De Hindeloopen

Liggers Scheepsmetingsdienst: Details over het schip Hindeloopen - Meetnummer: S1168N
Een scan van de originele registratie van deze meting is terug te vinden bij het Maritiem Museum Rotterdam onder nummer: H2008_050

'De Hindeloopen', een tjalkje van 10,06 m, werd in 1902 gebouwd op de Scheepswerf van de gebroeders Barkmeijer te Sneek voor rekening van Jolling Dirk Smit, koopman en handelaar in Hindeloopen. In de meetbrief, genummerd S1168N, staat het omschreven als 'een roofschip, genaamd 'Hindeloopen', hoofdzakelijk gebouwd van staalijzer. Het schip is nu honderd jaar oud en dat werd van 5-.7 juli in Hindeloopen gevierd.
Tussen 1902 en 1926 werd De Hindeloopen door Jolling Dirk Smit en zijn zoon Dirk Jolling Smit gebruikt als beurtscheepje voor de lijndienst Hindeloopen-Bolsward. Wekelijks voer het schip naar Bolsward en terug. Bij veel wind moest er gejaagd winden. Toen de fiets in gebruik kwam, ging de schipper met harde tegenwind per fiets naar Hindeloopen terug, haalde een paard, fietste met het paard aan de teugel naar de plaats waar het schip lag, en liet het paard het schip trekken.
In 1926 werd het scheepje door een vrachtautootje vervangen. 'De Hindeloopen' werd gekocht door een marskramer, die 'met garen en band' naar afgelegen boerderijen voer.
Over het 'reilen en zeden tijdens de oorlogsjaren zijn geen gegevens bekend. Wellicht kunnen Spiegellezers ons verder helpen. In 1950 is er een kajuit op gezet om het scheepje als zeiljacht leefbaar te maken. Het voer toen onder de naam 'Wilhelmina'.
Omdat het nummer van de meetbrief in het boord van het schip is ingeslagen konden in 1966 de historische gegevens van het schip en de schippers die de beursdienst naar Bolsward onderhielden, worden achterhaald. Zo kon het gebeuren dat Dirk Jolling Smit, nadat hij bijna een halve eeuw niet aan boord was geweest, op 23 augustus 1973 nog eenmaal aan het roer kon staan van zijn oude beurtscheepje. In 1982 kreeg het schip, dat sinds 1966 als de 'Vrouwe Jacoba' voer, de oorspronkelijke naam 'Hindeloopen' terug.
Op haar oude dag is het schip verder weg geweest dan in haar jonge jaren op middelbare leeftijd het geval was. Zo nam het in 1986 deel aan Sail Bremerhaven en in 1989 aan Sail Hamburg. Deze laatste reis was het schip echter bijna noodlottig geworden. Tussen de Oost-Friese waddeneilanden Spiekeroog en Wangerooge werd het schip overspoeld door een grondzee, die de mast deed breken en alles wat bovendeks was, wegspoelde. Desondanks wist men met het schip op eigen kracht de haven van Wangerooge te bereiken.
Opvallend is de geringe breedte van het schip (2.39m) en dientengevolge de zeer smalle gangboorden. Waarom her schip zo werd gebouwd is niet bekend. Het onderzoek dat het Maritiem Museum in Rotterdam hiernaar in 1991 instelde wees uit dat, uitgaande van de beschikbare gegevens over de bruggen tussen Hindeloopen en Bolsward in het begin van de twintigste eeuw een maximale breedte van 3,85m mogelijk was geweest. Het verslag van het onderzoek eindigt met 'Blijft in ieder geval dat De Hindeloopen een fraai maar uitzonderlijk smal skûtsje is.'
Het puddelijzer dat voor de bouw van het schip werd gebruikt is nog steeds in goede staat. Behalve een paar klinknagels, die in de loop van de tijd uit de huid zijn gevroren, behoefde er tot nu toe aan het vlak en de boorden van het schip niets vervangen of vernieuwd te worden.
Op 21 februari 2002, een eeuw nadat het te water werd gelaten, is 'De Hindeloopen' ingeschreven in het Nationaal Register Varende Monumenten. Op 6 juli van dit jaar ging op de kerktoren van Hindeloopen de vlag uit en werd de honderdste verjaardag van het beurtscheepje feestelijk gevierd.