Mokkebank
29 september 2019
In 1905 had Jac. P. Thijsse de 'Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten' opgericht. In de eerste plaats om het Naardermeer als natuurgebied te behouden, maar al spoedig kocht de vereniging meer stukjes natuur aan, zoals het Oudemirdumerklif langs de Zuiderzee bij Gaasterland. Het was een tijd dat mensen uit de hogere burgerij geïnteresseerd raakten in het natuurlijke landschap. Wat later, in 1924, volgde het 'Nivon', een socialistische vereniging die probeerde arbeiders te interesseren voor planten en dieren in een natuurlijke omgeving. In Friesland werd in 1930 de vereniging 'It Fryske Gea' opgericht, Het Friese Landschap, vanwege de zorg over dat landschap in een tijd van grote ontginningen. Door de vogelaars werd in die periode het vissersnest Laaksum ontdekt, vanwege de Mokkebank. Als je ergens langs de Zuiderzeekust vogels wilde bekijken, dan moest je bij de Mokkebank zijn, een zandplaat voor de kust ten oosten van Laaksum.
De Mokkebank was een natuurmonument van It Fryske Gea en je mocht het alleen betreden met permissie van de toezichthouder, de oud-visser Wigle Visser uit Laaksum, die na de afsluiting van de zee gestopt was met de visserij. Op de foto uit 1939 is te zien hoe heren in keurige pakken zich vergapen aan de meeuwen, sterns en eenden die blijkbaar te zien waren op de zandplaat. Ironisch is, dat bij de welbespraakte vogelwachter Wigle Visser uit Laaksum die de mensen begeleidde naar zijn reservaatje, twee zielen streden om dezelfde zaak. Hij was namelijk als vogelwachter tevens een fervent jager, die op rustige momenten graag een zwaan of een paar eenden schoot op diezelfde Mokkebank. Ook het verzamelen van eieren in de broedtijd kon hij goed en het maakte volgens hem niet uit, want de vogels legden steeds opnieuw eieren. Die zandbank heette Mokkebank vanwege de vele mokken (sterntjes) die er broedden. De vogelaars die vanaf de dertiger jaren vooral in het voorjaar en de herfst met kijkers gewapend vogels op de zandbank bij Laaksum bestudeerden, kwamen niet van het platteland, maar uit de stad. Vogelaars zijn mensen die van studie houden. Na afloop gingen ze terug naar Laaksum om even na te praten bij de hang, de voormalige palingrokerij naast het haventje. Bij de gesprekken met Wigle Visser kwamen ze tot hun verbazing in contact met een andere wereld. De stadjers leefden vervreemd van de natuur en ontwikkelden in de ogen van de Laaksumers een sentimentele kijk op het leven van plant en dier. Wigle bekeek de vogels door een utilistische bril. Vogels hadden voor de mens geen nut. Je kunt ze meestal niet eten en zeker niet drinken. Voor de Laaksumers waren juist deze vogelaars een bijzonderheid, waar zij aan konden verdienen. Op dit moment is er na ruim tachtig jaar IJsselmeer van de Mokkebank niets anders over dan een rietveld voor de kust. Het zoete IJsselmeerwater heeft het zoute milieu van de Zuiderzeekust doen verdwijnen. Al jaren zitten er geen vogelaars met verrekijkers meer op de dijk, maar oeverrecreanten en surfers.
