Scheepswerf Jonkerpaans - Dordrecht

N.V. in 1965

Alle jachten, die tot op dat moment door het bedrijf, in maart 1965 omgezet in een Naamloze Vennootschap, waren gebouwd, werden ontworpen op het eigen kantoor en hebben deels hun weg gevonden naar een groot aantal landen buiten Nederland.

De in de loop van de tijd gebouwde jachten werden groter en mooier en maken van de naam "Jonkerpaans" een begrip onder binnenschippers over de hele wereld. Dat hield ook verband met het feit dat in 1971 de werf werd belast met de opdracht om de uitgebrande Rijnpassagiersboot "Mr. Jan Elshout" te herbouwen. Deze opdracht resulteerde in een bijzonder mooie, comfortabele en vooral veilige nieuwbouw. De organisatie van het bedrijf ondergaat weer een structurele verandering. In 1973 legt Scheepswerf Jonkerpaans zich voornamelijk toe op opdrachten voor commerciële rederijen, complete schepen, de bouw en verbouwing van kajuiten, dekhuizen en stuurhuizen op bestaande boten evenals reparatiewerkzaamheden, dus alle werkzaamheden boven de waterlijn.

Maar de werf bouwt ook onderdelen. Complete woningen worden op de wal gebouwd op basis van eerder gemaakte tekeningen. Intussen kan het schip waarvoor dit nieuwe huis bestemd is, gewoon doorvaren en hoeft tijdens de bouw niet bij de werf te liggen. Als de woning klaar is, wordt het schip aan de bouwkade verwacht en wordt in slechts drie weken tijd de opbouw samen met een nieuwe stuurhut op het schip geplaatst, volledig ingericht en afgewerkt.

Ook krijgt de werf een nieuwbouw loods die hen in staat stelt, hun slogan “Bij Jonkerpaans gaat het van een leien dakje " verder waar te maken.

Einde van de werf in 1980

Volgens de beschikbare, summiere informatie houdt de Scheepswerf Jonkerpaans in Dordrecht in 1980 op te bestaan. In 2013 wordt de inschrijving in het kadaster ook beëindigd.

De herinneringen van Lambert Visser, opdrachtgever en eerste eigenaar van de Zeeschouw 'Bolster', aan Jonkerpaans

Jonkerpaans was een scheepswerf geleid door een uitermate vakkundig man, Dirk Jonkers. Dirk was onmiddellijk na de lagere school in de scheepsbouw terecht gekomen. Zijn eerste praktijk deed hij op in de ruim 10 jaren dat hij werkzaam was op de scheepswerf “De Biesbosch” te Dordrecht. Al snel daarna vestigde hij zich samen met dhr. Paans in Dordrecht en werden de eerste jachten gebouwd op de werf met de naam "Scheepswerf Jonkerpaans". 

Toen deze werkplek binnen Dordrecht te klein bleek, werd de werf in de winter van 1963 gevestigd aan de Kilkade 11, aan de rand van Dordrecht en direct gelegen aan de Wilhelminahaven. Op die plek werden gedurende een tiental jaren plezierjachten gebouwd. In totaal zijn dat er ongeveer 450 geweest, waarvan er zo een 80% naar het buitenland werden verkocht. In het begin werden vooral Zeeschouwen gebouwd.

Naast de zeeschouwen heeft Jonkers zich ook gewaagd aan een kleine motorkruiser. Dit model, "Shamrock", sloeg echter niet aan. Maar er volgde wel een ander, zeer geslaagd model motorkruiser, de "Amulet". Deze werd gebouwd in drie lengtematen. Alle drie werden getoond op de HISWA 1968 en die modellen kregen zeer veel aandacht. Ook aandacht in de media, waar de "Amulet" samen met de "Doerak" van de Eista werf, werden gezien als typisch representanten van degelijke oer-Hollandse motorjachten. Er werden er veel van verkocht aan doorgaans tevreden klanten. Al deze pleziervaartuigen waren voor het grootste deel ontwerpen van Dirk Jonkers.

Na enige tijd bleek de concurrentie in de bouw van plezierjachten sterk toe te nemen. Dit was mede oorzaak om naar ander werk om te zien. De jachtenbouw werd gestaakt en vanaf 1973 werd uitsluitend gebouwd voor de beroepsvaart. Eén van de eerste grote werken was het geheel herstellen van het uitgebrande Rijnpassagiersschip 'de Elschot'. Er volgde meer van dat soort werk en daar kwamen later ook casco`s bij, voor ondermeer sleepboten.

Toch werd er tussen al dat grote werk een gaatje gevonden om nog één keer een Zeeschouw te bouwen. Dat werd de 'Bolster', die direct daarna nog een laatste opvolger kreeg.

Opvolger van de 'Bolster', de 'Sterrewind'

Omdat het model van de “Bolster” bij Dirk Jonkers zo in de smaak viel, bouwde hij voor eigen rekening een ongeveer gelijke schouw. Uitwendig gelijk aan de Bolster, maar inwendig met een wat andere indeling van de kajuit. Juist tijdens de bouwtijd van deze schouw ontstonden de problemen die leidden tot het sluiten van de werf.

Niettemin kwam het schip gereed, maar dat was door de omstandigheden niet direct aanleiding voor een feestje. De tewaterlating is in alle bescheidenheid geschied. Dat moet naar mijn mening in 1984 of 1985 zijn gebeurd. Daarbij kreeg de schouw de naam “Sterrenwind”.  

De “Sterrenwind” bleek een mooi schip en een goed schip. Daar lag het niet aan toen het schip rond 1990-1991 moest worden verkocht! Aanleiding daartoe waren wat gezondheidsproblemen bij zowel Dirk Jonkers alsook bij zijn vrouw. Het varen en vooral het zeilen werd te zwaar voor hen beiden en zij stapten over op een camper. Daarmee hebben zij nog mooie reizen gemaakt, totdat ook dat te zwaar werd. Het ging niet goed met Dirk Jonkers en na korte tijd overleed hij in februari 2000. Een tragisch einde na een interessant leven.

Zijn “droomschip” is nu in het bezit van dhr. J. Oldenhof uit Ridderkerk. Een gepensioneerde varensman, die zijn leven heeft doorgebracht in de Rotterdamse haven. Ook hij heeft met veel plezier met de “Sterrenwind “ gevaren. En hij heeft als goed varensman de naam van de schouw niet veranderd. Want dat brengt onheil!

Problemen

Intussen floreerde het bedrijf en er kwamen meerdere aanvragen voor het bouwen van luxe passagiersschepen bestemd voor riviercruises. Er waren zelfs onderhandelingen over de bouw van een luxe passagiersschip voor het bevaren van de Nijl! Maar helaas, er ontstonden problemen met de financiering. Banken deden moeilijk en het ontbrak aan steun van het ministerie van economische zaken inzake het verlenen van garanties. En ondanks het uitzicht op opdrachten moest er in het begin van de 80er jaren worden besloten om de werf te sluiten! Dit besluit kwam hard aan. Dit gold uiteraard in het bijzonder voor Jonkers. Maar ook voor de goede, vakkundige medewerkers verdween er een mooie werkgelegenheid.