestie zijn.
2. Categorie X. In deze groep worden de schepen vermeld, die ooit "Actief" ingeschreven zijn geweest, maar door de eigenaar is verkocht of waarvan de eigenaar de 'bijdrage voor Inschrijving (en onderhoud van het Stamboek)' om vaak onduidelijke redenen niet meer wilde betalen.
3. Categorie V(ervallen). Schepen waarvan we zeker weten dat ze niet meer bestaan of die waarschijnlijk niet meer bestaan.et Stamboek onzeker was.
4. Categorie Z. Van deze schepen zijn in de schepenlijst van de SSRP de gegevens vastgelegd omdat ze van de KNWV een zeilnummer hebben gekregen of dat deze schepen hebben meegedaan aan grote evenementen. Ze hebben registratienummer gekregen in de 9000-serie, maar hebben géén plaquette met dit nummer aan boord.

De eigenaren van 'ACTIEF' INGESCHREVEN schepen hebben een aantal voordelen/mogelijkheden:

De eigenaar kan voor het schip een Meetbrief aanvragen;
De eigenaren en huisgenoten kunnen lid worden van de VSRP;
De eigenaren kunnen gebruik maken van diverse collectieve voordelen.

'Slapend' bestand (Categorie X, V en Z) en de bijzondere Categorieën

Naast de groep 'actieve' schepen, kent het Stamboek ook het zogenaamde 'slapend' bestand. Daarin zijn de schepen opgenomen, die ooit geregistreerd zijn of 'actief' ingeschreven zijn geweest in het Stamboek en dus een stichtingsplaquette aan boord zouden moeten hebben. Omdat de huidige eigenaren van deze schepen niet ingeschreven zijn als donateur van de Stichting, is het ons meestal niet bekend waar deze schepen zich bevinden en wat de huidige status van het schip is. Schepen worden verkocht naar het buitenland, opgenomen in musea of zijn zelfs gesloopt. Wij komen graag in contact met de (oud-)eigenaren van deze schepen om de documentatie in ons archief zo actueel mogelijk te krijgen en te houden.

Mogelijk kunnen we eigenaren van nog varende schepen duidelijk maken hoe belangrijk het is, om hun schip weer 'actief' in te schrijven in het Stamboek.

Terug naar vorige pagina