Oude IJssel

Liggers Scheepsmetingsdienst: Details over het schip De Goede Verwachting Meetnummer: L355N
Een scan van de originele registratie van deze meting is terug te vinden bij het Maritiem Museum Rotterdam onder nummer: H1966_072

Op de website van het Museum Opsterlân lezen we het volgende over de Beurtvaart van Beetsterzwaag en Beets op Sneek v.v.

Geert Durks Schroor was in 1842 nog molenaar. Dat jaar richtte hij een verzoek aan het gemeentebestuur "om voor bakkers erwten, bonen en alwat tot het onbelaste graan behoord te mogen malen". Wellicht namen de verdiensten uit de molen af, want in 1852 meldde hij aan het gemeentebestuur dat hij "schipper van professie was". Hij had het overdekt schip "de jonge Anna" van 12 ton gekocht en daarmee al geruime tijd goederen vervoerd van Beetsterzwaag naar Sneek. Hij verzocht hem een aanstelling te verlenen als beurtschipper op dit traject. Een reglement uit die jaren bepaalde dat hij op maandagmorgen van Beets en dinsdag om 12 uur weer van Sneek diende te ver-trekken. Wegens goederen die naar de bebouwde kom van Beetsterzwaag moesten worden vervoerd mocht de vrachtprijs met 1/4 worden verhoogd. In december 1852 kwam het verzoek nogmaals in behandeling, waarbij werd geconcludeerd "dat er geen termen aanwezig waren om het verzoek te weigeren".

Naast het beurtveer op Sneek werd er ook op Leeuwarden gevaren. Al in 1749 woonden er twee beurtschippers in Beetsterzwaag, waarvan er één ook winkelier was. In 1806 werden beide veren al bediend door dezelfde schipper. Hinne Gerbens voer toen op beide steden met een scheepje van 8 ton. In 1812 nam Hinne de toepasselijke achternaam "Van der Veer" aan. In de loop der jaren zal de beurt op Sneek vervallen zijn want in 1861 vroeg Gerben Pieters Vrijburg, schipper op Leeuwarden om ook weer op Sneek te mogen varen, "daar hij een octrooi bezat voor beide plaatsen". Daar Schroor nu al op Sneek voer werd zijn verzoek afgewezen. Het reglement voor het Leeuwarder schip bepaalde dat de afvaart van Beets op donderdagmorgen om 6 uur en de terugreis op vrijdag 12 uur moest aanvangen. Wanneer de graanbeursuren mochten worden versteld, dan kon de schipper om 2 uur vertrekken. Ook bij deze beurt werd wagenvracht berekend. Passagiers betaalden voor een enkele reis f 0,40, kinderen beneden 6 jaar f 0,20. 

In februari 1864 berichtte de toen 23-jarige Durk Geerts Schroor, een zoon van de molenaar-schipper, dat hij het veerschip van Beetsterzwaag op Leeuwarden v.v. had gekocht. Hij verzocht om ook deze beurt te mogen bevaren, hetgeen werd toegestaan. Was de Lycklama- of Beetstervaart al voor 1693 gegraven, de verbinding met de in het verlengde liggende Schipsloot met de na 1850 gegraven ringvaart van het 6e en 7e veendistrict, beter bekend als "de Nijefeart", kwam pas in 1860 tot stand. Beurtschepen voeren tot dat jaar via de Beetstervaart naar het Koningsdiep om na vele kronkelingen in deze rivier bij Warniahuizen in de Boorn te komen. Rond 1860 liet de gemeente Opsterland de schipsloot verbeteren en een brug leggen bij de uitmonding in de Nijefeart. Bij de brug kwam een huis voor de brugwachter. Één en ander ging gepaard met aanzienlijke kosten, daarom werd besloten om tol te heffen van schepen die gebruik zouden maken van het verbeterde vaar-water. Voor schepen beneden 6 ton moest f 0,15 tol worden betaald. Afhankelijk van de tonnage liep deze op tot f 0,50. De schippers zullen blij geweest zijn met de verkorte vaarroute, maar niet met de tolheffing. In december 1865 verzocht Durk Geerts Schroor het gemeentebestuur de tol door de brug onder Venebuurt af te mogen kopen met f 20,- per jaar. In het zomerhalfjaar moest hij iedere week tweemaal met zijn schip heen en terug deze wipbrug passeren, waarvoor hij elke reis f 0,32 aan tol kwijt was, hetgeen f 1,30 per week werd en na zonsondergang zelfs f 1,50. Deze tol was zeer bezwarend voor hem, daar dit veer weinig opleverde. Daar de tol te Venebuurt verpacht werd aan de brugwachter Popke Boersma voor f 250,- per jaar werd aan Schroor geadvi-seerd zich met hem over de afkoop in verbinding te stellen. 

Schipper Durk Schroor overleed in 1917, maar was toen al opgevolgd door zijn zoon Bouwe. Ook hij voer eerst nog met een zeilschip, later werd het vervangen door een motorboot "de Vooruitgang". Laatste schipper was Theo Bouwes Schroor, die later overstapte op een vrachtauto.

De Tjalk wordt rond 1943 gekocht door U. Tieleman uit Doetinchem (oud-Lemster), die haar op scheepswerf K. van der Werf in Heerenveen liet verbouwen tot jacht. Sindsdien is de naam 'Oude IJssel'. Verbouwing geheel naar het voorbeeld van de boeier Tjet-Rixt van Hepkema, die er naast op de helling lag. Grootste verandering: roef en rondom gelast berghout.

Van de scheepswerf K. van der Werf in Heerenveen is verder heel weinig bekend. Op 14-12-1946 is de werf, vermoedelijk tengenvolge van kortsluiting, in vlammen opgegaan. Van een doorstart is verder ook geen informatie beschikbaar.

In 1974 wordt het schip door eigenaar Van Dorp overgenomen van zijn oom Tieleman.

In het SSRP jaarverslag 2012 wordt melding gemaakt van de volgende restauratie:

Bij het tjalkjacht Oude IJssel is het potdekselhoeklijn vervangen. Overwogen is om de nieuwe potdeksels weer te klinken. 

In het werk bleek dat de bovenrand van het (puddelijzeren) boeisel niet goed genoeg meer was om het hoeklijn aan vast te klinken. 

In plaats daarvan is het nieuwe hoeklijn aan het boeisel gelast (alleen aan de binnenzijde gelast, zodat aan de buitenzijde geen lastnaad zichtbaar is), waarna de oude houten potdeksels en zetboorden opnieuw zijn gemonteerd.

De Tjalk 'Oude IJssel' is binnen de familie overgegaan van vader op zoon.

E-mail van Gerrit Jan Last

Ik ken de kleindochter (ook inmiddels al 60 ) opdrachtgever en eerste eigenaar Harm Schroor goed. Voor haar bouwde ik een half model van het schip wat de vervanger werd van de 'Goede Verwachting', een motorscheepje zo stevig en goed gebouwd in 1921, dat het nu nog steeds vaart als museumschip de ZK4.
Voor haar zocht ik de geschiedenis van de 'Goede Verwachting', nu de 'Oude IJssel' op. Al zoekende vond  en kocht ik de ansichtkaarten. In de Waterkampioen van februari 1933 vond ik in de beschrijving van de tweede Watertocht in Friesland, waarin de beurtschipper vertelde hoe je en met welke lengte je in de haven van Beetsterzwaag/Beets kon zwaaien.