2016-8: Achter de Horizon
Spiegel der Zeilvaart februari 2016 nummer 8
In de vorige Spiegel vertelde ik van onze reis vanaf DelfSail richting Denemarken. Die voerde via de Duitse Waddeneilanden, Hamburg en Lübeck naar de Oostzee. Je volgt daarbij voor een groot deel een heel oude grens tussen Denemarken en Duitse staten. Onderweg stuit je op plaatsen waar door de eeuwen heen oorlog is gevoerd. De sporen zijn overal te herkennen voor wie daarin geïnteresseerd is. Dat geldt ook voor de sporen van scheepvaart en scheepsbouw. Onderweg tref je diverse grote scheepvaartmusea. En in Duitsland zie je in diverse havens prachtige klassieke jachten, met liefde onderhouden. Maar we kwamen nergens organisaties of havens tegen, die de zorg ervoor in breder verband organiseren. Dat is in Denemarken anders. Daar besefte men op enig moment dat er wel heel veel Varend Erfgoed letterlijk op de brandstapel belandde. Sloopregelingen zorgden er in de jaren '60 en '70 voor, dat vele kleinere houten schepen uit de beroepsvaart werden gehaald en direct werden "behandeld", zodat ze nooit meer zouden varen.
Afspraken met havens
Gelukkig ontfermden veel binnenlandse, maar ook buitenlandse particulieren zich over de schepen, zodat er, net als in Nederland, toch nog van alles behouden is gebleven. De Deense particulieren hebben zich op diverse fronten georganiseerd en de Træskibs Sammenslutningen opgericht. Een organisatie, die in eerste instantie de belangen van de houten schepen behartigde. Dat heeft geresulteerd in diverse bijeenkomsten, kennisuitwisseling, regatta's en afspraken met museumhavens en jachthavens om de eigenaren een aantal vrije ligdagen te bieden in ruil voor het "mooie plaatje", vergezeld met informatie voor belangstellenden. Afspraken met havens komen in Nederland nu ook voorzichtig op gang. De FVEN heeft bijvoorbeeld met de Stadshavens Medemblik afspraken gemaakt over voordelen voor eigenaren van Varend Erfgoed.
Uitheems Erfgoed
Erfgoed kent geen grenzen. In het Stamboek kennen we diverse schepen, gebouwd in Nederland, maar intussen van een buitenlandse eigenaar. Daarentegen zijn er ook schepen opgenomen van Nederlandse eigenaren, gebouwd in het buitenland. In Denemarken heeft Træskibs haar organisatie opengesteld voor erfgoed in bezit van buitenlanders. Dat betreft oorspronkelijk Deense schepen, maar intussen zijn er ook diverse Nederlandse Ronde en Platbodemjachten met hun eigenaren tot de organisatie toegelaten. En deze profiteren dus ook van de geboden voordelen, hetgeen op de Deense vergaderingen steevast tot discussie leidt. Maar de regels veranderen voorlopig niet, want binnen het plastieken jachtgeweld wat je overal ziet, vind men een mooi klassiek schip, al is het buitenlands, toch een verademing.
De Stamboekwimpel
In een aantal havens in Denemarken zagen we de Stamboekwimpel wapperen. Zeilend kwamen we Lemsteraken tegen en liggend een paar zeeschouwen en grundels en in hartje Kopenhagen lag de Vollenhovense bol 'Dikkie Dik'. Een mooi gezicht! Zo spraken we een Deen die op zoek was naar een grote Lemsteraak, waar hij met meerdere personen op kon varen. Zo'n schip met relatief weinig diepgang had in zijn ogen toch een aantal voordelen in bepaalde delen van Denemarken, boven de diepstekende jachten waarmee de havens vol liggen. Veel havens inderdaad, om de paar uur varen is er wel een met prima voorzieningen. Vooral met goede, openbare Wifi-verbindingen, voor onze communicatie belangrijk. Maar in vele stille hoeken ook prima ankermogelijkheden.
Ruimer water
Tijdens SSRP/VSRP-reünies zijn er de afgelopen jaren vele pogingen gedaan om schepen in groepsverband aan ruimer water te laten wennen. Daarbij zijn ook droogvaltochten op de Wadden georganiseerd, iets wat het Westerdijk Schouwen contact afgelopen zomer na de Reünie in Eernewoude ook had georganiseerd. En vorig jaar zeilden een aantal SSRP-schepen via de Wadden naar Bremerhaven om deel te nemen aan de daar gehouden SAIL.
Een wereldreis noemde één van de bemanningsleden het. Maar wel een hele mooie. En het voordeel van een platbodem is, dat je in slechtere weersomstandigheden makkelijk ergens gestreken binnendoor kan. Dat doe je met een scherp jacht niet zomaar na! Maar laten we niet vergeten dat het ook dicht bij huis heel mooi kan zijn. Vooral onze kleinere schepen genieten daar regelmatig van. Luister maar eens naar de deelnemers aan de Friese Reünie in Heeg of de Jaarlijkse Reünie in Oudega.
SdZ 2016 nr08 oktober - Achter de Horizon
Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl