2015-10: Wat ooit allemaal is vastgelegd...
Spiegel der Zeilvaart december 2015 nummer 10
Eén van de doelstellingen van de SSRP is: 'Het vastleggen van alle gegevens welke van belang kunnen zijn voor de kennis van de historie, de traditie, de bouw en de bouwers van ronde en platbodem jachten'. Ik moest eraan denken toen ik een paar weken terug voor de uitpuilende boekenkasten stond van Wim de Bruijn, de oud-uitgever van Spiegel der Zeilvaart. Wim wil graag een beetje opruimen en biedt een groot deel van zijn "papieren kennis" aan, aan de liefhebbers. Vraag Wim naar een boek uit zijn Catalogus en feilloos haalt hij het exemplaar voor je uit de kast. Over kennis gesproken. Na mijn bezoek aan Wim ging ik met een tas vol boeken en tijdschriften naar huis.
Zoeken of vinden
Voor velen is een zoekmachine op het internet tegenwoordig de manier om aan informatie te komen. Vaak wordt echter niet verder gekeken dan de eerste pagina met zoekresultaten. Dan bepaalt de zoekmachine dus eigenlijk wat er aan informatie beschikbaar is en ooit in websites is vastgelegd. Die websites worden door de zoekmachine op basis van zogenaamde "relevantie" geordend, wetende dat de gemiddelde zoeker niet verder komt dan pagina één. De volgende pagina's worden door de "zoekenden" vrijwel altijd buiten beschouwing gelaten, zodat de kans dus levensgroot is dat hij of zij niet vindt wat hij eigenlijk zocht. En wil niet iedereen liever vinden dan zoeken?
Het archief van het Stamboek
Er leiden meer wegen naar het vinden van wat je zocht. Zo maakte Wim de Bruijn een heldere Catalogus van de inhoud van zijn boekenkasten. Deze Catalogus is overzichtelijk ingedeeld. Ie moet er alleen nog even met je vinger langs. Vervolgens vraag je aan Wim een boek en hij haalt het uit de kast. In een bibliotheek doe je eigenlijk hetzelfde. Ie vraagt bij de balie wat je wilt vinden en krijgt daarbij hulp of de aanwijzing waar je het kunt vinden.
Wil je echt iets in handen houden om te lezen, dan ga je bijvoorbeeld naar het Fries Scheepvaart Museum in Sneek en stel je je vraag aan Jeanette Tigchelaar. Tien tegen één, dat je een stapel waardevolle geschriften voor je neus krijgt. Wil je het jezelf wat makkelijker maken, dan ga je naar de website van de SSRP. Daar proberen we zoveel mogelijk informatie te bundelen over de historie, de traditie, de bouw en de bouwers van ronde en platbodemjachten. De historie betreft dan specifieke schepen, maar ook de ontwikkelingen in het scheepstype, bouwwijze en de werven. Tradities zijn daarbij een verhaal apart. Die vindt je bij de bouw, maar ook bij het gebruik van de schepen. Soms prachtig vastgelegd in verslagen, maar ook in afbeeldingen.
De presentatie
Waar velen vroeger een grote encyclopedie in de kast hadden staan, is deze nu vaak vervangen door een tablet of een telefoon in verschillende maten om "in te zoeken". Maar de schermen presenteren alleen het eindresultaat waarin gesnuffeld of gevonden kan worden. Onzichtbaar zijn de hulptroepen die deze informatie vastleggen, ordenen en in hapklare brokken presenteren op een smakelijke manier. Vergis je niet in het werk achter al deze schermen, klein en groot. Hoe krijg je de boekenkasten van Wim de Bruijn, geperst in interessante brokjes, keurig gerangschikt op deze schermpjes? Scheepshistoricus Gerard ten Cate heeft daarvoor z'n eigen oplossingen bedacht. Uitgebreide geschriften, op papier en digitaal, met samenvattingen van veel onderzoek. Maar ook maandelijks één interessant, hapklaar brokje als vlugschrift: een bijzondere afbeelding met een stukje begeleidende tekst. (Jan Wiersma, reclametekenaar uit Leeuwarden en kundig bouwer, versierder en restaurateur, deed het met één enkele, bijgaande voor zichzelf sprekende plaat.) Wie schrijft. die blijft; dus blijven we, met hulp van onder andere Wim de Bruijn, ooit vastgelegde informatie verzamelen, ordenen en presenteren in boeken, artikelen in de Spiegel, maar ook op alle soorten schermen!
SdZ 2015 nr10 december- Wat ooit allemaal is vastgelegd...
Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl