Onthaasting
13 augustus 2019
Spectaculaire foto's van zeiljachten bij harde wind in hoge golven, die trekken de aandacht. Dat is nog eens zeilen. De werkelijkheid van het zeilen op ruimer water is vaak ietsje anders. Tegenwoordig zou je ieder zeiljacht een motorsailer kunnen noemen, want bij weinig wind wordt er meestal niet gezeild, maar op de motor gevaren. De scheepsmotoren in zeiljachten zijn ook zeker geen 'hulpmotoren' meer die je alleen gebruikt om bijvoorbeeld bij windstilte thuis te komen. Anders dan ruim een halve eeuw geleden het geval was, zijn moderne zeiljachten voorzien van sterke en betrouwbare dieselmotoren. Tot in de zestiger jaren waren er zeilers die uit principe geen scheepsmotor aan boord wilden. Zij hadden een zeilschip, dus zij voeren op de zeilen en niet anders. Dat leidde ertoe, dat je bij weinig wind ook maar weinig voortgang maakte.
Bij blakte lag je zelfs helemaal stil, in afwachting van een zuchtje wind uit de goede richting. Een weekend zeilen op het IJsselmeer kon betekenen dat je een hele zondagmiddag je best deed bij een labberkoelte een haven te bereiken, omdat er de volgende dag immers weer gewerkt moest worden. Die onpraktische kant van zeilen bij windstil weer leidt af van de bijzondere ervaring dat je dobberend op dat ruime water overgeleverd bent aan natuurkrachten en je je ziel in lijdzaamheid moet leren bezitten.
Pas decennia later, toen de wereld vooral bestond uit maatschappelijke- en economische activiteiten, uit dynamiek, uit efficiënte productie zonder verlies van tijd, 'time is money' niet waar, werden zelfs beleidsmakers en politici zich bewust van de intrinsieke waarde van 'onthaasting'. De aanbeveling regelmatig te onthaasten (om daarna des te beter te kunnen presteren) is echter vrijwel nergens in praktijk gebracht. De moderne westerse mens doet dat alleen, als hij er toe gedwongen wordt en dat kan, door te gaan zeilen bij weinig wind in een schip zonder motor. Dan zit je uren bij elkaar zonder dat er iets gebeurt, zonder dat je opschiet, terwijl je ondertussen wel ergens wilt komen. Zulk zeilen is misschien wel een gratis therapie voor wie er aan toe is.
