Ontwikkeling van de CRITERIA

In de Criteria voor toelating in het Stamboek zijn algemene kenmerken van en randvoorwaarden voor alle Ronde en Platbodemjachten opgenomen. Daarnaast zijn er voor een specifieke scheepstypes (soms ook afhankelijk van de lengte) aanvullende Criteria vastgesteld.

Wijzigingen en aanvullingen in de Criteria worden door het bestuur van de SSRP vastgesteld na uitgebreid overleg met de Criterium Commissie. De Commissie wordt ondersteund door andere specialisten, ontwerpers en bouwers.

De Criteria vanaf de oprichting van de SSRP in 1955

Bij de start van het Stamboek in 1955 waren er nog geen Criteria ontwikkeld voor onze ronde en platbodemvloot. Dat was toen ook niet direct noodzakelijk omdat de Stichting zich in de beginjaren voornamelijk bezig hield met het in kaart brengen en het behoud van de vloot op dat moment, terwijl er in die tijd nog niet zoveel nieuwe jachten op stapel werden gezet. In de jaren zestig en vooral zeventig veranderde dat beeld. Duidelijk werd dat goede regels noodzakelijk werden. In de jaarverslagen uit die tijd is deze ontwikkeling goed te volgen.
Gaandeweg bleek dat er schepen in het Stamboek waren en werden geregistreerd, die achteraf ter discussie kwamen te staan. Vanaf 1966 is de SSRP serieus werk gaan maken van een set richtlijnen voor de toelating van schepen (zie daarvoor de laatste alinea van deze pagina: Waterkampioen Nr.1187 1966). Deze richtlijnen hebben na jaren geresulteerd in de Criteria zoals we heden ten dage kennen. Maar ook deze Criteria zijn nog doorlopend aan wijzigingen en aanvullingen onderhevig.


Op deze pagina hebben we de ontwikkeling van de Richtlijnen voor Inschrijving tot de huidige Criteria voor u in kaart gebracht vanaf 1966. De meest recente aanpassingen staan bovenaan.

Aanpassingen per 9 december 2023

Artikel 6.9.7: Zeillatten zijn toegestaan in het grootzeil en fok, behalve voor de scheepstypen Boeiers, Friese Jachten en Tjotters.

Verder is de tekst van een aantal artikelen verduidelijkt. Het zijn GEEN veranderingen.

Zie de wijzigingen van 9 december 2023


Aanpassingen per 5 februari 2023

We hebben zinvol commentaar gekregen van Jaap Zijlstra van de Blom werf en Frans Zitman van de klassenorganisatie R&P. Enerzijds ging het om schrijffoutjes anderzijds om een verandering in de regels die onbedoeld is binnen geslopen. Het gaat dan om minimale verschansingshoogte bij vissermanaken. Daar hebben we de oude regel hersteld. Voorts is er bij de schouwen de kluiverboomlengte duidelijker opgeschreven en hebben we tekening opgenomen voor de maatvoering bij de schouw, dit om mogelijke interpretatie verschillen op te lossen.

Zie de wijzigingen van 5 Februari 2023


November 2022

Met ingang van 1 november 2022 zijn de herziene ‘Criteria-SSRP’ van kracht worden. De herziene criteria komen in grote lijnen overeen met de eerdere criteria. Het gaat voornamelijk om een redactie van de bestaande regels met als doel het document beter leesbaar te maken. De criteria zijn door de jaren steeds aangevuld geweest met wijzigingen en verbeteringen en dat heeft de leesbaarheid niet bevorderd. Hopelijk hebben we nu weer een overzichtelijke reeks van kenmerken en voorschriften, waaraan een schip moet voldoen om ingeschreven te kunnen worden in het Stamboek.

Zie de wijzigingen van 1 November 2022


Maart 2019

We zijn samen met Hans Voskuil (KNWV, o.a. betrokken bij het meten en de uitgifte van Meetbrieven) tot de conclusie gekomen dat de laatste wijzigingen op de Criteria in augustus 2017 niet helemaal compleet en goed geformuleerd waren. We hebben een verduidelijking geformuleerd van de meetpunten voor het bepalen van de lengte van de kluiverboom, mede bepalend voor de grootte van het zeiloppervlak. Daarnaast zijn er na een uitgebreid onderzoek in de afgelopen jaren, aanvullende bepalingen voor Zeeschouwen opgenomen.

Zie de wijzigingen van Maart 2019


Augustus 2017

Na een zeer uitgebreid overleg met Hans Voskuil (KNWV, o.a. betrokken bij de uitgifte van Meetbrieven), zijn we tot de conclusie gekomen dat de laatste wijzigingen op de Criteria in mei niet helemaal compleet en goed geformuleerd waren. De wijzigingen moeten voor alle Aanvullende Criteria hetzelfde zijn. De wijzigingen betreffen bestaande teksten in de laatste versie van de Criteria. Er zijn een aantal waarden in formules gewijzigd en bij controle voldoet 98% van de bestaande vloot ook aan deze nieuwe Criteria. Als een bestaand schip eerder wel, maar nu niet meer aan de deze criteria voldoet, dan mag ze met compensatie daar mee blijven varen.

Zie de wijzigingen van Augustus 2017


Mei 2017

Het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft besloten om de criteria op zes punten aan te passen. Deze wijzigingen/aanvullingen betreffen de algemene bepalingen t.a.v materiaal en bouwwijze van romp en opbouw, de goedgekeurde blokken en de roeren en zwaarden. Daarnaast zijn in de Aanvullende bepalingen voor Lemsteraken een aantal wijzigingen doorgevoerd.

Zie de wijzigingen van Mei 2017


Januari 2015

Het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft besloten om de criteria op één punt aan te passen. Deze wijzigingen/aanvullingen betreffen het scheepstype Lemsteraken, waarbij het grootzeil zowel als de fok mogen voorzien zijn van zeillatten in zeillatzakken.

Zie de wijzigingen van Januari 2015


September 2014

Het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft besloten om de criteria op een aantal punten aan te passen. Deze wijzigingen/aanvullingen betreffen het scheepstype Lemsteraken, maar ook een paar algemene bepalingen betreffende relingen, ankers en het verduidelijken van gebruikte afkortingen.

Zie de wijzigingen van September 2014


Maart 2013

Het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft besloten om de criteria op een tweetal punten aan te passen. Deze wijzigingen betreffen de oppervlakteverhouding tussen grootzeil en botterfok van Zeeschouwen en de maximale lengte van het onderlijk van het grootzeil van de grote Lemsteraken.

Zie de wijzigingen van Maart 2013


April 2012

Naar aanleiding van de ontwikkelingen in de laatste tijd in de wereld van de grote Lemsteraken, ziet de Criteriumcommissie van de SSRP de noodzaak tot het doorvoeren van een aantal criteriawijzigingen die tot doel hebben enerzijds de bestaande zeilpraktijken aan te passen, veiliger en handzamer te maken en anderzijds de oude rompvorm en uitrusting van onze schepen beter te waarborgen.

Zie de wijzigingen van April 2012


Juni 2011

In aanvulling op de Algemene Criteria en de Aanvullende Criteria voor Lemsteraken, zijn voor de Lemsteraken van de V/VA klasse met een grootte van meer dan 11 meter (L) een aantal aanvullingen en toegestane uitzonderingen opgenomen.

Zie de wijzigingen van Juni 2011


Februari 2009

Op basis van het rapport van de zogeheten '4e werkgroep' is door het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten besloten tot een herziening van de criteria. Deze herziene Criteria zijn in februari 2009 geïntroduceerd. Naast het opstellen van de Aanvullende Criteria voor grote Lemsteraken, waarin een aantal uitzonderingsbepalingen is opgenomen om de veiligheid aan boord en de hanteerbaarheid van deze schepen te verbeteren c.q. mogelijk te maken, deed zich nu ook de mogelijkheid voor om de Algemene Criteria en de andere Aanvullende Criteria bij te stellen en een aantal onduidelijkheden die er in die bepalingen zat weg te werken. Zo zijn, omdat er toch duidelijke verschilpunten tussen beide typen jachten aanwezig zijn, de Aanvullende Criteria voor Schokkers en Hoogaarzen gescheiden en waar nodig aangepast.

Zie de wijzigingen van Februari 2009


Februari 2008

Bij de inschrijving en herinschrijving van jachten in het stamboek worden deze ingedeeld in een bepaalde categorie. Het bestuur en de criteriumcommissie hebben zich het afgelopen jaar een aantal malen moeten buigen over de tekst en uitleg van deze categorie-indeling. Reden om deze voor u nog eens toe te lichten.

Zie de wijzigingen van Februari 2008


Juli 2007

In 2007 zijn in de criteria een 2-tal wijzigingen doorgevoerd t.a.v. de gaffel van Lemsteraken en de hoogte verschansing bij visserman-aken.

Zie de wijzigingen van Juli 2007


December 2006

Het bestuur van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft besloten om de criteria op een drietal punten aan te passen, n.l. de Algemene Criteria, de maximum lengte Zeeschouwen en de maximum lengte Lemsteraken.

 

Zie de wijzigingen van December 2006

Tuighpraet in de Spiegel der Zeilvaart november 2006 nummer 9 - Ontwerpen en bouwen: twee aparte vakken!

Door de toenemende belangstelling in de afgelopen jaren voor goede ronde en platbodemschepen worden er ook steeds weer nieuwe ontwerpen voor deze klassieke schepen uitgevoerd. Daar zijn we als Stichting Ronde en Platbodemjachten (SSRP) natuurlijk heel blij mee. De belangstelling voor deze schepen is gebleven en veel mensen voelen er voor om geld in de bouw van een nieuw schip te steken. Dat is een goede zaak, want de door de jaren heen geëvolueerde scheepstypen bieden veel: een in zijn omgeving passend schip met vaareigenschappen gebaseerd op het oorspronkelijke vaargebied, veel zeilgenot en veelal een goed comfort.

De taken van de behoudsorganisatie zijn echter niet alleen het vergroten van deze belangstelling voor en het uitdragen van de kennis over deze schepen, maar ook om de oorspronkelijke vormen te bewaken. Uitgangspunt daarbij blijft de uitrusting en de verschijningsvorm van deze schepen zoals die waren in de tijd dat er nog volop met deze schepen gezeild werd. We hebben dat gesteld op de periode vóór de oprichting van de SSRP in 1955. 
Sinds die tijd zijn er door verschillende ontwerpers nieuwe schepen ontworpen die aansluiten bij dit uitgangspunt. Over de geslaagdheid van dergelijke ontwerpen willen we het hier niet hebben, maar duidelijk is dat in de loop der jaren ook daar beter gefundeerde visies op zijn ontwikkeld. Wat in de jaren zestig nog als passend werd beschouwd, zouden we tegenwoordig denk ik, vaak als een te geromantiseerd ontwerp van de hand wijzen. Dat is niet vreemd, want het tijdsbeeld is, ook zonder dat we dat willen, van invloed op wat we mooi en - nog erger - authentiek vinden.

Nieuwe materialen en nieuwe technieken hebben het mogelijk gemaakt dat sommige beperkingen die het oorspronkelijke materiaal kende, kunnen worden weggenomen. De SSRP is daar in een aantal gevallen, geef ik toe, soms schoorvoetend en terughoudend in meegegaan. Ontwerpers hebben op deze trends ingespeeld en kwamen met ontwerpen die aan de grens van wat wij toelaatbaar vonden lagen en gingen er soms overheen. Het doel: een sneller schip, of een beter hanteerbaar schip, gemak en/of vermeende vormverbetering. De opgestelde Criteria gingen niet van een dergelijke spitsvondigheid uit. Gedacht werd bij het opstellen ervan dat de gedachte erachter en de bedoeling voor eenieder duidelijk waren en dat verdere precisering teveel bureaucratie zou opleveren. Wellicht was dat wat naïef.

Gelukkig bestaat met de jachtarchitecten de afspraak dat ze alle tekeningen van een nieuw ontwerp aan de Criterium Commissie voor kunnen leggen, voordat het besluit valt om met de bouw te beginnen. Dat heeft geresulteerd in een waslijst van Aanvullende Criteria en wijzigingen daarop, waaraan elk ontwerp moet voldoen. De sanctie op niet naleving ervan bestaat uit het niet inschrijven in het Stamboek en dien ten gevolgen het niet verkrijgen van een meetbrief voor onder meer het wedstrijdzeilen.
Om ervoor te zorgen dat het ontwerp ook zo wordt uitgevoerd zoals het is getekend en door de commissie akkoord is bevonden, wordt van de werf of bouwmeester bij de oplevering een verklaring gevraagd, dat het schip geheel is gebouwd volgens de opgegeven specificaties met daarbij de betreffende tekening en het nummer. Bij seriebouw hoeft uiteraard een tekening niet steeds opnieuw te worden goedgekeurd, maar volstaat een verwijzing naar het ontwerp. Wel is de verklaring van de werf noodzakelijk.

De laatste tijd wordt de Commissie steeds vaker geconfronteerd met een tweetal zaken waar we hier uw aandacht voor willen vragen:

  1. de uitvoering van het ontwerp verschilt van de aangedragen tekening;
  2. de manier van uitvoering is niet conform de criteria.

In de eerste plaats wordt er tijdens de bouw van het schip afgeweken van de tekening, c.q. het ontwerp. Als dat gaat om het rooster op de licht-kap, zal niemand daarover vallen, maar als het essentiëlere zaken betreft wel. Zo is duidelijk dat er schokkers en jollen worden gebouwd voorzien van een (fikse) loefbijter, waar deze op de tekening, c.q. in het ontwerp, ontbreken. De vergrootte scheggen voor en achter bij sommige Lemsteraken is nog zo'n voorbeeld. Dat kan niet en is in strijd met de verklaring zoals die moet worden afgegeven door de bouwer. Vaak merken we dat pas als het schip al in het water ligt en er al een Bewijs van Inschrijving in het Stamboek, met plaquettenummer is afgegeven. Kennelijk is aan deze werfeigenaren/scheepsbouwers onterecht het vertrouwen gegeven dat een en ander ook zo wordt uitgevoerd als op tekening staat aangegeven.

Voor alle duidelijkheid wijzen we er hier nog maar eens op dat ook bij veranderingen in de seriebouw eerst een nieuwe tekening met goedkeuring moet worden verkregen, alvorens het schip gebouwd kan worden. Als het tenminste ingeschreven wil worden. Hetzelfde geldt overigens voor vergrote ontwerpen van reeds goedgekeurde schepen.
In het andere geval wordt alles weliswaar conform de tekening uitgevoerd, maar wordt het niet uitgevoerd conform de criteria. Zo zijn we een aluminium gaffel tegengekomen, waar deze van hout moet zijn. Zien we Dyneema waar staaldraad is voorgeschreven en worden er onder water soms andere dan de toegestane materialen gebruikt.
In het eerste geval zou je kunnen spreken van 'moedwillige valsheid in geschrifte', in het tweede geval van 'opzettelijke ontduiking van de voorschriften'. De enige mogelijkheden die het Stamboekbestuur dan nog resten, zijn het schip alsnog uit het Stamboek verwijderen en de klassenorganisatie op de hoogte brengen van het ver-loop van de gang van zaken. Zonder een substantiële verhoging van de inschrijvingskosten, in elk geval voor nieuwe schepen, is het ook niet mogelijk om middels controles zowel de bouw, als de uitrusting van schepen voortdurend te controleren. Ook de mankracht die dat zou vragen ontbreekt ons ten ene male. Die kant zouden we dan ook niet op willen. Dit omdat het in elk geval het werk van en voor het Stamboek er niet leuker op maakt. We denken bovendien dat het een uitnodiging aan verkeerd willenden zou kunnen zijn om, direct na de controle, alsnog snel even zaken te veranderen, in de hoop dat het later nooit zal worden opgemerkt. Dergelijke handelswijzen zouden, wat ons betreft, erg onsportief en kinderachtig zijn en dat moeten we met elkaar eigenlijk niet willen.


November 2005

In de nieuwe versie van de criteria van november 2005 zijn op een 3-tal punten wijzigingen doorgevoerd: de aanvullende criteria voor hoogaarzen en schokkers, criteria over rondhouten en de aanvullende criteria voor zeeschouwen.

Zie de wijzigingen van November 2005


November 2004

Er zijn in de Criteria op een 3-tal punten wijzigingen aanvullingen cq aangebracht: n.l. a. aanpassing van de definitie van de categorieën A t/m D, b. aanpassing aanvullende criteria Lemsteraken en c. de zetboorden.

Zie de wijzigingen van November 2004


De ontwikkeling van de criteria tot 2003

De criteria in 2003: het bestuur heeft een uitvoerige discussie gevoerd over de interpretatie van artikel 4.3 van de algemene criteria, handelend over kiel, scheg en loefbijter. Op grond van deze discussie is de tekst van het onderhavige artikel ter verduidelijking uitgebreid.


De criteria in 2002: het bestuur nam kennis van de op initiatief van een jachtontwerper door een werkgroep onder auspiciën van de Klassenorganisatie Ronde en Platbodemjachten van het KNWV opgestelde criteria voor de inrichting van wat genoemd wordt visserman jacht-aken. Zij zijn speciaal ontworpen voor het wedstrijdvaren.


De criteria in 2001: discussie over het lamineren heeft geleid tot de conclusie, dat toepassing van deze techniek bij de bouw van traditionele houten jachten de inschrijving in categorie D van het Stamboek niet langer in de weg mag staan.


De criteria in 2000: Er worden een tweetal wijzigingen in de Criteria aangebracht ten aanzien van toepassing van niet-traditionele houtsoorten en de maximum lengte van Lemsteraken.


De criteria in 1999: Er zijn aanpassingen in de Criteria aangebracht ten aanzien van de minimale afmetingen van scheg en loefbijter bij Lemsteraken met een onderbroken kielbalk en van zeerelingen.


De criteria in 1998: In de statuten ligt ondubbelzinnig vast dat jachten die nu of in de toekomst het predikaat 'Varend Monument' verdienen, worden ingeschreven in het Stamboek in de Categorieën A, B of C. De overige jachten zijn ingedeeld in Categorie D, ook wel genoemd replica's. Dit zijn statutair géén monumenten en kunnen dit ook nooit worden.
Zeeschouwen met een verbrede dooskiel (voor inbouw motor) en de door A. van Oudgaarden ontworpen Tholense schouwen met een rechte achterspiegel blijven en worden ingeschreven, mits te water gelaten vòòr 1 januari 1996.


De criteria in 1997: Er zijn aanvullende criteria voor Zeeuwse schouwen, Tjalken en Skûtsjes geformuleerd.


De criteria in 1996: Het bestuur van de SSRP heeft besloten om éénmaal ingeschreven schepen in het Stamboek te handhaven, ook al voldoen zij niet aan de op dat moment geldende Criteria.


De criteria in 1995: Er is enige onduidelijk ontstaan over het vermoeden dat, door het aanscherpen van Criteria, ingeschreven schepen niet meer aan de nieuwe Criteria zouden voldoen. Door het geven van een aantal voorbeelden wordt dit weerlegd.


De criteria in 1994: De al ingeschreven schepen worden ingedeeld in de categorieën A tm D. Nieuw aangemelde schepen worden op advies van de Criterium Commissie ingedeeld in één van deze categorieën.


De criteria in 1993: In het voorjaar van 1993 is aan alle eigenaren/donateurs een Certificaat van Inschrijving gestuurd. Dit betekent dat vanaf 1 maart 1993 de bekende plaquette alleen geldig is als bewijs van inschrijving, indien tevens het op naam van de eigenaar gestelde Certificaat van Inschrijving aanwezig is.


De criteria in 1992: De vastgestelde Criteria zijn ingrijpend bijgewerkt en nu definitief. De speciale werkgroep is ontbonden en de leden worden bedankt voor hun inzet. De Criteria zullen worden gebundeld in een zogenaamd Oranje boekje.


De criteria in 1991: Besloten is om naast de verplichte Plaquette, ook een daaraan gekoppeld Certificaat van Inschrijving te verstrekken. In de loop van de afgelopen jaren werd het bestuur steeds vaker geconfronteerd met een zich vooral binnen de Lemsteraken (VA) manifesterende ontwikkeling, waarin nieuwgebouwde schepen ter beoordeling werden aangeboden, die niet in het stamboek opgenomen konden worden omdat de ontwerpen duidelijk van de traditionele Lemsteraken afwijkende kenmerken vertoonden. Bepaald zorgwekkend was de ontwikkeling van de vorm van de onderwaterschepen, waarbij geconstateerd moest worden dat de thans geldende criteria kennelijk onvoldoende houvast boden om het ontwikkelingsproces te beheersen. Een soortgelijke ontwikkeling, zij het in mindere mate, was bij de schokkers en hoogaarsen aanwijsbaar. Een en ander noopte in de loop van het jaar 1990 het bestuur van de Stichting zich te beraden over mogelijkheden om aan deze onwenselijke situatie een halt toe te roepen.


De criteria in 1990: De Criterium Commissie wordt vaak bijgestaan door externe adviseurs.


De criteria in 1989: Een officiële Criterium Commissie bestaat sinds 1988 en is daarna voortvarend aan de slag gegaan.
Nadat het Stamboek in 1955 in het leven werd geroepen beoordeelde het toenmalige Bestuur of een zeiljacht al dan niet kon worden ingeschreven. Met het vastleggen van een aantal kenmerken zoals beschreven in het boek 'Ronde en platbodem jachten' onder redactie van T. Huitema, werd de eerste aanzet gegeven om te komen tot het opstellen van criteria, waaraan ronde en platbodem jachten moeten voldoen om in aanmerking te komen voor inschrijving in het Stamboek.


De criteria in 1976: Een speciale commissie heeft in april 1975 de definitieve tekst van de te hanteren Criteria aan het bestuur aangeboden. Deze Criteria zijn vervolgens door het bestuur geaccordeerd en gaan dienen voor de toelating van schepen in het Stamboek.


De criteria in 1974: Een schip wordt bij her-inschrijving opnieuw beoordeeld. Dit gebeurde daarvoor niet altijd.


De criteria in 1973: Wanneer kan een schip worden geweigerd voor het Stamboek?


De criteria in 1972: Een aantal opmerkingen worden gemaakt over vormen en kleuren van schepen.


De criteria in 1969: Waterkampioen maart 1969 nummer 6: Stichting Stamboek stelt normen voor Ronde en Platbodemjachten

Richtsnoer bij de beantwoording van de vraag of een schip al dan niet in het Stamboek kan worden ingeschreven

De Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten heeft een aantal normen gesteld, die bij de beantwoording van de vraag of een schip al dan niet in het Stamboek kan worden ingeschreven, een rol spelen en als richtsnoer dienen. Men heeft daarbij de omschrijving vrij vaag gehouden en de grenzen ruim getrokken. Hoewel het hoofddoel van de Stichting de vastlegging, bewaring en handhaving van de oude scheepsnormen is, wil men een zeker naast elkaar bestaan van overlevering en geschiedenis met de eisen die door het gebruik als jacht in deze tijd worden gesteld, aanvaarden; men noemt dit zelfs wenselijk.

Waterkampioen maart 1969 nummer 6 - Stichting Stamboek stelt normen voor Ronde en Platbodemjachten


De criteria in 1968

De criteria in 1968: De SSRP gaat serieus werk maken van een set richtlijnen, die gehanteerd gaat worden bij inschrijving van een jacht. Daarnaast hoopt men ook dat deze richtlijnen door ontwerpers van nieuwe schepen gehanteerd gaan worden.
Eind 1966 werd de eerste Criterium Commissie gevormd, die een aantal objectieve criteria formuleerde waaraan de jachten bij inschrijving in het Stamboek kunnen worden getoetst. Begin 1967 verscheen het Rapport van deze Commissie, dat de basis vormde voor de omstreeks 1969 opgestelde 'Criteria voor inschrijving in het Stamboek'. 


De criteria in 1967

De criteria in 1967: Ruim 12 jaar geleden werd het Stamboek in het leven geroepen om daarin die als jacht gebruikte schepen op te nemen die naar vorm, uiterlijk en tuigage overeenstemmen met de schepen, die tot het einde van de zeiltijd in ons land werden gebruikt. Hieruit blijkt reeds - en dat spreekt eigenlijk ook vanzelf - dat de inschrijving uitdrukkelijk is beperkt tot scheepstypen, die werkelijk in de binnenvaart en bij de visserij hebben bestaan. Vele van deze oude werkschepen zijn echter voor de pleziervaart verbouwd en vele schepen zijn lang na het einde van de zeiltijd speciaal als jacht ontworpen en nieuw gebouwd. Meer en meer bleek het daardoor gewenst vast te leggen wat onder en rond of platbodemjacht moet worden verstaan. Want al zij direct erkend, dat de oude scheepsbouwers tot in de tweede helft van de vorige eeuw en kort na de eeuwwisseling hun schepen allemaal individuele bijzonderheden meegaven en nimmer eenheidsschepen bouwden, toch vertonen al die schepen een aantal fundamentele kenmerken en karakteristieken, die naar de mening van de Stichting dienen te worden gehandhaafd.


De criteria in 1966: Waterkampioen december 1966 nummer 1187 : Inschrijving in het Stamboek, de aanzet tot Criteria

De vraag welke schepen in het Stamboek kunnen worden ingeschreven, houdt de Stichting reeds geruime tijd bezig. Na uitvoerig overleg heeft het bestuur thans uitdrukkelijk bevestigd dat de Stichting haar belangstelling in het bijzonder richt op het zuivere oud-Nederlandse scheepstype, zoals dit tot aan het einde van de zeiltijd bij de binnenvaart en de visserij werd gebruikt. Deze ornschrijving is echter dermate algemeen, dat een nadere precisering gewenst is, zulks te meer omdat bijvoorbeeld 'de botter' niet bestaat, maar bepaalde onderlinge verschillen steeds voorkwamen, al naar gelang de werf waar en het water waarvoor de botter werd gebouwd. Daarenboven worden in de laatste jaren in toenemende mate nieuwe - meestal stalen - ronde en platbodemjachten gebouwd, waarbij de ontwerper soms bepaalde nieuwigheden introduceert en welbewust in meer of mindere mate afwijkt van het oorspronkelijke scheepstype. Het bleek daarom noodzakelijk te trachten een aantal duidelijke, objectieve maatstaven vast te stellen, waaraan de in het Stamboek in te schrijven schepen moeten voldoen.
Voor het vaststellen van deze maatstaven heeft het bestuur besloten de hulp van een speciale commissie in te roepen, bestaande uit de heren: Ds. J. Matzer van Bloois, W. de Vries Lentsch Jr. en P. Zwiers. Twee van deze commissieleden zijn scheepsontwerpers met kennis van en belangstelling voor deze oude scheepstypen (zonder zich direct met het ontwerpen ervan bezig te houden). Het derde lid heeft herhaaldelijk bewezen over een uitgebreide en ook zeer praktische ervaring terzake van de bouw en de eigenschappen van die schepen te beschikken. Behalve over het algemene probleem zal de commissie het bestuur tevens adviseren bij de inschrijving van schepen, die zich in het komende jaar aanmelden. Dan bestaat de gelegenheid de vastgestelde maatstaven in concrete gevallen op hun bruikbaarheid te toetsen.
Het bestuur hoopt aldus te bereiken, dat het Stamboek zijn functie zo goed mogelijk vervult en daardoor huidige en toekomstige eigenaars, alsmede ontwerpers van ronde- en platbodemjachten stimuleert hun schepen zoveel als doenlijk in overeenstemming te houden of te brengen met de oorspronkelijke scheepsvorm en tuigage van het desbetreffende type.


1962: Klasse Reglement Ronde en Platbodemjachten - Handboekje KVNWV Deel IIID 1962

In deze klassen kunnen worden toegelaten typisch Nederlandse jachten met zijzwaarden, zoals boeiers, botters, hoogaartsen, tjotters, schouwen en dergelijke; voorts als jacht in gebruik zijnde oud-Nederlandse vracht- en visserschepen, waaronder begrepen Staverse jollen.
Vorm en tuigage mogen niet belangrijk afwijken van de door deze benamingen oorspronkelijk aangeduide typen. Schepen met een middenzwaard kunnen niet worden toegelaten. Bovendien mogen vaartuigen behalve Staverse jollen niet voorzien
zijn van een kiel met een hoogte, gemeten op het grootspant van meer dan 2% van de lengte op de waterlijn. De schepen moeten getuigd zijn met een gaffeltuig met losse broek dan wel met het tuig, dat van oudsher bij het betreffende type gebruikelijk was. In geval van twijfel of een vaartuig in één dezer klassen kan worden opgenomen, beslist het bestuur van de K.V.N.VJ.V. in overleg met de Technische Commissie.

Klasse Reglement Ronde en Platbodemjachten - Handboekje KVNWV Deel IIID 1962

Terug naar vorige pagina