Abstractie
4 december 2021
In het verleden zijn er zoveel prachtige maritieme schilderijen gemaakt, door de eeuwen heen, dat het voor maritieme schilders in onze tijd heel moeilijk is een originele vorm te vinden in dit genre. Maritieme schilderijen zijn 'van nature' figuratief. Op dat gebied hoeven we niet te proberen de meesters uit vorige eeuwen te verbeteren. Opvallend is bij de maritieme schilderkunst, dat het lijkt of de kunststromingen uit de 20e eeuw aan dit genre voorbij zijn gegaan. Natuurlijk zijn er wel een paar modernistische en ook kubistische schilderijen met boten, maar die moderne kunstrichtingen waarbij de schilder speelt met vormen is nooit dominant geworden bij maritieme schilders. Die bleven voor een belangrijk deel tot op de dag van vandaag realistisch en impressionistisch werk leveren. Met alle respect natuurlijk, want op hun vakmanschap hoef je geen kritiek te hebben. Dat zit meestal wel goed. Wel blijft het verwonderlijk, dat dit genre zich blijkbaar minder leent voor experimenten. Op het bovenstaande schilderij staat een botter centraal, maar ik wilde helemaal geen botter schilderen op de traditionele wijze.
Het scheepje is daarom geïntegreerd in een geheel van vormen die geordend zijn langs lange lijnen die onderling verspringen. Eigenlijk is het gewoon een abstractie, een voorstelling die losgemaakt is van de concrete betekenis, waarbij de kijker over het beeld dwaalt als door een onbekend gebergte. Ik noem de aanpak postmodern. Niet omdat ik een aanhanger ben van het postmodernisme, maar omdat juist op het subjectieve gebied van het bekijken van een dergelijke voorstelling er geen sprake is van een uiteindelijke waarheid. Het gaat om persoonlijke perspectieven die ieder een eigen waarheid voortbrengen. Bij het bekijken van een schilderij is dat een onschuldig gebeuren. De één meent dit te zien, de ander dat. Voor de werkelijkheid van het schilderij maakt dat niets uit. Zodra het over de sociaal-economische werkelijkheid gaat, voldoet zo'n tolerant subjectivisme echter veel minder. Dan is er gelukkig een min of meer objectieve werkelijkheid die normerend is voor de besluitvorming.
