't Speeljacht (Piet Ilmer sr) - Nijkerk

In 1986 heb ik mijn eigen zeeschouw 't Speeljacht' getekend en gebouwd. Dit schip werd in 1990 gevolgd door een vissermanschouw van 11,50m, die is gebouwd bij Jochem Smidt in Boven-Hardingsveld voor een opdrachtgever uit Culemborg. Met een motorsailer, de Ilmer 32, heb ik in 1991 op de natte Hiswa gelegen. Het laatste bootje was de bijboot “Speeltje”, een 7-voets jol waarvan ik er twee bouwde en er een als bijboot gebruik. In 1991 is er in de Spiegel der Zeilvaart geschreven over mijn ontwerp van een Dordtse Boeier, die ik in 1978 had getekend voor de werf "'t Speeljacht". Helaas is dit ontwerp nooit gerealiseerd.

Gebouwde schepen vanaf het begin

De eerste boot die ik bouwde was voor eigen gebruik. Het was de zeeschouw 'Bonte Piet' (plaquette 1987) die ik onder primitieve omstandigheden bouwde in de periode juni 1973 en 1976. De bouwplaats was de loods van de jachthaven “De Stuw” in Amersfoort. Doordat mijn schoonvader een smederij had, was het mogelijk om aan materialen en gereedschap te komen. Ik ben met ons gezin tot 1985 eigenaar geweest van dit schip en heb het toen verkocht aan de heer J.J. De Vries in Oud-Karspel.

De Zeeschouw ZC91
Een toenmalige collega, Hein Visser, vond het een mooie boot en wilde een grotere uitvoering van de Bonte Piet. Daarop heb ik voor hem een zeeschouw van 8,50m ontworpen, de Zeeschouw 91. We hebben de platen laten snijden en zijn met z'n tweeën het casco gaan bouwen. Dat deden we in Putten midden in het bos aan de Poolseweg. We moesten een stroomkabel van ca 100 meter door het bos leggen om te kunnen lassen. Dit schip is bij de SSRP onbekend en ik heb het schip wel zien varen (bijgaande foto's heb ik gemaakt), maar niet meegemaakt dat er een tuig op kwam, want toen had ik de eigenaar al uit het oog verloren.

“Piet-Hein jachtbouw”: De eerste schokker in Harderwijk

Na de bouw van de Zeeschouw 91 besloten Hein Visser en ik om een werf te beginnen, wat we hebben gedaan. We begonnen eind 1977 in Harderwijk in een loods van Euro-Electro aan de Fahrenheidstraat onder de naam: “Piet-Hein jachtbouw”. Daarvoor heb ik de Schokker 96 en Schokker 85 ontworpen. We zijn toen in eigen beheer de latere 'Stormvogel 2' gaan bouwen, die we begin 1979 verkochten aan Dhr. Siete Bosma.

Werf "'t Speeljacht" in Nijkerk

In begin 1979 zijn we verhuisd naar het achterste deel van een bedrijfsgebouw aan de Ambachtsstraat 4 (nu 16) in Nijkerk en veranderde de werfnaam in “'t Speeljacht”. 

Vissermanschokker KP28
In die tijd wilde Dhr. Jaap Franssen een Vissermanuitvoering van de Schokker 96, die ik daarna voor hem tekende. Dit schip bouwden we en het kreeg bij de volgende eigenaar rond 1980 de naam: 'KP28' en was vaak te vinden als begeleidingsschip van de Kamper Kogge. Er is geen inschrijving in het stamboek bekend. De mast is ongestaagd en wordt onderdeks gehesen en gestreken met een hooiberglier.

De zeeschouw 85: ZC95

In opdracht van dhr. Kuipers in Sneek bouwde we een herziene versie van de zeeschouw 91, die we aanduidden als zeeschouw 85. Dhr. Kuipers was heel lang verbonden aan het Scheepvaartmuseum in Sneek. Het schip is bij “De Domp” in Sneek afgetimmerd.

Schokker 96: NN1 

Deze schokker 96 werd gebouwd voor de familie Heijbrock uit Amsterdam en dit schip ligt altijd in de haven van 't IJ op Marken aan de middensteiger. Ook dit schip heeft geen Inschijving in het Stamboek. Helaas weet ik de scheepsnaam niet meer.

Volgende schepen

Het volgende schip in 1980 was de schokker 'Anne Meu' (plaquette 1277), voor de huisarts C.J.H. Meijerink in Ouderwater. Dit schip hebben we compleet betimmerd en getuigd afgeleverd.

Daarna volgde in 1982 de 'Jan Olphert' (plaquette 1768). Dit is een schokker 85 die gebouwd is als 'Rommedoes' in opdracht van dhr W.Y.Schotman uit Den Haag.

Schokker 85: De "Vrouwe Wessinge"

Er is ook nog een schokker 85 gebouwd voor/door dhr Theo Pouwels, die met werken een deel van de koopprijs betaalde. Dit schip heeft als casco heel lang in Barneveld gestaan. 
Berry Nagelhout schrijft daar in maart 2020 het volgende over:
Mijn vader heeft deze van Dhr. Pouwels nu zo'n 17 jaar geleden als schroot in Barneveld gekocht (met een prachtig bijbehorend verhaal). Samen met mijn vader (helaas sinds kort plotseling overleden) heb ik dit schip afgebouwd en nu reeds weer zelf in restauratie voor groot onderhoud. Het schip draagt de huidige naam "Vrouwe Wessinge" sinds de doop. Genaamd naar het afgelegen gebied Wessinge in Doornspijk waar ze met zeer veel geduld in 6 jaar tijd volledig is herbouwd.
Het schip is dus nog volledig in de vaart en alle originele tekeningen van Dhr. P. Ilmer sr. zijn ook nog in mijn bezit.

Werf "De Goede Verwachting"

Intussen was ik rond 1980 met de enige werknemer die we hadden, Cees Heus in Harskamp, zelf verder gegaan onder de naam: "De Goede Verwachting"; ik was daar alleen ontwerper en adviseur. We bouwden daar een schokker 96 in een iets aangepaste vorm, de knik in de voorsteven werd rechtgetrokken en de kuipranden hadden een andere vorm. Het schip werd verkocht aan de heer Hamoen uit Nieuwerbrug, die een schildersbedrijf had. De naam werd 'De Arkduif'. Met 'De Arkduif' hebben we in 1980 op de natte Hiswa in Amsterdam gelegen, maar tot nieuwe orders kwam het niet.

Schokker 85: 'Vrouwe Lucia'

In 1985 bouwde mijn voormalige compagnon dhr. Hein Visser een schokker 85, de huidige 'Vrouwe Lucia' (plaquette 1923) voor zichzelf.

Botter BU210

In 1985 heb ik de botter BU210 tijdens de bouw op de werf van Nieuwboer in Spakenburg opgemeten en in tekening gebracht. Dit lijnenplan wordt in Spakenburg regelmatig gebruikt om bottermodellen te bouwen. Een jaar later heb ik op verzoek van Henk van Halteren van de Nieuwboerwerf op basis van dit lijnenplan een uitwerking getekend tot een stalen botter, die met hout zou worden afgewerkt. Dit was bestemd voor iemand uit Antwerpen, die een stalen botter wilde, maar helaas is het niet tot bouwen gekomen. Er ligt nog een vaag idee om dit plan te gebruiken om voor de gemeente Zeewolde een
gemeentebotter te bouwen, de ZW1, maar voorlopig blijft het hierbij.

Eigen Zeeschouw ''t Speeljacht' van Piet Ilmer sr

In 1986 ben ik begonnen met de bouw van de zeeschouw ''t Speeljacht' (later is de aanduiding ZW4 toegevoegd). Dit schip is de met 60 cm verlengde versie van de zeeschouw 85 van Kuipers. Dit schip kwam in 1990 in de vaart en is nog steeds in mijn bezit en ligt in Zeewolde.

Vissermanschouw 'Dirkje' (Geen plaquette)
In 2000 heb ik voor dhr Martin Schrijver uit Culemborg een Vissermanschouw getekend van ca. 11,50m, die is gebouwd bij Jochem Smidt in Boven-Hardingsveld en de naam kreeg van 'Dirkje'. Dit schip heeft geen Inschijving in het Stamboek, hoewel het lijnenplan wel door de Stichting is bekeken en goedgekeurd. De 'Dirkje' heeft in ca 2014 in de “Spiegel der Zeilvaart” te koop gestaan middels een grote advertentie met foto. Het schip ligt helaas ca 7 cm dieper dan ontworpen, omdat de opdrachtgever zelf via een relatie het snijpakket bestelde en alle platen een mm te dik waren wat ruim een ton aan teveel gewicht opleverde. Ik was daar niet blij mee. Dit schip heeft een ongestaagde mast die met een electrische lier wordt gestreken en gezet, zoals de KP28. De open kuip is zelflozend.

Spiegel der Zeilvaart december 1991 nummer 10 - De Dordtse Boeier

De naam zegt het al. Dit type boeier kwam uit Dordrecht (en omstreken). De boeiers werden in Dordrecht waarschijnlijk gebouwd bij een van de vele werfjes die zich in de nabijheid van de Dom bevonden. Tegenwoordig heet de straat waaraan deze werfjes lagen nog steeds de Hellingen. Wie de boeiers in Dordt en omstreken bouwden is echter niet bekend, evenmin wanneer de laatste van stapel liepen. De Dordtse boeiers werden later waarschijnlijk ook elders in de regio gebouwd, bijvoorbeeld in de westhoek van de Alblasserwaard.
Van de Dordtse boeiers, eigenlijk van alle overnaadse boeiers, is weinig bekend. Gelukkig zijn er nog twee authentieke modellen. Een bevindt zich in het Nederlands Scheepvaart Museum te Amsterdam en het andere in het Maritiem Museum te Rotterdam. Waarschijnlijk dateren beide schepen uit dezelfde periode, want het Amsterdamse model is gedateerd 1751 en het Rotterdamse 1747.
De heer P. Ilmer uit Leusden heeft in ca. 1978 voor de inmiddels verdwenen werf 't Speeljacht te Nijkerk een ontwerp gemaakt voor een stalen Dordtse boeier. De lengte bedroeg 8.60 m over de stevens en de breedte was 3.0 m. Ook dit ontwerp is nooit gerealiseerd. Toch zijn er ook nu nog mensen die aan de bouw van een Dordtse boeier denken, maar of hun plannen ooit gerealiseerd worden? We wachten maar af!