Uitdam
26 augustus 2019
Toen de visserij op de Zuiderzee ook voor de kleine man aantrekkelijk werd, moesten deze vissers natuurlijk ook een ligplaats zien te vinden voor hun scheepje. Het liefste dicht bij huis. Zo kwam het dat natuurlijke inhammen langs de kust geschikt werden gemaakt om er beschut te liggen met een klein schip. Aan de Friese kust werd Laaksum bekend als een vissersnest waar na 1912 de Staverse jollen niet langer in een inhammetje werden afgemeerd, maar in een echt haventje dat ook nu nog bestaat. Het is er wel ondiep. De drempel bij de haveningang is gemiddeld negentig centimeter. Bovendien ligt het er onrustig bij de gebruikelijke zuidwestenwind. Dat is anders aan de hoge wal, aan de Hollandse kust. Die kust is dieper en bij die gebruikelijke zuidwestenwind lig je er beschut. Het mooiste haventje daar was zonder meer Uitdam, tussen Durgerdam en Marken. Het haventje van Uitdam was tot in de zestiger jaren bij platbodemzeilers uitermate geliefd. Dat kon in een tijd dat nog maar weinigen op het IJsselmeer zeilden.
Wie nu echter meent bij Uitdam dat prachtige haventje te kunnen bezoeken, komt bedrogen uit. Er is voor hem of haar plaats in een flinke, moderne jachthaven, van alle gemakken voorzien, maar ja, daar kwam je niet voor. De bijzonderheid van de oude Zuiderzeekust die tijdens de eerste decennia na de afsluiting van de zee nog bewaard was gebleven, die is op dit moment verdwenen. Maatschappelijk-economische ontwikkelingen zijn niet tegen te houden. Ze brengen veel goeds, maar gaan noodzakelijkerwijs gepaard met verlies. Zoals dat stille haventje van Uitdam, dat verdwenen is. Dat verlies is betrekkelijk. Het is tijdgebonden. Nieuwe generaties zeilers hebben geen weet van dergelijke haventjes en denken er dus ook niet aan. Wat niet weet, dat niet deert. Dat klinkt cru, maar hoort wel bij de realiteit. Voor oudere zeilers is de ontwikkeling van het IJsselmeergebied tot een industrielandschap huiveringwekkend, maar voor toekomstige zeilers gewoon vanzelfsprekende realiteit.
