Andreaskruis
In 2015 stond er een serie in de Leeuwarder Courant over dingen aan boord van een skûtsje uitgelegd door Klaas Meeter uit Nes (bij Akkrum) Skûtsjesilen uitgelegd. Over skûtsjes is veel vastgelegd. Maar waarvoor dienen de verschillende vormen? Wat is de betekenis van de 'ogen' op de boeg? Klaas Meeter uit Nes (bij Akkrum) zocht het uit en geeft een eigen toelichting op symboliek, geloof en bijgeloof op het skûtsje.
Sint Andreas is de beschermheilige van zeilers
Op de blinden van de roef van een skûtsje kom je ze tegen: het zogeheten Andreaskruis. Oftewel een zandloper of ruitmotief. ,,Wy hiene dat op ús skûtsjes, omdat wy dat moai fûnen'', zegt Klaas Meeter. ,,Mar wat soks no eins betsjutte, der hiene jo gjin weet fan.''
Hij vroeg destijds zijn vader waarom hij de maalkruizen op de blinden moest schilderen. De legendarische Lodewijk Meeter van het Huizumer skûtsje antwoordde zijn zoon: ,,It hâld de dúvel bûten it roefke.'' Sint Andreas is de beschermheilige van zeilers. ,,Dus it sânglês past goed op in skip.''
Het Andreaskruis wordt ook geschilderd op bolders, achter op de giek en op de voor- en achterkant van het helmhout. ,,It is in symboal dat ek foar foarspoed soargje soe. Dat skippen dy't in soad fan dizze kruzen ha, sil it goed gean.'' De kleuren van het Andreaskruis zijn meestal rood en wit, maar er worden ook andere kleuren gebruikt. De kruizen worden ook geschilderd op de blinden van boerderijen, voorname buitenplaatsen en het motief komt voor in metselwerk van kerken. ,,It is it teken fan God, dy't alles sjocht en eltsenien yn 'e gaten hâldt.''