2023 nummer 3: Is de boot er voor U of bent U er voor de boot?
Wat er allemaal ooit is vastgelegd ....
Ik kom op deze vraag omdat een vriend me vroeg waarom hij het zo’n genoegen vond wanneer hij met zijn scheepje bezig was.
Hoewel ik niet veel op werven kom, is mijn indruk dat veel mensen hun boot tegenwoordig laten onderhouden. Ik zie zomers vaak boten varen die zo strak in de lak zitten dat ik mij nauwelijks voor kan stellen dat hun eigenaren dat schilderwerk zelf doen, vervolgens zijn die schepen dan ook nog eens zo groot dat het schilderwerk meer dan een dag kwasten betekent. Over het algemeen hebben de maanden februari, maart en april dan vaak een weersgesteldheid waarbij verven niet echt plezierig werk is. Helemaal niet wanneer dat ook nog eens onder een kleed buiten gedaan moet worden. Het resultaat vaarvan is te herkennen. Vandaar mijn voorzichtige veronderstelling dat veel eigenaren hun schip laten onderhouden. Het lijkt me dat deze mensen in het voorjaar zo aan boord kunnen stappen en weg kunnen varen. Luxe.
Het hele jaar rond
Zelf hoor ik tot de categorie mensen die alles, behalve het maken van de zeilen, aan hun boot zelf doen. Net als mijn vriend heb ik de luxe mijn boot ’s winters altijd onder dak heb staan. Wanneer er geschilderd moet worden kan zelfs de kachel nog aan. Voor mij voelt dat als luxe.
Hiermee kom ik direct bij een wezenlijk verschil tussen de eerste groep eigenaren en de tweede. De eersten varen in de zomer en houden de hele winter over voor andere dingen. De tweede groep, waar ik zelf toe hoor, is het hele jaar door met zijn of haar boot doende. Gezien de opmerkingen die ik “het” seizoen krijg ziet mijn boot er zodanig uit dat er zo nu en dan complimentjes gegeven worden over de staat van onderhoud waarin ze verkeert. Ik onderhoud onze boot niet voor de complimentjes, al zijn die natuurlijk wel leuk, ik onderhoud haar omdat ik het leuk vind om te doen. En, dat is veel meer dan alleen maar schuren en lakken.
Hout of Staal
Natuurlijk is schuren, en dan goed schuren, een eerste vereiste voor goed schilderwerk, het verven vraagt evengoed kennis en vaardigheid. Doe je dat niet goed, dan hoef je over het resultaat niet naar huis te schrijven. Maar, er is zoveel meer. Alleen al met het onderhoud doe je ervaringen op en vergroot je je materialen kennis, vergroot je je praktische vaardigheden. Ontelbare keren liep ik tegen problemen of probleempjes aan waar ik eerst eens een nachtje over moest slapen voor ik wist hoe ik het op moest lossen. Tegen een probleem aanzien is bij mij nog nooit een probleem geweest. Ik vaar met een stalen hoogaars, mijn vriend met een houten tjotter. Twee totaal verschillende schepen die een verschillende benadering vragen, maar tegelijkertijd is bij ons veel vergelijkbaar.
Verschil in Vormbehoud
Een verschil tussen beide schepen is inderdaad het materiaal waarvan ze gebouwd zijn. Een ander verschil zijn de afmetingen. De mijne met een lengte van 10.50m vind ik groot. De tjotter vind ik charmant klein. Maar doordat mijn schip van staal gebouwd is, is haar vorm nog net zo als toen ze gebouwd werd. De houten tjotter heeft in zich dat ze van een vergankelijker materiaal is gebouwd. Haar vorm is na ettelijke reparaties en restauraties niet meer dezelfde als toen ze gebouwd werd. Gelukkig bestaan er foto’s die laten zien dat details anders waren. Helaas zijn die foto’s dan weer niet scherp. Kortom er valt veel te filosoferen, hoe het geweest is, hoe het nu is, en hoe er zo bij een volgende restauratie dichter bij het oorspronkelijke scheepje gekomen kan worden. Wat zijn we inmiddels vaak met strooklatjes om de boot gelopen. Houtbewerking, kennis van hout, maatvoering, houtsnijden, schilderen en misschien vergulden zijn vaardigheden die je naast het waarnemen nodig hebt om zo’n klein houten scheepje in goede conditie te houden. Je kunt het allemaal overlaten aan een professional, maar je kunt het ook allemaal zelf. En, wanneer je een keer een misser maakt, dan kun je gewoon weer overnieuw beginnen. Is dat erg, nee helemaal niet.
Dergelijke zoektochten, zo noem ik ze maar, vergroten je kennis, je vaardigheden en je inzicht.
Een heel andere benadering van het schip is een artistieke. Het vraagt andere vaardigheden en inzichten. Iedereen heeft ze op zijn of haar manier. Heb je wel eens geprobeerd je schip zo voordelig en artistiek mogelijk op de foto te zetten? Probeer het eens. Met de digitale camera’s en telefoons van tegenwoordig kun je je hier helemaal mee uitleven. Het kost je wat tijd, maar het resultaat kan wel eens heel verrassend zijn. Filmpjes hoeven in het digitale tijdperk waarin we leven niet meer ontwikkeld en afgedrukt te worden. Kosten die we vroeger wel hadden, nu niet meer. Je kunt direct zien wat je gedaan hebt.
Meer dan ....
Voor mij voelt het vooral dat de boot er voor mij is. Voor mij is het een tijdverdrijf, een leerproces, een verzameling vaardigheden en het levert vervolgens een scala aan sociale contacten op. Hoe is dat bij U? Een boot is meer dan een verblijfplaats op het water, een boot is meer dan onderhoud en meer dan een kostenpost.