Wilhelmina
Verdwenen
Dr. Ir. J. Vermeer schrijft in zijn boek 'De Boeier':
De tweede boeier die onder het patronaat van Nicolaas Adrianus Bernhard aan de Lijnbaansgracht te water liep, was gebouwd voor rekening van de Amsterdammer Christiaan Jaski, telg uit een geslacht van scheepskapiteins, oorspronkelijk afkomstig van Schiermonnikoog. Reeds in 1884 neemt hij met zijn nieuwe boeier actief deel aan de feestelijke tocht op 12 oktober van een groot aantal Amsterdamse zeilers naar Zaandam ter afsluiting van het vaarseizoen. Behalve de nieuwe "Wilhelmina" deden aan deze tocht ook mee de boeiers "Mignon" van Van Meeteren, "Hendrika" van Havie en "Charlotte" van Clignett. Op de bijeenkomst waarop tot deze tocht werd besloten, werd in feite de grondslag gelegd voor de oprichting van de Zeilvereeniging 'Het Y' een halfjaar later. De heer Jaski werd daarvan de eerste voorzitter.
Het lijkt er op dat de boeier Parkeler, dezelfde boot is als de Wilhelmina die bij Bernhard werd gebouwd (15-01-2020)
Resultaat van de zoektocht naar oude boeiers door Pieter Halbertsma, Jaap Bernhard e.a.
Pieter Halbertsma kwam in de collectie van het MAS in Antwerpen een oude foto tegen van de 'Lethe', gebouwd door H. Bernhard in Amsterdam. Ook komt de boeier voor in oude weekjournaals van Polygoon. Hij stuurt de foto rond naar andere belangstellenden en het resultaat van de discussie is de gedeelde conclusie dat de boeier 'Wilhelmina' hetzelfde schip is als de 'Lethe'. Het onderzoek naar de geschiedenis van dergelijke schepen wordt tegenwoordig makkelijker gemaakt door digitale kranten- en tijdschriftenarchieven zoals www.delpher.nl, de digitale database van de Scheepsmetingsdienst en diverse digitale fotoarchieven zoals die van het MAS in Antwerpen.
Boeier 'Wilhelmina' (9148) wordt 'Henriette Georgina' wordt 'Parkeler'' wordt 'Lethe (9123)
Eigenschappen
| Plaquette nummer: | 9148 | Zeil nummer: | |
|---|---|---|---|
| Categorie: | V | Tekening nummer: | |
| Type: | Boeier |
Bouw
| Bouwjaar: | 1886 | Ontwerper: | H. Bernhard |
|---|---|---|---|
| Werf: | Werf "Het Jacht", H. Bernhard | Werf plaats: | Amsterdam (Lijnbaansgracht) |
| Motor: | Motor type: | ||
| Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | Eikenhout |
| Materiaal zeil: | Katoen | ||
| Onderwaterschip: | Rond | Kiel: |
Afmetingen
| Lengte stevens: | 8,73 m | Breedte berghout: | 0,00 m |
|---|---|---|---|
| Diepgang: | 0,00 m | Masthoogte water: | 0,00 m |
| Oppervlakte grootzeil: | 0,00 m2 | Oppervlakte fok: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte botterfok: | 0,00 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte totaal: | 0,00 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
| 1884 – 1888 | C. Jaski, Amsterdam ( Wilhelmina) |
|---|---|
| 1888 – 1889 | J.A. van Straten ( Henriette Georgina) |
| 1889 – onbekend | G.A. Roeters van Lennep, Amsterdam ( Parkeler) |
Geschiedenis
2005
2005
2005: De Boeier 'Wilhelmina' in het boek "De Boeier" van Dr. Ir. J. Vermeer
Reeds in 1884 neemt hij met zijn nieuwe boeier actief deel aan de feestelijke tocht op 12 oktober van een groot aantal Amsterdamse zeilers naar Zaandam ter afsluiting van het vaarseizoen" van Van Meeteren, "Hendrika" van Havie en "Charlotte" van Clignett. Op de bijeenkomst waarop tot deze tocht werd besloten, werd in feite de grondslag gelegd voor de oprichting van de Zeilvereeniging 'Het Y' een halfjaar later. De heer Jaski werd daarvan de eerste voorzitter. De naam Jaski kwamen wij reeds eerder tegen. In 1855 liep op de werf van Eeltje Holtrop van der Zee (toen nog in IJlst gevestigd) een boot (Fries jacht) van stapel met een lengte van 23 voet (6,50 meter) voor rekening van F.C. Jaski te Amsterdam. Deze Jaski was waarschijnlijk de vader van C. Jaski, die dertig jaar later bij Bernhard de boeier "Wilhelmina" liet bouwen.
Slechts eenmaal kwamen wij de boeier "Wilhelmina" van Jaski tegen in een deelnemerslijst van de Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging en wel in 1886. De andere deelnemende boeiers waren toen "Sperwer" van Jurrjens, "Nora" van Feenstra, "Hendrika" van Havie en "Mignon" van Van Meeteren. In 1889 legde Jaski het voorzitterschap van `Het Y' neer, waarbij hij werd opgevolgd door P. Altink Jr van de boeier "Elisabeth". De "Wilhelmina" hebben we na dat jaar niet meer kunnen traceren. In het oudste reglement van geregistreerde wedstrijdjachten, geldig van 1890 tot en met 1896, komt geen boeier "Wilhelmina" voor. Mogelijk heeft zij van een nieuwe eigenaar een andere naam gekregen of is zij naar het buitenland verkocht. Evenals van de "Telephoon" is het hier afgebeelde halfmodel van deze boeier bewaard gebleven.
2017
2017
2017: Uit de collectie van Jaap Bernhard
Toelichting Jaap Bernhard
De tenaamstelling van het bestek is glashelder. De afmeting correspondeert exact met die op het lijnenplan. Dat plan staat niet op naam, maar gezien jaartal en afmetingen neem ik aan dat het dezelfde boeier is. Je zou dat kunnen bewijzen door het bestek opnieuw uit te tekenen, maar dat is me te veel werk. Het halfmodel komt exact overeen met het lijnenplan. Op het halfmodel zit bovendien een oud naamplaatje “Wilhelmina”. Met die naamplaatjes is volgens mij wel eens iets mis gegaan, maar in dit geval lijkt het me correct.
Kortom: deze set lijkt inderdaad te zijn gemaakt voor de bouw van de 'Wilhelmina' in 1886 die vervolgens ook op tenminste één wedstrijd is gestart. Weliswaar zou volgens Vermeer - met bronvermelding - Jaski met de Wilhelmina al in 1884 naar Zaandam zijn gezeild, maar dat lijkt me een vergissing, tenzij er ook al een oudere 'Wilhelmina' heeft bestaan. Er is overigens een vermelding van de 'Wilhelmina' in een schepenlijst in DNS uit 1886 waarin de lengte over de stevens op 8.73 werd gesteld. De boot is naar mijn weten niet door de KZRV gemeten. Kort na 1886 is de boot van de radar verdwenen. Dat is eigenaardig, want Jaski was in die tijd een zeer bekend en vooraanstaand lid bij de KZRV.
De 'Parkeler' was even groot als de 'Wilhelmina' en zou een jaar later zijn gebouwd op dezelfde werf. Aanvankelijk heb ik ze verwisseld. Pas nadat ik ook het bestek vond (bij Het Kromhout) werd e.e.a. me duidelijk. Verder zijn er de gegevens uit het meetregister van de KZRV en de 'Parkeler' verscheen vanaf 1890 in wedstrijdverslagen. Met de recent opgedoken foto’s ben ik erg blij. De 'Parkeler' heeft me altijd geïntrigeerd. Zelf heb ik me wel eens afgevraagd of 'Wilhelmina' en 'Parkeler' dezelfde boeier zijn. Dat is niet uitgesloten, maar er is geen enkele concrete aanwijzing voor.