Zoll, bitte!
8 april 2019
De vrachtvaart over de Rijn heeft een eeuwenoude traditie. Maritiem,maar ook in politieke zin. De Duitse adel bouwde kastelen op strategische plekken van de oevers van de Rijn om het eigen gebied te beschermen en macht uit te oefenen. De scheepvaart op de Rijn moest natuurlijk ook onder hun controle blijven. Aan de Mittelrhein tussen Bacherach en Oberwesel was bij het stadje Kaub een tolburcht gebouwd op het eilandje Falkena midden in het vaarwater. Vanuit deze Burg Pfalzgrafenstein werd de doorvaart gecontroleerd en de schippers moesten uiteraard betalen. Dat begon in het begin van de 14e eeuw en duurde tot halverwege de 19e eeuw. Op de foto uit de jaren zestig van de vorige eeuw is de tolburcht van natuursteen. Op dit moment is het een museum en is het gebouw teruggebracht in de oorspronkelijke kleuren van eeuwen geleden. De muren zijn wit gepleisterd en delen zijn geschilderd in zalmkleur. Kaub is vooral bekend geworden doordat de Pruisische maarschalk Gebhard von Blücher midden in de winter van 1813 - 1814 bij de tolburcht met zijn leger de Rijn overstak om het leger van Napoleon, dat gehavend terugkwam uit Rusland, tot in Frankrijk te achtervolgen.
Russische 'genie' bouwde hier in december 1813 een pontonbrug over de half dichtgevroren Rijn, waarna ongeveer 50.000 soldaten, 15.000 paarden en bijna 200 stuks geschut over de Rijn werden gezet. De afgelopen zomer kwam Kaub in het nieuws vanwege de drempel in de Rijn, ietsje meer stroomopwaarts, waardoor de grotere schepen bij de extreem lage waterstand niet verder dan Kaub konden komen. Die drempel is de voormalige stroomversnelling die de onheilspellende naam 'das wilde Gefährt' draagt. De wilde doorvaart. De rotsen onder water zijn reeds in de 19e eeuw met springstof verwijderd, maar sinds de schepen veel groter zijn dan voorheen, vormt de doorvaart een hinderlijke drempel. Overigens is het op de Mittelrhein absoluut niet druk met de vrachtvaart. Je ziet er vooral rondvaartboten en motorjachten. Zeilen op de Mittelrhein is niet erg zinvol. De oevers zijn hoog, het water beschut en de rivier stroomt er bijna tien kilometer per uur. Dat wordt dus niets, tenzij je alleen maar stroomafwaarts vaart.
