HK100

Wanneer we spreken van een zalmschouw bedoelen we eigenlijk een Drijverschuit. De eerste ijzeren schepen verschenen in het begin van de 20ste eeuw. Ze zijn op verschillende werven gebouwd. Met het woord zalmschouw wordt gewoonlijk een boot aangeduid waarvan de voornaamste kenmerken zijn: het opgebogen vlak in het voorschip, de rechtstandige of bijna rechtstandige achterstevenbalk, uitwaaiende onderboorden en naar binnen hellende bovenboorden. Het scheepje, dat in de meest voorkomende uitvoering 6 a 7 meter lang is, werd gebruikt bij de zegen-, fuik- en drijfwantvisserij op de Boven- en Beneden-Merwede, het Hollands Diep en de riviermonden.

De zalmschouw HK100 is in 1918 gebouwd door Eltink's Scheepsbouw in Beneden Leeuwen. In de jaren-30 was ze in bezit van visser Gijs van den Anker uit Kerkdriel. Na de 2e Wereldoorlog was het afgelopen met de visserij vanwege de vervuiling van de rivieren en het daardoor verdwijnen van o.a. de zalm. Over de jaren van de HK100 na het beëindigen van de visserij is (nog) niets bekend. Ze komt in 2015 weer in beeld als een aantal leerlingen van de school voor praktijkonderwijs in Harderwijk de zalmschouw koopt om haar onder begeleiding te restaureren.

De Zalmschouw HK100 op de voorgrond naast de Marker Rondbouw VD103 'De Twee Gebroeders' in de museumhaven van Harderwijk van dezelfde eigenaar

Eigenschappen

Plaquette nummer:	2384	Zeil nummer:
Categorie:	A	Tekening nummer:
		Type:	Zalmschouw

Bouw

Bouwjaar:	1918	Ontwerper:
Werf:	Eltink's Scheepsbouw	Werf plaats:	Beneden Leeuwen
Motor:	Inbouw	Motor type:
Materiaal romp:	Staal	Materiaal kajuit:
Materiaal zeil:	Katoen
Onderwaterschip:	Knikspant	Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:	5,80 m	Breedte berghout:	1,75 m
Diepgang:	0,50 m	Masthoogte water:	3,00 m
Oppervlakte grootzeil:	8,00 m²	Oppervlakte fok:	4,00 m²
Oppervlakte botterfok:	0,00 m²	Oppervlakte kluiver:	0,00 m²
Oppervlakte totaal:	12,00 m²	Oppervlakte overig:	0,00 m²

Register Varend Erfgoed Nederland

Registratie nummer:	5538	Registratie datum:	22-02-2024
Geregistreerd als:	Varend Monument®

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

Jaren-30 – onbekend	Visser Gijs van den Anker, Kerkdriel
onbekend – 2015	Martijn, Barendrecht
2015 – 2016	Leerlingen school voor praktijkonderwijs, Harderwijk ( HK100)
2016 – 2018	Familie van der Meer, Harderwijk ( HK100)
onbekend – onbekend
2018 – Nu (laatst bekend)	R. Ansing, Harderwijk ( HK100)

1918

1918: De Eltink's Scheepsbouw, opgericht door G.B.A. Eltink, in Beneden Leeuwen. Zij bouwden in 1918 de HK100

De firma Eltink is in 1907 door G.B.A Eltink opgericht. Het legde zich toe op de bouw van waalschokkers, parlevinkers en vletten. Na het overlijden van de oprichter in 1930 werd het bedrijf door zijn weduwe en hun 7 zonen voortgezet. In 1941 namen twee zonen, Harry en Wiel het heft in handen. Alle huizen op de dijk zijn in september 1944 door de Duitsers afgebrand. Daarbij is de werf ook vernietigd. In 1947 kocht men als woning, kantoor, magazijn en werkplaats een deel van een voormalig sleepschip, 48 bij 12 meter groot en verbouwde dit en noemde het Metallurgica. In 1959 verliet Harry het bedrijf. Vanaf de jaren zestig hield de werf zich ook bezig met de bouw van forse motorjachten.
Meer informatie over de werf is te vinden op de website van Heemkundevereniging "Leeuwen".

Dijkhuizen bij het einde van de Strang in Beneden Leeuwen vóór 1944. Uiterst links is het oude dijkhuis te zien van de familie Eltink met aan de voet van het huis de scheepshelling.

2015

11 september 2015

11 september 2015:

In september start het project MijnZalmschouw op de Protestants-christelijke school voor praktijkonderwijs in Harderwijk. Een aantal leerlingen heeft via marktplaats een oud klein vissersbootje gekocht om op te knappen. De boot is een zalmschouw van bijna zes meter. Ze is bijna 100 jaar oud en nagenoeg helemaal origineel. Het vermoedelijke bouwjaar ligt tussen 1918 en 1923. De boot is gebouwd bij scheepswerf Eltink in Beneden-Leeuwen. De eigenaar Martijn kon met moeite afstand doen van zijn oude boot. Er is daarom afgesproken dat ze hem op de hoogte zouden houden van het project. De boot is lang geleden van Gijs van den Anker geweest. Hij was een fuikenvisser en woonde in Kerkdriel. Op 25 september gaan we de boot ophalen in Barendrecht.

Lees het hele verhaal van de restauratie op de school voor praktijkonderwijs in Harderwijk.