Luxemotor
28 januari 2019
Zo heet dit type vrachtschip dat vanaf de Eerste Wereldoorlog werd gebouwd en in de vijftiger en zestiger jaren een nog zeer bekende verschijning was op het binnenwater. De wat vreemde naam dankt dit scheepstype aan het feit dat hiermee voor het eerst een motorschip werd ontworpen en geen zeilschip. Voor het eerst kreeg de schipperse ook de luxe van een kajuit met kombuis, slaapkamer en WC gescheiden van het werkgedeelte. Die WC mag genoemd worden, want op de zeilschepen vonden de schippers een WC overbodig. Die nam alleen maar ruimte in. Bij de luxe motor heeft de schipper voor het eerst een beschut stuurhuis pal boven de machinekamer. Bij de zeilschepen was eigenlijk geen plaats voor een scheepsmotor. Daar stond de schipper aan het roer, helemaal achterin en was de roef voor hem. De motor, als die er al was, stond tussen de roef en het ruim. De bediening van de motor was indirect door de grote afstand tussen de stuurstand en de scheepsmotor. Veel schippers wilden niet zo'n stinkende diesel in de kajuit hebben staan.
Er waren er die een zijschroef gebruikten, een vlerk genaamd. Dan stond de hulpmotor op het voordek en werd aan stuurboordszijde met een haakse schroefas een schroef aangedreven die in- en uit het water kon. Die aandrijving was echter kwetsbaar en het schip kon eigenlijk alleen een bocht naar bakboord gemakkelijk maken. De vlerk was een noodoplossing. Bijzonder is, dat de eerste luxe motorschepen alleen verzekerd konden worden, als ze ook een zeiluitrusting hadden. Dat is pas veranderd in 1925. Tot die tijd zag je luxe motors met zijzwaarden en een volledig tuig en ook de Allegonda op de foto heeft op het voordek, voor het ruim, een flinke mastkoker waar ongetwijfeld ooit een mast met een hulpzeil in heeft gestaan. De afgelopen vijftig jaren is de luxe motor als vrachtschip van het water verdwenen, het schip kon slechts ruim 100 ton vracht vervoeren, maar nog steeds zijn er vele liefhebbers te vinden die een luxe motor ombouwen tot een jacht, voor de pleziervaart. Voor hun is het echter vervelend, dat de wetgever allerlei nieuwe eisen stelt aan schepen op het binnenwater die langer zijn dan twintig meter. Zorgeloos varen met een luxe motor is er ook voor hun niet meer bij.
