Staverse jol 'Robbebol'

De 'Robbebol' was een kleine, erg oude jol. De laatste gang onder het potdeksel was vernieuwd en overnaads over de onderliggende gang geplaatst. Op de boeg was lang geleden een mooi snijwerk van een zeemeermin geplaatst, net onder de kluiverboom. Hoort eigenlijk niet bij een Staverse jol. Ik verkocht de jol in 1973 aan een Friese jongeman die ik nooit meer teruggezien heb. Als het schip niet toen gerestaureerd is dan zal er nu niets meer van over zijn. Het vlak was zo gaar als boter. Niet ongevaarlijk om in die tijd over de Oosterschelde tot Neeltje Jans te zeilen. Maar we zijn heelhuids teruggekeerd naar Gouda.

Vermoedens van kenners van historische Staverse jollen

Wim Tasseron en Dirk Huizinga zijn mensen met veel kennis van historische Staverse jollen in het netwerk van de SSRP. Wim suggereert dat de 'Robbebol' misschien wel dezelfde jol is als de WK2 (Workum) uit Hoorn. Deze jol is de afgelopen gerestaureerd door een leerwerkbedrijf in Hoorn.
Op grond van de (wat vage) foto’s is er inderdaad wat gelijkenis in de lijn van de voorsteven en van de zeeg. De WK2 is ook spitse jol, m.i. een beetje uitgezakt bij de steven. Begin 70er jaren kwam ik deze jol tegen op het randmeer, ze was toen van een hotelhouder uit de buurt van Nunspeet, als spanten zaten er toen stalen hoeklijnen in, het model was ook niet goed meer. Hij zocht er toen een koper voor. omdat hij naar Zeeland ging verhuizen. Er blijft echter veel onduidelijk. 

Gerrit Radersma knapte in tien jaar Staverse Jol (WK2) helemaal op

In 1975 wilden de heer en mevrouw Radersma hun polyester zeiljachtje verkopen. De enige serieuze gegadigde wilde alleen tot aankoop overgaan als hij er een oud vissersscheepje bij m kon ruilen. Zo kwamen zij in het bezit van een in erbarmelijke staat verkerende Staverse jol De boot lekte op verschillende plaatsen, en enkele leggers waren door houtrot zeer zwaar aangetast. De romp was helemaal overtrokken met blik en teerpapier, zodat ook voor het houtwerk eronder het ergste gevreesd moest worden. Hoopvol was dat de indeling van het schip origineel bleek te zijn.
Ondanks de slechte staat van het schip nam het echtpaar Radersma het schip in gebruik. In 1975 namen ze ook deel aan de Visserijdagen in Workum. Na het zeilseizoen werd echter besloten tot een grondige opknapbeurt van de jol Dit gebeurde op de werf van joh van der Meulen te Sneek. Het achterschip werd ontdaan van het blik en ondermeer voorzien van een nieuw stuk doodhout en een nieuwe spiegel Hierbij bleven de oorspronkelijke vormen van het schip geheel bewaard. In de jaren erna is de Staverse Jol gedurende de wintermaanden door de heer Radersma zelf stukje bij beetje verder opgeknapt Ook het tuig werd vernieuwd. De laatste grote restauratie nam afgelopen zomer een aanvang. Het voorschip zat nog steeds ingepakt in blik tot twintig centimeter boven de waterlijn. Het hout onder het blik bleek totaal verrot te zijn, en werd vervangen door nieuw eikenhout. Ook diverse leggers werden gedeeltelijk vervangen.

Het blad "Tagrijn" van Botterbehoud in de jaren-90:

Na een zeilseizoen met veel akelig weer besloten we eind 1974 ons hechthout/polyester jachtje te verkopen. Dat was makkelijker gezegd dan gedaan; de verkoop kon alleen dan worden gesloten wanneer we bereid waren ons jacht tegen een oud vissersscheepje te ruilen. Althans, dat was de voorwaarde die de meest serieuze gegadigde stelde. Met gemengde gevoelend reden we op een zaterdag in maart 1975 naar Spakenburg om het scheepje te gaan bekijken. Tegenover de werf van Nieuwboer troffen we een in erbarmelijke staat verkerende Staverse jol aan; 22 voet over de stevens, rondom in het blik. Het viel ons direct op, dat de lijnen van het zwaar verwaarloosde scheepje op enkele punten afweken van de jollen, zoals we die langs de Friese kust gewend waren. Ze was iets vlakker in de zeeg, scherper in de steven en minder breed in het dolboord. "Een Hollander" was onze mening. Later werd die door oude Friese vissers onderschreven. Verder onmiskenbaar een oude broodvisser getuige de aangebrachte geleidingen tegen de huid van het achterschip om de netten zoveel mogelijk vrij te houden van de met blik en teerpapier overtrokken romp, waar op diverse plaatsen door het werken van het hout teruggelopen stortnagel-kopjes uitstaken.
In Stavoren vertelde iemand, dat ons type jol vroeger vrij veel voorkwam op de Westwal en dat ze rond 1905 op Kolhorn werden gebouwd. Met deze informatie waren wij bijzonder blij; het bracht ons een stukje dichter bij hetgeen we graag wilden weten: de historie van deze jol.
Omdat ze geen visserijnummer droeg en we dat later bij het afkrabben ook niet zijn tegengekomen, is het voor mij nog steeds niet duidelijk voor wie en wanneer de jol is gebouwd. Wel is zeker, dat de HL75 en onze jol wat rompvorm betreft exact identiek zijn. En de HL75 werd rond 1905 op Kolhorn gebouwd; ze is later naar de Friese Zuidwesthoek verkocht. 1975 was het eerste jaar waarin we deelnamen aan de Visserij-dagen in Workum. Daarbij kreeg ons scheepje opnieuw een officiële vergunning en een visserijnummer; door Reid werd ze ingeschreven als de WK2. Dit nummer heeft ze tot op dit moment behouden met het idee om het originele nummer weer te gaan voeren mocht dit ooit boven water komen.

De vraag

Er hebben in de zestiger jaren natuurlijk vaker houten Staverse jollen op de Randmeren gevaren en gelegen in Amsterdam, maar de 'Robbebol' moet door haar bijzondere snijwerk zeker zijn opgevallen. Is ze inderdaad de WK2 die hierboven uitgebreid beschreven staat?
Wie kan ons mogelijk meer over de (verdere) geschiedenis van de jol vertellen?