P. Hartog in Buiksloot
Vanaf 1917 vinden wij aan de Buiksloterweg nummer 230, Pieter Hartog (1883-1953), een man met een scherp gezicht en een karakteristiek ringbaardje die een kleine scheepswerf had waar hij tussen 1910 en 1953 vele, voornamelijk kleine kajuitzeiljachten bouwde. Deze werf bevond zich achter zijn huis, aan de oude ringvaart rond de Buikslotermeer. Na zijn overlijden blijft zijn weduwe Grietje Swartsenburg (1887-?) – misschien nog wel verre familie van de Swartsenburghs aan Herenstraat 34? – hier wonen.
Op de werf van Pieter Hartog in Buiksloot zijn vele voornamelijk kleine kajuitzeiljachten zoals schouwen, grundels en de Vollenhovense bol gebouwd. Maar daarnaast kwamen er ook motorbootjes, roeiboten en vletten van de werf.
Rond 2000 bestond de Hartog Schepenkring als een soort behoudsorganisatie voor de door Pieter Hartog gebouwde schouwen. Ze onderhielden een eigen website, die helaas niet meer bestaat (2024).
Weinig bekend van de werf van Pieter Hartog
Ondanks dat er over de werf van Hartog weinig bekend is kan je je aan hand van gesprekken met de familie Hartog en uit verhalen die je zo links en rechts hoort een redelijk beeld vormen van de dagelijkse werkzaamheden en activiteiten op het werfje achter het huis van de familie Hartog in Buiksloot.
Bekend van verhalen is dat Hartog voornamelijk alleen werkte en ook de soms meer dan acht meter lange en duims dikke eiken delen met de hand uitzaagde. De op maat gezaagde planken werden vervolgens door hem op een stelling naast de loods met resthout en krullen in de goede kromming gebrand. Het tornijzer dat van gewichten voorzien voor de juiste scheluw in een deel zorgde ligt nog links in de loods.
Bij het plaatsen van deze rond de honderd kilo wegende eiken delen heeft Hartog, gezien het gewicht van het hout onder andere hulp gehad van Jan Swartsenburg uit Durgerdam. Dit is een van de neven van zijn vrouw die jaren lang als knecht voor Pieter heeft gewerkt.
Het woonhuis van Pieter Hartog aan de Buiksloterweg is intussen gerestaureerd. Een verslag staat op de website Stadsherstel Amsterdam.
2000-2002 Nieuwsbrieven van de Hartog schepenkring
Schepen in het Stamboek door Pieter Hartog gebouwd
Overzicht Hartog-kajuitschouwen van Jos Lammerse (eigenaar kajuitschouw 'Meerkoet' plaquette 407)
Ik verzamel al 30 jaar informatie over de schepen van Pieter Hartog. Jaren geleden heb ik een documentje gemaakt waarin ik foto’s van zoveel mogelijk schepen verzamel. Daar zijn verschillende scheepjes bij, die allang zijn gesloopt en ook nooit in het Stamboek opgenomen zijn geweest. Het is voor de compleetheid van het archief goed als ook deze schepen worden vermeld.
Zo is er een foto bij van de kajuitschouw ‘Vrouwe Elisabeth’. Deze kreeg ik in het jaar 2000 in Nieuwkoop van een heer op leeftijd (ik ben zijn naam kwijt helaas). Deze vertelde eigenaar te zijn geweest in de jaren ’60. Het schip zou al zijn gebouwd in 1898!! Hij heeft het later verkocht aan de scouting in Nieuwkoop die er tot in de jaren ’70 mee hebben gevaren en haar toen hebben gesloopt.
 Vrouwe Elizabeth |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |