De criteria in 1998

Toepassing criteria

Het bestuur heeft de problematiek geanalyseerd en daaruit de volgende conclusies getrokken:

1. In de statuten ligt het beleid met betrekking tot de behoudstaak van de SSRP ondubbelzinnig vast; jachten, die nu of in de toekomst het predicaat "varend monument" verdienen, worden ingeschreven in het Stamboek onder de categorieën A, B of C.
2. De "overige jachten", ondergebracht in categorie D van het Stamboek, ook wel aangeduid met de term "replica's", zijn statutair géén monumenten en kunnen dat ook nooit worden. 
3. Het inschrijvingsbeleid ten aanzien van deze laatste categorie jachten behoeft nuancering met als uitgangspunt, dat ronde en platbodemjachten door de jaren heen gekenmerkt werden door eenheid in verscheidenheid. Dat is juist hun charme. Sommige elementen uit de aanvullende criteria zijn eerder ingegeven door het streven, om ongewenste ontwikkelingen in de nieuwbouw van jachten, samenhangend met het wedstrijdzeilen, tegen te gaan dan om recht te doen aan het genoemde traditionele groepskenmerk.
4. De inspanningen in de afgelopen jaren om meer duidelijkheid te verkrijgen inzake de wezenlijke kenmerken van verschillende jachttypen hebben aan het licht gebracht, dat door gebrek aan kennis in het verleden jachten ten onrechte zijn ingeschreven omdat zij in onaanvaardbare mate daarvan afwijken. De gekozen methodiek om de inschrijving in het Stamboek te handhaven doch in de schepenlijst door bij de categorie-aanduiding aan te geven, dat zij niet voldoen aan de criteria voor hun klasse, dient echter te worden verlaten. Elk jacht, dat is ingeschreven, al dan niet terecht, dient tevens te worden ingedeeld. Voor zusterschepen dient gelijke rechtsbedeling het plechtanker van het inschrijvingsbeleid te zijn.
5. De herinschrijvingsprocedure dient primair om vast te stellen, of sinds de vorige inschrijving al dan niet ontoelaatbare veranderingen zijn aangebracht. Is dit niet het geval, dan volgt herinschrijving en in het andere geval dient herinschrijving te worden geweigerd, tenzij de gewraakte veranderingen ongedaan worden gemaakt.
6. Het is ten principale onjuist om de inschrijving in het Stamboek afhankelijk te stellen van het al dan niet voldoen aan criteria, vooral getalsmatige, die ten tijde van de bouw nog niet waren vastgesteld.
7. Het is gewenst om het VSRP-bestuur niet alleen actief te betrekken bij het beleid met betrekking tot wijziging van de criteria doch ook bij het inschrijvingsbeleid om problemen als hierboven aangeduid in de toekomst te voorkomen.

Op grond van het voorgaande heeft het bestuur na consultatie van het VSRP-bestuur en de Criterium Commissie besloten om het beleid als volgt aan te passen en dit ter gelegenheid van de najaarsvergadering van de VSRP aan de donateurs medegedeeld:

1. De definitie van categorie D in de Statuten van de SSRP gaat luiden: "Ronde en platbodemjachten, welke niet onder categorie A,B of C vallen doch die geheel of nagenoeg geheel voldoen aan de gestelde criteria voor het oud-Nederlandse ronde en platbodemjacht zoals geformuleerd op het moment, dat zij werden gebouwd, met uitzondering van de tjalken en skutsjes". Dit betekent in de praktijk, dat Lemsteraken, hoogaarzen en schokkers, die te water zijn gelaten vóór 1 januari 1993, niet getoetst zullen worden aan de aanvullende criteria voor deze jachttypen. Voor zeeschouwen en Zeeuwse schouwen is deze peildatum 1 januari 1996. Tjalken en skûtsjes worden getoetst aan de aanvullende criteria, ongeacht het bouwjaar, omdat daarin enkele eisen ruimer zijn gesteld.
2. Elk (her)ingeschreven jacht wordt tevens (her)ingedeeld. Jachten, niet vallend onder de categorieën A,B of C worden automatisch ingedeeld in categorie D. In voorkomende gevallen krijgt een eigenaar van een jacht, waarbij een afwijking van de criteria is geconstateerd die niet tot afwijzing leidt, een Certificaat van Inschrijving met een aanhangsel, waarin de afwijking in kwestie wordt omschreven met, indien dat in de praktijk mogelijk is, de aanbeveling om hem op te heffen. 
   Zeeschouwen met een verbrede dooskiel en de door A. van Oudgaarden ontworpen Tholense schouwen met een rechte achterspiegel blijven en worden ingeschreven, mits te water gelaten vóór 1 januari 1996.
3. Elk jacht wordt bij de aanmelding tot herinschrijving getoetst aan de status quo bij de vorige inschrijving. Wijzigingen met als resultaat, dat het jacht niet meer voldoet aan de criteria, kunnen er in het vervolg toe leiden, dat herinschrijving wordt geweigerd. In dat geval kan de nieuwe eigenaar geen lid van de VSRP worden tenzij de gewraakte wijzigingen ongedaan worden gemaakt.
4. Een voornemen om (her)inschrijving van een jacht te weigeren wordt voor advies voorgelegd aan het bestuur van de VSRP. De Commissie Ronde en Platbodemjachten van het KNWV heeft tijdens een overleg op 9 juni te kennen gegeven, dat zij de bepaling in de klassevoorschriften, dat jachten voor het verkrijgen van een definitieve meetbrief dienen te voldoen aan de huidige criteria voor inschrijving in het Stamboek, wenst te handhaven. In een voorkomend geval kan dit betekenen, dat een ouder jacht alsnog daaraan dient te worden getoetst. Het bestuur heeft te kennen gegeven, daaraan op verzoek van de eigenaar te willen meewerken mits de benodigde tekeningen en overige informatie worden overgelegd en de te maken kosten worden vergoed.

Redactionele bewerking criteria
Na de vaststelling van de aanvullende criteria voor tjalken en skûtsjes in december 1997 bleek de noodzaak om de teksten van de algemene en de in de laatste vijf jaar tot stand gekomen aanvullende criteria voor verschillende jachttypen redactioneel te bewerken tot een samenhangend geheel zonder herhalingen, overlappingen en tegenstrijdigheden. De tekst van de aanvullende criteria voor Zeeuwse schouwen was aan het eind van het verslagjaar nog onderwerp van discussie binnen het bestuur. Het is de bedoeling om de Criteria voor Inschrijving in het Stamboek uit te brengen in een losbladig systeem zodat aanvullingen en wijzigingen in de toekomst eenvoudig kunnen worden aangebracht en geconvoceerd.

Automatisering Stamboekarchief
Het verzamelen en operationeel maken en houden van alle informatie betreffende Nederlandse jachten van het rond- en platbodemtype is een basisdoelstelling van de Stichting. Grondslag daarvoor is tot dusverre het papieren Stamboekarchief met alle daaraan klevende praktische bezwaren.
De wens, om dit over te brengen in een geautomatiseerd gegevensbestand leeft al geruime tijd. Pas dan zal het mogelijk zijn om het papieren archief veilig onder te brengen in het Fries Scheepvaartmuseum, zoals de Statuten voorschrijven.
In de loop van dit verslagjaar is door onze archivaris, samen met de penningmeester en een automatiseringsdeskundige, programmatuur ontworpen om dit te realiseren. Daarmee is het mogelijk om zowel de gegevens van het aanmeldingsformulier als literatuurgegevens en afbeeldingen op te slaan, de laatste via scanning op cd-rom. Er is voorzien in opslagruimte voor maximaal 20 documenten per jacht.
Het programma is getest en geoptimaliseerd door de gegevens van ongeveer 100 jachten in te brengen. In eerste instantie zullen de gegevens van het aanmeldingsformulier in 1999 in het gegevensbestand worden ingebracht waarbij systematisch aan de donateurs de over hun jacht geregistreerde gegevens zullen worden toegezonden met het verzoek, eventuele onjuistheden te corrigeren.