Vier Gebroeders

Vier Gebroeders

De rietaak is een schip, dat haar oorsprong vindt in het scheepstype zandaak. Een variant is ontworpen en gebouwd om, zoals de naam terecht doet vermoeden, riet mee te vervoeren. Een lading dus, met relatief laag gewicht, en doorheen wateren, welke doorgaans weinig diepgang tolereren. Uitgangspunten die wel moeten leiden tot een op de omstandigheden toegesneden ontwerp. Tot omstreeks 1925 werden op de werfjes in Raamsdonksveer, Hardinxveld en Sliedrecht rietaken gebouwd. De schepen zijn tot eind zestiger jaren ingezet in de Biesbosch en langs de benedenrivieren. Daarna ontstond de periode, waarin ze hetzij tot schroot vervielen, of een recreatieve functie kregen.

Eigenschappen

Plaquette nummer:1000 Zeil nummer:
Categorie:A Tekening nummer:
Type:Rietaak

Bouw

Bouwjaar:1916 Ontwerper:
Werf: Werf plaats:
Motor: Motor type:
Materiaal romp:Staal Materiaal kajuit:
Materiaal zeil:Dacron
Onderwaterschip: Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:11,00 m Breedte berghout:3,00 m
Diepgang:0,65 m Masthoogte water:0,00 m
Oppervlakte grootzeil:0,00 m2 Oppervlakte fok:0,00 m2
Oppervlakte botterfok:0,00 m2 Oppervlakte kluiver:0,00 m2
Oppervlakte totaal:0,00 m2 Oppervlakte overig:0,00 m2

Register Varend Erfgoed Nederland

Registratie nummer:2709 Registratie datum:01-01-2000
Geregistreerd als:Varend Monument®

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

1970 – Nu (laatst bekend) Stichting Haven- en Scheepvaartmuseum, Rotterdam ( Vier Gebroeders)

Geschiedenis

2009

21 januari 2009

21 januari 2009: Informatie van Vereniging Rietaak Vier Gebroeders

Het schip is ondergebracht in de Vereniging Rietaak Vier Gebroeders, opgericht op 31 augustus 2005. ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Breda onder nummer 18079850. Met datum 20 november 2007 is er een getekende bruikleenovereenkomst met de Stichting Haven- en Scheepvaartmuseum, gevestigd aan de Leuvehaven 50-72 te Rotterdam. De thuishaven van het Schip is Werkendam. De Nederlandse vlag wordt gevoerd. Van een teboekstelling in den beginne, of van een meetbrief, zijn helaas geen bewijzen teruggevonden.

Wij zijn, als Vereniging Rietaak Vier Gebroeders, contractueel bruiklener voor onbepaalde tijd van het Havenmuseum. Waar, en door wie, noch wanneer het is gebouwd valt onomstotelijk vast te stellen. Het was niet meer of minder dan een eenvoudig, en lokaal veelvoudig voorkomend transportmiddel van het regionaal gesneden riet, en als zodanig niet bijzonder. Er is nog een kleine kans dat het schip ooit gemerkt is bij meting, maar we hebben de registratietekens helaas nog nooit teruggevonden.
Er is wel behoorlijk wat bekend over de historie van het schip.

Beschrijving van de aak, haar historie en haar recente restauratie dd. december 2008

In Werkendam is in 2005 een enthousiasme ontwaakt rond het plan om de rietaak Vier Gebroeders aan haar kwijnend bestaan in de Leuvehaven te Rotterdam te onttrekken, en te verheffen tot een goed ogend en werkend schip, dat daardoor een gedeelte van de Werkendamse historie weerspiegelt. Zowel omwille van het historisch besef als in het kader van de classificatie van de aak is het wenselijk een goede beschrijving samen te stellen. Uit eigen verkenningen, gegevens van het Havenmuseum, en uit het archief van Thomas Westerhout kwamen delen daarvan tevoorschijn. Deze gegevens zijn in de beschrijving opgenomen.

Omdat de historie van de aak van dag tot dag langer wordt, zal dit niet de laatste keer zijn dat die historie wordt herschreven. Het valt te hopen, dat de inhoud van deze beschrijving daarbij niet verloren zal gaan. Maar ook, dat deze historie nog zéér lang aanvulling zal behoeven!
Werkendam, November 2008
Vereniging Rietaak Vier Gebroeders
Het bestuur

Beknopte geschiedenis van de Rietaak Vier Gebroeders uit bovengenoemde beschrijving

Vermoedelijk gebouwd, rond 1900, omgeving Raamsdonksveer.
Rond 1920 eigendom van de zeilmaker Ribbens uit Raamsdonksveer.
Rond 1923, 1924 of 1925 gehuurd door Arie Holster uit Werkendam.
1936-1937- Schip verkocht na brand aan Bas Bogers Sr te Werkendam.
Bij het schip behoorde een meetbrief, de betrokken informanten verklaarden dat het laadvermogen 16 ton was. Helaas is deze meetbrief door een dochter van Cees Bogers B.zn op een rommelmarkt in de jaren zeventig verkocht. Helaas niemand wist meer de scheepsnaam, voordat het schip in 1936 of 1937 omgedoopt werd in “Vier Gebroeders” door Bas Bogers.
Op het voordek van de aak was voor 1936 of 1937 een houten rol aanwezig waarmee het anker werd opgedraaid. In 1936 of 1937 kocht Bogers een tweedehands liertje bij het machinefabriekje van Leen van der Wiel. Dit liertje staat nog steeds op het voordek.
Aakje gemotoriseerd tussen 1933 en 1935 met een T- Ford benzinemotor. Toen de mast, de giek en het zeiltuig verwijderd.
De mastkoker bleef op het schip staan, de mastkoker in het ruim is vervangen maar in dezelfde situatie zoals de oude mastkoker stond. Zichtbaar op foto’s en bekeken door Sjaan en Cees Bogers B.zn.
In het ruim langs de zijden een paar beugels, zoals opnieuw aangebracht. Hierop konden de richters (loopplanken) rusten zodat vrij gemakkelijk, zowel aan stuurboord als aan bakboord, vanaf de dwarsbalken in het ruim nabij het voordek naar achteren gelopen kon worden naar de doft bij het achterschot, nabij de stuurstelling.
Toen Bogers de aak kocht waren de houten zijzwaarden nog aanwezig. Toen deze geheel versleten waren zijn die tijdens de oorlogsjaren verzaagd en opgestookt.
Omstreeks 1938 een tweedehands een cilinder Lister ingebouwd die al na een jaar, in elk geval binnen twee jaar was verwoest.

Restauratie en historie van de Rietaak Vier Gebroeders
Pagina 18 van22
De betimmering vooronder bekend bij fam. Bogers. Aan een zijde in de lengterichting een kooi, in het midden een kacheltje met een doorvoer van de pijp door het dek. Voor de kachelpijp een luikje voor ontluchting ( nog steeds aanwezig) Zowel links als rechts naar het kacheltje een houten kistje waarin brandstof (kolen en hout) werd bewaard. Aan bakboord in de lengte richting een laag houten bankje.
Het zitgedeelte kon opklappen en daaronder bevond zich een lage bergruimte. Achter het zitbankje waren in de zijde een paar klein vurenhouten kastjes getimmerd.
De rest na de verkoop van Cees Bogers rond 1969/ 1970 aan Eimert Baks te Woudrichem is bekend.

pdf Restauratie en Historie Rietaak 'Drie Gebroeders' - 12-2008

We zijn zeer geïnteresseerd in uw opmerkingen en/of vragen over dit schip. Stuur ze ons!

Terug naar het overzicht