Schotel's Zuiderzee
26 oktober 2019
Maritieme schilders onderscheiden zich eigenlijk nooit door stilistische experimenten of vernieuwingen. Nee, ze laten vooral zien hoe zij onder de indruk zijn van het water, het licht, het weer en de scheepvaart langs de waterkant. Dat doen ze op een traditionele, figuratieve wijze. In de romantiek werden spectaculaire, adembenemende zeegezichten geschilderd die feitelijk onmogelijk waren. Die stijl zie je niet meer. Moderne maritieme schilders werken realistisch, impressionistisch of expressionistisch. Dus in schilderstijlen van meer dan honderd jaar geleden. De Dordtse schilder Anton Schotel (1890 - 1958) was daarin geen uitzondering.
Hij maakte prachtig maritiem werk in een impressionistische stijl. De ontwikkelingen in de schilderkunst in zijn tijd zoals de Stijl, het kubisme of het expressionisme leken hem niet te raken. Vooral de sfeer rond de Zuiderzee inspireerde hem. Hij schilderde er ook buiten, op locatie. 'En plein air'. Als in 1932 de Zuiderzee afgesloten is, schilderde hij door alsof er niets was veranderd. Dat maakt ons eigenlijk ook niets uit. Zijn schilderijen uit die tijd blijven prachtig. Een ernstig smet op zijn werk veroorzaakte hij zelf. 'Hausgemacht', zeggen onze oosterburen. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland koos Schotel uit opportuniteit voor de NSB, waardoor het hem in de oorlogsjaren zakelijk goed bleef gaan. Die keuze brak hem aan het einde van de oorlog op. Berooid en belasterd duurde het jaren voordat hij weer wat boven water kwam. Zijn schildertalent was hij gelukkig niet kwijt geraakt. In de vijftiger jaren maakte hij weer prachtige schilderijen van de door hem verheerlijkte oude Zuiderzee, alsof er in al die jaren niets was veranderd. Zijn grote expositie in 1958 werd hem echter te veel. Hij overleed kort na de tentoonstelling door een hartinfarct. Toen stond de tijd voor hem echt stil.
