Gait Berk, een jongen uit Kampen, overleden
17 april 2006
Paasmaandag 2006 is het feest van de wederopstanding. Gait L. Berk is om tien uur 's ochtends in zijn stoel, met zicht op de Bovenhaven, overleden. Hij werd 79 jaar. Gait is altijd een beetje tegendraads geweest. Geboren aan de Usselkade als zoon van directeur van de emailfabriek. Wat Philips was voor Eindhoven, was de familie Berk voor Kampen. De ene helft van de bevolking werkte in de sigaren, de rest bij de Berk-fabrieken.
Gait was voor het geluk geboren. Niet alleen het geluk van welvarende liefdevolle ouders en een verzekerde toekomst maar ook een geluk dat hij zelf ontdekte. In een stad vol dominees wist hij de hemel al op jonge leeftijd te vinden. Met een punter op de IJssel. Heel vroeg, als de wereld op z'n mooist is. Gait is altijd die jongen gebleven. De rest van zijn leven heeft hij erover verteld. In verhalen, films, foto's en met zijn trompet.
Gait had geluk met vrouwen. Zijn moeder gaf hem de liefde voor muziek, Ida Gerhardt herkende zijn oog voor het beeld en Koot Peereboom gaf hem de vrijheid en het geluk van samen delen.
Gait was een rijk man. Niet omdat hij een directeurszoon was maar omdat hij het leven leefde zoals hij dat wilde. En dat zat niet in geld. Gait gaf niet om spullen. Hij was een houtje-touwtje man. Met eenvoudige middelen je doel bereiken. Misschien was hij daarom wel zo gek op de punter. Zes plankjes met een zeil en toch het toppunt van doelmatigheid.
Hij heeft in zijn leven tegenslag gekend maar wist er altijd een draai aan te geven. Bijvoorbeeld toen de filmcentrale zijn zwart-wit film als kleurenfilm ontwikkelde. En daarmee een hele winter werk vernietigde. Toen was er geen geld meer voor de geluidsband. Jarenlang trok hij door het land om zelf zijn Punterfilm van commentaar te voorzien. Op onnavolgbare wijze. Gait had een scherp gevoel voor humor. Die kwam onherroepelijk naar voren in de buurt van autoriteiten en ceremonies. Humor en ironie kwam je tegen in zijn verhalen in de Boompjes-reeks. Het instellen van een Nationaal Punterwezen met bijbehorend Keuperen Ranker als onderscheidingsteken. Het feit dat hij vond dat het Zwolse Diep Kamper water was. En als hij op zijn trompet blies. Maar vooral als je hem in het voorbijgaan sprak. Dat gevoel voor ironie heeft hem nooit verlaten. Ook niet toen hij de laatste jaren van zijn leven leed aan de ziekte van Parkinson. Met zijn trompet wist hij elke start van de Punterrace onreglementair te maken.
Gait laat heel veel sporen na. Zijn werk voor de films van Bert Haanstra en zijn eigen films, fotoboeken over schepen en bomen, zijn stukken in de krant en de Spiegel der Zeilvaart. Het is er allemaal nog.
We hoeven Gait niet te missen. De wereld waarover hij vertelde bestaat nog steeds. De mensen in Kampen, de IJssel met "het gevaer", de stille sloot en de muziek. Gait hield van het leven en het leven hield van hem.
Tekst Obbe Deelstra, foto's Tjiebe Hennephof - Spiegel der Zeilvaart juni 2006