2022-3 Nieuwe categorie-indeling binnen het Stamboek
Spiegel der Zeilvaart april 2022 nummer 3
Als een schip geschouwd wordt voor inschrijving in het Stamboek wordt naast een nummer ook een categorie-aanduiding bij het schip gezet: A, B etc. Dat heeft te maken met de mate van authenticiteit van het jacht. De categorie-indeling van de schepen gaat nu veranderen en wordt iets eenvoudiger. De aanpassingen zijn niet drastisch, maar wel belangrijk.
Voor schepen van 50 jaar en ouder geldt dat zij binnen de nieuwe indeling opgenomen kunnen worden in het Register Varend Erfgoed Nederland (RVEN). Met het oog op toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de vloot wordt ook gekeken naar een aanvullende, nieuwe categorie.
De nieuwe categorie-indeling ziet er als volgt uit:
Categorie A
Dit zijn Ronde en Platbodemjachten in hun oorspronkelijk vorm gebouwd vóór of in 1955 (het oprichtingsjaar van de SSRP) en in hun oorspronkelijke vorm en bouwwijze behouden gebleven of gerestaureerd én Ronde en Platbodemschepen oorspronkelijk gebouwd als bedrijfsvaartuig vóór of in 1955 en in hun oorspronkelijke vorm behouden of gerestaureerd en op een verantwoorde wijze tot jacht verbouwd. Deze schepen kunnen worden opgenomen als Varend Monument® in het Register Varend Erfgoed Nederland.
Categorie B
Ronde en Platbodemjachten gebouwd ná 1955 die zijn gebouwd en/of gerestaureerd volgens de oorspronkelijke vormen en bouwwijzen van de schepen behorende tot categorie A en schepen van 50 jaar en ouder die voldoen aan de criteria van het Stamboek. De schepen in deze categorie kunnen worden opgenomen als Varend Erfgoed in het Register Varend Erfgoed Nederland.
Categorie D
Overige Ronde en Platbodemjachten niet behorend tot de categorieën A of B, maar die geheel voldoen aan de criteria van het Stamboek.
Categorie E
Ronde en Platbodemjachten die zuiver van vorm zijn wat betreft het scheepstype, maar nu niet aan de Stamboekcriteria voldoen vanwege het gebruik van nieuwe constructiematerialen zoals aluminium, polyester, carbon fiber, laminaat en dergelijke. Schepen in deze categorie ontvangen geen plaquettenummer, maar worden in een zogeheten schepenlijst opgenomen.
Overige categorieën zoals M (museaal), R (restauratie) en voor de administratie belangrijke aanduidingen 0 (opgeschort), V (verdwenen), X (slapend) en Z (geregistreerd in schepenlijst) blijven bestaan.
Wat houdt deze nieuwe indeling in:
De nieuwe categorie A is een samenvoeging van de oude categorieën A en B. Het onderscheid tussen jachten en voormalige bedrijfsvaartuigen is niet meer relevant. Ook bleek in de praktijk deze scheiding minder makkelijk te maken.
Schepen die als jacht te boek stonden bleken een voormalig bedrijfsvaartuig te zijn geweest en omgekeerd. Ook ligt er een gevoelsmatig verschil in waardering van A en B schepen terwijl dit waarderingsverschil niet bedoeld is.
De oude categorie C jachten (replica's) wordt nu opgenomen in de nieuwe categorie B. Categorie C komt nu geheel te vervallen en D blijft ongewijzigd. De grootste verandering ligt in het feit dat de nieuwe categorie B eveneens schepen bevat die 50 jaar of ouder zijn. De categorie B zal dus met de jaren groeien. Hiermee wordt het jarenlange in stand houden en het respecteren van de criteria door de eigenaren gewaardeerd met de status Varend Erfgoed. De eigenaren behoeven geen actie te ondernemen, want de stamboekbeheerder zal automatisch de wijzigingen in het register doorvoeren.
Aansluiting
Er is ook aansluiting gezocht met de Federatie Varend Erfgoed Nederland (FVEN) m.b.t. de criteria. De registratie van jachten in het FVEN-register ligt primair bij de behoudsorganisaties zoals SSRP. Het bestuur vindt het belangrijk om aansluiting te houden bij de regels van de FVEN, waarin bepaald wordt dat alle Ronde & Platbodemjachten van 50 jaar en ouder en die voldoen aan de criteria van het Stamboek kunnen worden opgenomen in het RVEN.
Door die status te verlenen aan deze schepen maken we het voor veel eigenaren mogelijk aan evenementen deel te nemen waar de organisatoren als voorwaarde stellen dat alleen schepen uit het RVEN mogen deelnemen. Overigens, die voorwaarde wordt lang niet altijd gesteld. Soms is het lidmaatschap van een behoudsorganisatie al een voldoende kwalificatie om deel te kunnen nemen.
Nieuw
Het bestuur kiest voor een nieuwe categorie E voor Ronde en Platbodemjachten die niet voldoen aan de huidige criteria, maar in de toekomst mogelijk van belang kunnen zijn voor het Stamboek. De jachten in deze categorie zijn schepen die nu vanwege materiaalgebruik en/ of uitrusting niet in aanmerking komen voor opname in het Stamboek: onder meer polyester, aluminium jachten. Schepen in deze categorie staan niet in het Stamboek, maar kunnen worden opgenomen in de Schepenlijst van het Stamboek.
Wijzigingen richting 2030!
De wijzingen van de categorieën zijn onderdeel van een groter project: het herschrijven van de criteria, die door de vele aanvullingen in de afgelopen jaren minder makkelijk leesbaar en minder toegankelijk zijn geworden. De SSRP heeft nooit voorop gelopen bij de ontwikkelingen, maar de behoudsdoelstelling is het meest gediend als er met de schepen wordt gevaren. Het bestuur heeft haar blik op 2030 gericht ... dus blijven varen!
Erik Pluimers,
bestuurslid SSRP
Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl
SdZ 2022 nr3 april - Nieuwe categorie-indeling in het Stamboek