De criteria in 1997

Winterreünie in Muiden in de sociëteit van de KNZ&RV, op zaterdag 5 april

Uit het betoog van de heer Van Beylen werd spoedig duidelijk, waarom hij als titel van zijn voordracht "De schouwen van Zeeland" had gekozen: er is in dat verband sprake van verschillende varianten van één type platbodemvaartuig, klein in aantal en in betekenis steeds overvleugeld door de veel grotere hoogaarzen en hengsten. De historische gegevens over herkomst, ontstaanswijze en gebruik van deze schouwen zijn uitermate schaars en weinig concreet. Het was alleen in Zeeland algemeen gebruikelijk om een scheepstype te noemen naar zijn thuishaven, ook al bestond tussen beiden geen enkel verband. Met behulp van foto's en tekeningen op dia werd duidelijk gemaakt, dat er goede argumenten zijn om uitsluitende van "Zeeuwse schouwen" ofwel "schouwen uit Zeeland" te spreken en af te zien van het definiëren van subtypen als de Tholense schouw, de Bergense schouw en de Phillippiense schouw.
De heer G. de Jong zette hierna uiteen, hoe de Werkgroep Criteria Schouwen aan de hand van onderzoek ter plaatse, literatuur- en ander bronnenonderzoek gekomen was tot aanvullende criteria voor Zeeuwse schouwen in het algemeen met omschrijving van de naar het oordeel van de werkgroep specifieke kenmerken van resp. de Tholense schouw, de Philippiense schouw en de Bergense schouw.

Als belangrijkste conclusie uit dit onderzoek kan gelden, dat de meer recent gebouwde "Tholense" schouwen met een rechte achterspiegel, zoals bekend bij de Friese schouwen, als niet authentiek dienen te worden beschouwd en derhalve niet kunnen worden ingedeeld in categorie D van het Stamboek.

Aanvullende criteria Zeeuwse schouwen, tjalken en skûtsjes

In de vergadering van 22 mei werden de aanvullende criteria voor Zeeuwse schouwen, geformuleerd door de desbetreffende werkgroep, vastgesteld. De werkgroep aanvullende criteria tjalken en skûtsjes diende eind 1996 voorstellen bij het bestuur in. Deze werden voor advies toegezonden aan de Criteriumcommissie, de SKS en de IFKS omdat de werkgroep te kennen had gegeven, dat als één van de uitgangspunten voor de geformuleerde aanvullingen heeft gegolden, dat skûtsjes van deze organisaties in het Stamboek moeten kunnen worden opgenomen.
Op 22 mei werden de door het bestuur en de genoemde adviesorganen gemaakte op- en aanmerkingen met de werkgroep besproken. Deze verwerkte de resultaten van de bespreking in haar voorstel, dat hiermee een definitieve status kreeg. Het bestuur besloot in de vergadering van 9 december, de voor¬stellen te aanvaarden en stelde daarmee de aanvullende criteria voor tjalken en skûtsjes vast. De belangrijkste aanvullingen op de algemene criteria betreffen de vorm en afmetingen van loefbijters, de toepassing van zeillatten en, bij tjalken, de maximaal aanvaardbare hoogte van de achterkant van de kajuitopbouw en de vorm van de ramen daarin, alsmede de aanwezigheid van een hekje + zetboorden rondom de kuip.
In 1998 zullen de Criteria voor Inschrijving in het Stamboek (het "oranje boekje") opnieuw worden uitgegeven waarbij de algemene en aanvullende regels in een overzichtelijk en logisch verband uniform zullen worden geformuleerd.

Criterium Commissie

De commissie bracht aan het Stichtingsbestuur advies uit over het concept aanvullende criteria tjalken en skûtsjes van de desbetreffende werkgroep. Verder werd aan het bestuur voorgesteld om het expliciete verbod van de toepassing van gejoggeld gelaste landen in het voor- en achterschip van jachten in de algemene criteria op te heffen omdat dit geen recht doet aan het behoud van een vroeger vrij algemeen toegepaste klinktechniek. Het bestuur heeft dit voorstel overgenomen; in de nieuwe uitgave van de criteria voor Inschrijving in het Stamboek zal dit verbod vervallen.

De commissie formuleerde in april voor intern gebruik een procedure voor het beoordelen van jachten ten behoeve van de indeling in één der vier categorieën van het Stamboek met een "beslisboom". Dit om een uniforme beoordeling te waarborgen.

De commissie adviseerde in het verslagjaar in totaal 121 keer aan het bestuur over de inschrijving van een jacht in het Stamboek en/of indeling in één der vier categorieën. In 21 gevallen werd een advies aangehouden door het ontbreken van voldoende gegevens. Er blijkt een wijdverbreid gebrek aan informatie bij (nieuwe) jachteigenaren te bestaan over de procedures bij verkoop, resp. herinschrijving van een jacht en de wens van de Criterium Commissie om over recente foto's te beschikken ter vergemakkelijking van de beoordeling en ter completering van het Stamboek.

In acht gevallen werd geadviseerd, een al in het Stamboek geregistreerd jacht niet in te delen, omdat het niet bleek te voldoen aan de criteria voor één van de vier categorieën en in zeven andere gevallen werd geadviseerd, een voor het eerst aangemeld jacht om dezelfde reden niet in te schrijven. In drie van deze gevallen heeft het bestuur dit advies gevolgd, in vier andere moest aan het eind van het verslagjaar nog een beslissing worden genomen.

De indelingsprocedure van alle in het donateurs-bestand opgenomen jachten is thans voltooid. Het blijkt, dat in totaal in 32 gevallen moest worden geconstateerd, dat een jacht niet kon worden inge­deeld in de categorieën A t/m D van het Stamboek. In 16 andere gevallen moest de indeling worden opgeschort omdat essentiële gegevens ontbraken.

Beroepsraad
De samenstelling van de beroepsraad bleef in dit verslagjaar ongewijzigd. De raad behandelde één beroep tegen de beslissing van het SSRP-bestuur om een schouw niet in te delen als Tholense schouw omdat deze een rechte achterspiegel heeft. Deze schouw voldoet daarom niet aan het gestelde in artikel 4.1 van de Criteria voor Inschrijving in het Stamboek, uitgave december 1992. Het beroep werd niet ontvankelijk verklaard.

In de loop van het verslagjaar zijn nog twee beroepen ingediend tegen beslissingen van het Stichtings­bestuur om jachten, in dit geval Lemsteraken, niet in te delen. De behandeling daarvan zal pas in 1998 zijn beslag krijgen.