Werven

Op heel veel werven zijn door eeuwen heen (en worden vaak nog steeds) de mooiste Ronde en Platbodems (Platbodemjachten) gebouwd. Veel schepen in het Stamboek zijn op deze werven gebouwd. Op een groot aantal werven wordt nog druk gewerkt aan onze schepen, andere werven hebben in de loop van de tijd hun poorten gesloten. Maar hun historie leeft voort in de nu nog varende schepen en documentatie die nog overal te vinden is.

Spiegel der Zeilvaart juli 1979 nummer 3 - Scheepswerven langs de Zuiderzee

De groei van de Zuiderzeevisserij betekende toenemende activiteit in die havens rondom de Zuiderzee, van waaruit deze bedrijfstak beoefend werd. Niet alleen de vissers zelf, maar ook een groot aantal vaklieden uit andere bedrijfstakken konden tewerkgesteld worden in de talloze nevenbedrijven, die het eigenlijke visserijbedrijf aan de wal ondersteunden. In het Staatsblad 1925, no. 290, wordt in artikel 1 van de Zuiderzee-steunwet een opsomming gegeven van het gehele complex van bedrijven, dat tezamen de Zuiderzeevisserij mogelijk heeft gemaakt.
De systematische opsomming luidt als volgt: „scheepsbouwer, scheepshersteller, mastenmaker, blokmaker, zeilmaker, nettenmaker, nettenhandelaar, taander, touwslager, mandenmaker, kistenmaker, kuiper, smid, loodgieter, koperslager, vischrooker, vischzouter, vischvervoerder, commissionair of handelaar in visch, vischventer, leverancier van scheepsbenodigdheden, vischafslager, vischcontroleur, wiervisscher, com-missionair of handelaar in zeegras, eendenhouder of nesthandelaar". 
In het verslag der speciale Commissie over de Zuiderzeevisscherij en aanverwante bedrijven (1905) wordt ten aanzien van de scheepswerven het volgende vermeld:
„Van alle andere zoogenaamde aanverwante bedrijven kan men verklaren, dat de scheepstimmerwerven en de zeilmakerijen en mast- en blokmakerijen voor het grootste deel van de visscherij bestaan alleen in die plaatsen, welke door hare bijzondere ligging vrijwel afgesloten zijn van het verkeer, en dus van de vrachtvaart bijna niets te doen hebben. Zulks is onder anderen voornamelijk het geval met de scheepstimmerwerven op Urk, Harderwijk en Bunschoten, en met enkele zeilmakerijen als bv. op Wieringen; evenwel zelfs deze inrichtingen hebben ook nog klandizie onder de tjalk-schippers.

pdf SdZ 1979 nr03 juli - Scheepswerven langs de Zuiderzee

Overzicht van de werven die Ronde en Platbodemjachten bouwen, restaureren of dit ooit hebben gedaan