Lemmeraak Chantecler - Dunkirk veteran

Spiegel der Zeilvaart December 2010-Januari 2011 nummer 10

De 'Chantecler' in 2010
De 'Chantecler' in 2010

De Lemmsteraak Chantecler is een uit de verte herkenbare De Boer aak. Deze aak blijkt een lange, maar ook een bijzondere geschiedenis achter haar achtersteven te hebben. Voor het begin van die geschiedenis moeten we terug naar 1909, toen er een serie van drie aken werd gebouwd bij De Boer in Lemmer. De opdrachtgever voor één van de aken was de heer Buis, een visser, uit Enkhuizen. De aak kostte 905 gulden en werd langer dan de andere De Boer aken. Een niet onbekend verschijnsel voor de Westwal-schippers. Zij voeren in de regel ook met een maat meer. In 1910 werd de aak opgeleverd. Zij koos zee onder visserijnummer EH15. 

Naar het buitenland

Na twaalf jaren trouwe dienst werd zij in 1922 verkocht naar België. Robert Ziesmer in Hulst werd de nieuwe eigenaar. Hij noemde de aak Chantecler en zette haar in als vistransportschip. Het schip werd ingezet om de gevangen vis van de haringvletten voor de kust zo snel mogelijk naar Antwerpen te brengen. De reden hebben we niet kunnen achterhalen, maar al na een jaar werd zij wederom verkocht. Nu naar Engeland. De nieuwe eigenaar plaatste er een roef op en ook die verkocht haar na een jaar alweer door. We zijn dan in 1924 beland en de eigenaar is nu H.W. Richards. Hij zeilt vijf jaren met Chantecler.

Opgelegd

In 1934 werd de aak verkocht aan Mr. Ernest Bisley en zijn schoonvader Harry Dipple. De thuishaven werd Ramsgate. Uit die periode is niet zo veel bekend, omdat het huis van Mr. Dipple, in Bromley, Kent, werd vernietigd in de oorlog. De familie maakte vanuit Ramsgate zeiltochten langs de Zuidkust, in de Thames Estuary en rond the Forelands. Een van hun favoriete ankerplaatsen was in de Swale. Toen de oorlogsdreiging groter werd, werd er niet meer gevaren en werd de aak min of meer opgelegd.

Hulp bij evacuatie militairen uit Duinkerken

In mei 1940 raakten de geallieerden opgesloten na een razendsnelle opmars van de Duitse troepen. Omdat een catastrofe dreigde, werden alle schepen opgeroepen op te stomen naar Duinkerken teneinde de militairen van de stranden te redden. De eerste dag lukte dat maar matig, waarna William Tenant, die de evacuatie leidde, een oproep deed waarin hij zei: "Geen honderd boten, maar élke boot die in Groot-Brittannië is te vinden, moet worden overgezonden."
Er kwam een vloot op gang van zo'n 800 treilers, sleepboten, Thamesbarges en alle soorten jachten. Kortom, alles wat enigszins kon varen. Engelsen, maar ook buitenlanders. Bijvoorbeeld de bekende schoener San Antonio van Hammerstein. En hoewel de 30 pk niet bepaald een vermogen is om het Kanaal over te steken, werd ook de dertig jaar oude Lemmeraak 'Chantecler' ingezet.
Nadat de geredde soldaten in Dover het schip hadden verlaten, werd de aak wat opgeruimd en werd de terugreis naar Ramsgate aanvaard. Daar kreeg men te horen dat een tweede reis naar Duinkerken er niet in zat vanwege de geringe snelheid van de aak. Uiteindelijk bracht de vloot in vijf dagen, 338.000 militai¬ren in veiligheid. Chanteclerwerd opgelegd en tijdens de oorlog niet meer gebruikt.

Weer terug in Nederland

Na de oorlog vonden de eigenaren dat zij te oud werden om te zeilen en kochten een groot motorjacht, de 'Etrelleta'. De aak werd in 1947 verkocht aan marineofficier Mr D.G. Silcock. Hij knapte de aak op bij een van HM Dockyards. In 1948, 1950 en 1953 ging de aak over naar een ander, tot zij in Geoffrey Toothe een nieuwe eigenaar vind. Hij voer met het schip tot 1979. In ieder geval staat Chantecler vermeld in Lloyd's list of Yachting van 1953 tot 1980. Tussen 1976 en 1980 werd zij waarschijnlijk gebruikt als woonschip. In het register staat als thuisbasis vermeld: Hoo Marina in Kent. In die tijd lagen daar meerdere schepen die voor dit doel werden gebruikt. Na 1980 komt Chanteclerniet meer voor in de genoemde lijst.
Zij wordt nog verschillende malen verkocht en in 1979 komt zij naar Nederland terug. Drie jaar later wordt zij weer verkocht aan een Engelsman en in 1984 aan een Amerikaan. In 1990 kwam Han van Veen op de werf Gre­vestein in Krimpen aan de Lek, nog geen hon­derd meter bij zijn huis vandaan, waar hij Chantecler zag liggen.

Lees het hele verhaal van de 'Chantecler' in de Spiegel der Zeilvaart

pdf SdZ December 2010-Januari 2011 Nr10 - Lemsteraak Chantecler, Dunkirk veteran.pdf

Terug naar vorige pagina