De Hoogaars en de visserij van Arnemuiden

Een nieuw levenswerk van Jules van Beylen

De basis voor dit unieke standaardwerk legde Jules van Beylen al eind 1942 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte toen nl. zijn eerste scheepsmodel. In 1943 leerde hij, als student aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen, Maurice Seghers kennen. Zowel Maurice als zijn vader Henri hadden veel informatie in tekeningen en modellen vastgelegd over de Vlaamse en Nederlandse binnen- en vissersschepen. Maurice Seghers werd Van Beylens mentor en wijdde hem in, in de geheimen van het modelbouwen en tekenen. Na verschillende andere publicaties over de botter en het Zeilvaartlexicon, heeft van Jules van Beylen de laatste 15 jaar bijna continu gewerkt aan dit nieuwe werk. Het boek bestaat eigenlijk uit twee delen.
In de eerste 117 pagina's wordt de visserij in Zeeland en met name de visserij in Arnemuiden behandeld. Daarna komt de scheepvaart en scheepsbouw in Arnemuiden aan bod. Het deel wordt afgesloten met de bouw en uitrusting van een Arnemuidse hoogaars en de Arnemuidenaars zelf. Hun leven, klederdrachten, werken en bijnamen. 
De volgende tweehonderd pagina's zijn gewijd aan een heel nauwkeurige beschrijving van een model van een Arnemuidse spriethoogaars. In tekst en vooral veel gedetailleerde tekeningen wordt het schip op stapel gezet, afgebouwd, getuigd en voorzien van alle uitrustingsstukken om ter visvangst te gaan. Van Beylen heeft alle onderdelen eerst zelf nauwkeurig op papier gezet en gebouwd, laten controleren door de oude vissers zelf, en het toen pas vrij willen geven. Er kan rustig worden gesteld dat er nog nimmer zo'n gedetailleerd verslag is geschreven over een scheepstype.

Voor-publicatie uit een nieuw boek van Jules van Beylen in Consent 1993

Dit najaar verschijnt bij Uitgeverij Hedeby Publishing B.V. in Leeuwarden een nieuw boek van Antwerpenaar Jules van Beylen onder de titel 'De Hoogaars, en de visserij van Arnemuiden'. Het wordt een omvangrijk, royaal geïllustreerd standaardwerk waarin de auteur uitgebreid in gaat op nagenoeg alle zaken die met de Arnemuidse hoogaars te maken hebben: het bouwen van de hoogaars (het boek bevat gedetailleerde bouwtekeningen en beschrijvingen), de kunst van het zeilend vissen, de gereedschappen aan boord, het dagelijks leven van de Arnemuidse vissersbevolking, de rampen waardoor ze getroffen werden, hun economische situatie, eigenlijk zijn er geen aspecten van de hoogaars die niet in het boek behandeld worden - zelfs het breipatroon van de authentieke Arnemuidse visserstrui is opgenomen. Om U een indruk te geven van Van Beylens nieuwe boek volgt hier een voor-publikatie.
Evenals in Veere werd vanuit Vlissingen op tij gevist. Bij eb werd afgevaren en dat ging bij de sluis vaak gepaard met gedrum en gekraak, want iedere visser wilde wel eerst en zo vlug mogelijk buitengaats geraken. Het ging er dan vaak erg onvriendelijk en ongezouten aan toe. Door gebruik te maken van de ebstroom kon men - zelfs bij weinig wind - een heel eind opschieten en ook vissen. De heen- en terugreis duurden ieder zowat zes uur. Bij heel weinig wind werd de hoogaars een kilometer of tien buiten Westkapelle geroeid met de lange slagriemen. Dat gebeurde op het 'wekkertje' dat op het luik van het kot werd geplaatst. Na een kwartier loste men elkaar af en dat ging heel precies. 'Het was zwaar werk: ik ging soms niet in mijn kooi, ik viel erin'.

pdf Een Arnemuienaar op garnalenvangst: Voor-publicatie uit een nieuw boek van Jules van Beylen

Sponsors

Er zijn verschillende organisaties geweest die de uitgave van dit boek mogelijk hebben gemaakt. We noemen met name de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten en de Stichting Behoud Hoogaars vanwege de afname van een aanzienlijk deel van de oplage. Ook ondersteunde Stichting Maritiem Centrum de auteur vanwege de hoge kosten die Van Beylen al die jaren heeft gemaakt aan reizen, fotograferen en tekenen.
In het voorwoord worden nog een aantal instellingen genoemd, die de uitgever bijsprongen om de exploitatie van het boek rond te krijgen. Het is eigenlijk jammer dat dergelijke monografieën tegenwoordig alleen met inspanning van vele ,,sponsors" nog uitgegeven kunnen worden. Zeker omdat de mensen die nog iets over de historische achtergronden van zeilende vissers- en vrachtschepen kunnen vertellen, bijna uitgestorven zijn.

Auteur

Jules van Beylen (1918-2000). Jules van Beylen is op 13 maart 2000 overleden op 82-jarige leeftijd. In juni 2000 verscheen in Arneklanken van de hand van J. Adriaanse (Historische Vereniging Arnemuiden) een In Memoriam.

Uitgever Hedeby Publishing Leeuwarden

Bindwijze: Gebonden, 1993, Formaat (hoogte): 27,1 cm, 365 pagina's
ISBN: 90-7454-103-8

Terug naar overzicht