Verslag zomerreis naar het noordelijke deel van de Botnische Golf in 2022 van Lemsteraak '’t Gauwe Haentje' (plaquette 1464, Koos van den Heuvel)

Al jaren ligt nu het schip op een werf in de buurt van Ekenäs (Tammissaari) in zuid-west Finland. Wij hebben een heel goede ervaring met de werf en zo langzamerhand kennen zij het schip goed. Behalve de Baltische Staten had ik vrijwel elk gebied van de Oostzee verkend. Vorig jaar maakte ik nog een tocht rondom de zuidelijke kom van de Botnische Golf, een heel mooie tocht onder uitstekende weersomstandigheden. Toch bleef een witte vlek op de Scandinavische zeekaart bestaan: de Botten Viken, het noordelijke deel van de Botnische Golf en vrijwel net zo groot als de zuidelijke kom.
Wat betreft de tijd die je nodig hebt om deze tocht te maken, is dat te doen als je gepensioneerd bent. Echter om de bemanning overal in het hoge noorden op en van boord te krijgen is een logistieke uitdaging. Tot nu toe was het steeds eigenlijk naadloos gegaan. Ook tijdens mijn reizen door noordwest Rusland bleek dat ook geen spelbreker. Al in de winter waren de bemanningsteams opgelijnd. Nadat de eerste geplande bemanning af moest melden, kon gelukkig tijdig een nieuw team worden vastgelegd. Toch dook er deze keer een spelbreker op: Covid. Na een laatste bemanningslid vaarwel te hebben gezegd in een van de noordelijkste stops, kwam het telefoontje van vrienden uit Stockholm dat zij die dag allebei drie keer positief getest waren en dus de reis niet mochten ondernemen. Gelukkig stond het fraaie zomerweer toe dat ik rustig gedurende een week alleen varend tijdig afmeerde in de haven die met een volgend team was afgesproken.

Dikwijls hoor ik mensen zeggen dat men denkt dat het in de zo noordelijk liggende Oostzee wel erg koud zou zijn. Dat is in de vroege zomer ook het geval. De wind, dikwijls nog uit het noorden, strijkt dan over water van 5 à 6 graden en wordt dus nog niet verwarmd. Wij voeren noordwaarts langs de Finse kust nog door korte tijd ervoor bevroren water en hebben in de buurt van Braahe nog “ijsbergen” gezien. Dit zijn daar enorme bergen ijs die ontstaan door kruiende ijsvelden die vastlopen op rotsen onder water. Warme zeilkleding is dan een absolute noodzaak. Echter al vòòr de langste dag is de zon al heel sterk en draait de wind naar het zuiden. Het weer is er echter zeer stabiel en de weerberichten betrouwbaar. Van de hele zomer van 20 mei tot 15 september met een paar onderbrekingen van in totaal één maand hebben wij geen dag gemist en de geplande dagtochten zonder stress uitgevoerd.

Toch was deze reis anders dan voorgaande. Vanuit een onverwachte hoek achtervolgde Pech het schip, een beetje. Tijdens het eerste reisdeel werd een bemanningslid zwaar gekwetst. Het liep achteraf gelukkig goed af. Tot tweemaal toe kwamen wij vast te zitten op rotsen, tijdens het eerste en laatste reisdeel en wel erg dicht bij de werf kregen wij motorpech dat gelukkig tijdig werd vastgesteld en alleen één tochtdeel elimineerde. Het voelde toch als één nieuwe glorierijke ervaring.

Traject Pojo – Vaasa, 20 – 31 mei

Het is de laatste keer om vanuit de werf bij Pojo, 6 mijl ten noordoosten van Ekenäs te vertrekken. Sinds enkele maanden heeft de werf een nieuwe locatie aangekocht ongeveer net zover ten zuidwesten daarvan. De locatie biedt een beter uitgangspunt, licht direct bij de scheren en de faciliteiten zijn perfect te noemen. Over 2 maanden zal de werf naar Koverhar worden overgebracht, op het terrein en in de loodsen van een moderne vroegere staalfabriek. Ton, Peter en ik komen met de eerste vlucht uit Nederland en schepen rond 12u in. Het is voor mijn opstappers de eerst keer zeilen in Finland en voor Peter de eerste zeiltocht. Als basis van ons vertrek wordt weer Ekenäs gebruikt om inkopen te doen en de eerste avond leggen wij aan voor het restaurant “Furen”, waar wij met het zicht op het schip en haven dineren. In deze plaats zijn verschillende supermarkten, wij slaan goed in voor de reis omdat in dit vroege seizoen nog vele eilandjes geen faciliteiten bieden.

Na een wandeling door het stadje vertrekken wij in zonnig weer op motor zuidwaarts naar buiten in de Finse Golf om met fok langs de zuidwestelijke punt van het vasteland, Hanko, pal west naar onze eerste stop op het NJK-eilandje Ramsskär te varen. Er is dit jaar nog niemand geweest, de deur van het huisje staat open, er is nog geen water voor de sauna en de verenigingswimpel hangt nog niet in de mast. Peter maakt een lekkere pastamaaltijd en er wordt weer stevig geboomd. De volgende dag is het zonnig maar fris met wind uit de oosthoek. Op de motor varen we naar Rosala en dan alle zeilen op langs Kasnäs, Högsára en Porto Pargas rond 19:00u leggen wij aan in Nagu, het centrum voor watersporters in de scheren van Turku. Er is nog geen havenmeester, maar het restaurant l’Escale is open en de sauna is opgestookt. Een voldaan gevoel na zo’n volle dag varen.

De volgende morgen, schitterend weer, komt de havenmeester langs, hij kent het schip. Na bezichtiging van de oude dorpskerk noordwaarts. Vertrek noordwaarts en na 2 uur varen zien wij een sleep met baggermaterieel voor ons lopen. Ik bel Eelco van Schaik van BosKalis (voor platbodemkenners: broer van Martijn), maar het blijkt hun concurrent. Met een zacht windje en zon in de rug is het al aangenaam. Op zeil door de sund die langs Saviletto NNW loopt en rond 19:00u leggen wij aan in het haventje van Hermanniemi bij Kustavi. Het heeft een splinternieuw clubgebouw, maar vroeg in het seizoen nog geen activiteiten. Later op de avond kwam nog een Russisch zeilscheepje de haven binnengeslopen, dat na veel duwen en trekken zo ver mogelijk van ons af werd vastgelegd.

Het is intussen 24 mei en de zon schijnt opnieuw volop. De wind (Z, 2Bft) en de temperatuur komt niet boven 12*C, maar met bakstagwind voelt het niet koud aan. Wij zeilen voor de wind, die later wat toeneemt tot 3Bft. Wij laten Usikaupunki (Nystad) aan stuurboord liggen en besluiten tot Rauma door te varen. Er zijn nog vrijwel geen schepen op het water, hooguit 2 per dag! Met de wind op de kont maken wij af en toe een gijp. Om 18:00u valt Ton bij het verleggen van de grootschoot bij een gijp op een bolderpen. Hij trekt weg van pijn en hapt naar adem; ik bel onmiddellijk 112. Men neemt niet op. Intussen zegt Ton dat het wel weer beter gaat: geen dokter nodig. Wij denken een behoorlijke kneuzing, pijnstillers en spiroflor moet het doen. Maar Ton houdt zich beter dan het later bij terugkeer in Nederland blijkt te zijn. Bij het aanlopen van de jachthaven passeren wij tal van sauna’s met de naakte bezoekers in het water; erg Fins. Om 20:30u leggen wij in de grote recent uitgebreide haven in noordoost Rauma aan. Peter maakt een lekkere maaltijd met eend klaar. Ik ga nog even naar de sauna in een nieuw gebouw, dat een paar weken later tot de grond blijkt te zijn afgebrand.

Ton heeft een lastige nacht gehad, maar het lijkt beter te gaan. Wel een serieuze bloeduitstorting die later steeds groter blijkt te worden…. Het is opnieuw prachtig fris weer. ’s Ochtends krijgen wij een lift naar de super aangeboden van een vriendelijke man, die na de inkopen ons ook nog naar het centrum van Rauma brengt. Na korte wandeling door het oude centrum met taxi terug naar de haven. Om 11:30u – windstil - lopen wij de haven, op motor uit door de noord-west passage naar open zee. Op 500m na vertrek klappen wij op een rots buiten de vaarweg. Ik kijk in het vooronder en er komt water binnen; onmiddellijk terug. Gebeld met Hákan van de werf in Pojo, de havenmeester en mijn vriend Mikael: wie kan ons hier helpen het schip uit het water te lichten? Binnen 15 minuten heb ik contact met Kalle Tammelin (Betäjäksen Telakka), die 20 minuten later aan boord staat. Hij kent de baas van RMS, een grote werf voor o.a. cruiseschepen. Die hebben kranen met liftvermogen van 100ton.

Maar wij moeten snel komen, in de avond komt er een groot schip voor de wal. Om 14:00u liggen wij voor de kade. Onder veel bekijks van het werfpersoneel worden wij onmiddellijk op de kant gezet. De schade wordt bekeken: de loefbijter is vol geraakt, opengebarsten en vervormd, verder wat schrammen aan stuurboord. De twee beste lassers worden erop gezet, zagen de verwrongen stukken weg en lassen het ontstane gat professioneel en heel mooi weer dicht. Intussen laat Kalle ons even het stadje zien. Eelco van Schaik heeft ons gevolgd op Marine Traffic en belt om te vragen wat wij op de wal doen! Even later stapt hij op de kade aan boord voor een borrel. Intussen wordt de romp gepolijst en gecoat. Om 19:00u worden wij weer te water gelaten. Het heeft een dag genomen, maar ik had een minder goede afloop vanmorgen niet uitgesloten. Terug naar de jachthaven kijk ik nog even onder de vloer van het vooronder, opnieuw water! Ik bel direct Kalle, die binnen een kwartier weer aan boord komt. Hij dicht de sijpelgaatjes met een gel en het lijkt te werken. Nog verslag voor de verzekeraar te maken. dan vermoeid rollen wij de kooi in.

De volgende zonnige morgen blijkt het lek gestopt, er komt geen water meer binnen en de vloer is droog. Na het ontbijt maken wij nog een proefrondje op volle kracht maar het blijft droog. Ik informeer Kalle en bedank hem. Nog voor de middag varen wij weer uit, ZW 2 bij 16*C, en komen langs Pori. Er komt juist een grote LNG-tanker binnenlopen met Russich gas ingenomen in de Finse Golf in Vysotsk, terwijl de gasleiding over land is dichtgedraaid. Vandaag doorzetten om de achterstand wat te beperken. Wij stoppen in een klein haventje van Ouraluoto (#388 op de Finse zeekaart) en leggen vast aan een steigertje. Wandeling over het eiland en sauna. Peter maakt een heerlijke maaltijd dan kooi in, het is alweer > 23:00u….

De volgende morgen opnieuw prachtig zonnig weer maar geen wind. Om 10:00u vertrek op motor noordwaarts. De zeebodem komt sinds de laatste ijstijd hier geleidelijk naar boven, op sommige plaatsen met meer dan 1 cm/jr. Het scherenlandschap ziet er heel anders uit, vlakker en de vaarwegen zijn ondieper langs de kust. Gelukkig steekt ’t Gauwe Haentje maar 0,90m en kan vrijwel de hele vaarweg nabij vaste wal volgen. Maar ook op deze route komen wij geen schip tegen. Op zeil passeren wij de houthaven Kaskö, maar al snel moet de motor weer bij. In de namiddag voelt Ton zich niet lekker, ik maak mij zorgen maar na een uur gaat het weer. Rond 20:00u leggen wij vast in het haventje op de noordpunt van Gáshallen, waar ik ook vorig jaar heb gelegen. Op het hele eiland is niemand te bekennen, maar plots komt er een motorbootje in zicht, dat toch weer snel verder vaart. Dan een borrel met een biertje en een glas wijn. Peter kookt weer uitstekend voor ons.

De volgende morgen is het weer omgeslagen. Nog éen dag voor Ton en Peter, die morgen terug naar huis gaan. Vandaag dus naar Wasa. Het regent licht, wind Bft 3/4 uit het noorden en 5*C, zo koud voelde het tot nu toe niet aan. Om 9:00u vertrekken wij op de motor. De zee is knobbelig en wij krijgen veel buiswater. Langzamerhand wordt het droger en lichter. We nemen de vaarroute tussen eilanden onder Bergö en vaste wal naar Wasa. Er is nog geen zeilboot op het water. Om 17:30u leggen wij aan op het einde van de pier van de lokale club WSF. De havenmeester Leif komt ons welkom heten. Vorig jaar had ik al kennis met hem gemaakt tijdens de stop in Wasa. Het weer is voldoende goed geworden om naar het restaurant “Strampen” met uitzicht over de baai te lopen, maar te fris om – zoals vorig jaar – op het terras te dineren. Een gezellige art nouveau ruimte en een lekkere vis (sik)-maaltijd met dank aan Ton, die duidelijk pijn blijft houden maar zich kranig houdt.

Dan met taxi terug naar de club. Op zondag 29 mei is het opnieuw mooi zonnig weer. Na ontbijt kijkt Peter nog even onder de vloer in het vooronder…. En ziet water stromen, toch nog lek!!! Er staat inderdaad water onder de vlonders van de kajuit. 0m 10:00u vetrekken Ton en Peter naar het station om de trein voor het vliegtuig naar Helsinki te nemen. Ton heeft al een afspraak in het ziekenhuis gemaakt. Ik hang onmiddellijk aan de lijn met Kalle en Mikael, die het (werf-) bedrijf Hydrolink vindt. Mikael belt de baas Mats Carlsson. Ook Kalle kent Mats en belt hem hoe de reparatie is uitgevoerd. Na een aantal jaren werd mijn oorspronkelijk werf iets ten zuiden van Ekenäs overgenomen door een bedrijf uit Wasa. Hij kent ’t Gauwe Haentje nog. Als ik 15 mijl noordwaarts vaar kan ik morgen direct de wal op en geholpen worden! Op de motor vaar ik met de wind op de neus naar het brugeilandje Fjärdskäret net oostelijk van Replot. In de namiddag komt Eelco van Schaik langs. Hij passeerde vlakbij op weg van zijn huis in Kokkola naar zijn werk in de buurt van Rauma en volgt ‘tGH nog steeds via Marine Traffic. Samen eten wij een hamburger net over de brug op Replot.

Op maandagochtend staat het team van Hydrolink direct ter beschikking. Een zware boottrailer licht het schip uit het water. Bij het opdrogen zien wij op drie plaatsen langs de kielbalk haarscheurtjes. Die worden vakkundig gelast en gecoat. Om 16:00u ligt het schip weer in het water, het blijft kurkdroog! Dan nog verslag voor de verzekeraar (Eerdmans, die de claim geheel correct naar de regels afwikkelt).

Een half uur later vertrek ik naar Wasa en benut de straffe noordenwind door de fok te zetten. Opgelucht en heel rustig zeil ik tussen de eilanden naar de WSF terug. Martine gebeld, bericht van Ton: een aantal gebroken ribben, vocht achter de longen en hartprobleem. Volgens de specialisten heeft hij veel geluk gehad, had het heel anders kunnen aflopen. Nu vooral 6 weken rust en controles. Het gevoel bekruipt mij dat ‘tGH een engelbewaarder heeft. Dan contact met Piet en Mikael, die morgen aan boord verwacht worden.

Traject Vaasa – Oulu, 1 – 8 juni

De avond vòor vertrek uit Wasa komen Mikael en Piet mij met een taxi ophalen voor de maaltijd. Mikael heeft een tafel besproken in het toprestaurant “Ëtt Rum och Kök”. Ook in Finland is de belangstelling voor good food toegeslagen en dit restaurant doet zeker niet onder voor toppers van Nederland tot Frankrijk, heerlijk gegeten dus. Nu gedrieën met taxi terug naar ‘tGH. Vroeg de kooi in want vooral Piet heeft een heel lange dag gehad. ’s Ochtends eerst ontbijt in de stad en inkopen doen in een grote supermarkt. Gisteren al een volle tank water en (Russische) diesel nu voldoende proviand voor dagen.

Om 11:30u is het zover en op de motor varen wij NNW tot voorbij de Replot-brug. het waait stevig uit ZZO bij 11*C. Dan gereefd grootzeil en fok op en met 6 à 7 knopen volgen wij noordwaarts de “groene” vaarweg op de kaart de scheren uit. Dan richting Mässkär bij Jacobstad. Daar komt een fikse bui met prachtige regenboog en windstoten over. Het roer functioneert niet best meer. Waarschijnlijk is olie uit het hydraulisch systeem gelopen. Om 21:30u lopen wij Mässkär in, een heel mooi eilandje en haven. Mikael bereid een lekkere maaltijd (sik). De dagen worden al lang en wij genieten van de nog warme zon.

De volgende dag maken wij na het ontbijt eerst een wandeling over het eiland. De zon gaat langzaam schuil achter de wolken. Er komt slecht weer aan. Vlak voor het middaguur leggen wij aan in de jachthaven van de SSJ, de lokale jachtclub van Pietessaari/Jacobstad. Wij wandelen naar het centrum voor een “skiprotese” voor Piet en wat inkopen. Het begint te regenen, met een taxi terug aan boord. Om 18:00u in de sauna en een uur later wordt voor een rustieke maaltijd aangezeten in de gezellige eetzaal van “Pavis”, het restaurant van de club. Later in de avond komen 4 landgenoten langs, die in Finland zoeken naar onderdelen voor Nederlandse fietsmerken. De volgende morgen, 3 juni, varen wij langs de jachtwerf waar de beroemde Swans worden gebouwd. Er worden voor ons trialtochten gemaakt en er liggen veel nieuwe schepen te wachten op hun eigenaar. Er staat vrijwel geen wind. Op de motor varen wij door prachtige lage scheren soms geheimzinnig achter een dunne voile van mist naar Kokkola. Hier woont Eelco van Schaik en hij heeft voor ons bij zijn zeilvereniging een prima steigertje vastgelegd. Bij aankomst wacht hij en zijn familie ons op. De jongens willen graag een tochtje met ‘tGH maken. Eelco overweegt de aankoop van een hoogaars, de “Turc” van 1925. (Later in het jaar meldt hij dat hij deze ook heeft gekocht.) Eelco brengt ons met zijn auto naar een service centrum voor watersport. Wij kopen (smeer)olie voor de schroefas en hydrauliek en ik een modern drijfvest. Eelco lost tegelijk het hydrauliek probleem en de lichte lekkage langs de schroefas op. Ik voel mij zeer verplicht aan deze oud bagger collega. Vele jaren geleden werkte ik voor de zelfde werkgever elders in de wereld. Er komen nog 2 clubleden van Eelco langs met Nederlandse achtergrond. Een borrel past dus goed. De scheepskok verzorgt weer een uitstekend maal voordat wij al relatief vroeg de kooi zoeken.

De volgende morgen is het weer strak zonnig, 11*C en lichte ZW wind, zeilen gezet. Wij gaan naar het buiten liggend eiland Maakalla om er vis te kopen. Het ziet er van ver al heel öde uit. Inmiddels is de wind flink aangetrokken. Vanuit het oosten lopen wij langs een rif de baai met een steigertje in. Er blijken 4 lokale bewoners aanwezig te zijn die er de helft van het jaar doorbrengen met vissen en borrelen. Er is nog geen vis, daarvoor is het te koud, maar zij hebben de sauna goed opgestookt, waarvan wij gebruik mogen maken. Het is bijtend koud, maar Piet maakt nog mooie foto’s van de zonondergang over de Bottenviken vanaf het vuurtorentje. Het borrelen wordt in de kajuit met onze nationale drank overgedaan. Bij het opstaan de volgende dag is het nog steeds bijtend koud door de wind. Piet komt op zijn laatste rondje over het eiland nog een 5^de bewoner tegen. Aan de lijzijde van het eiland gaan de zeilen op. Het wordt de eerste volle zeildag. Van ver komt een felwitte strook in zicht. Vòor Raahe passeren wij een ijsbergveld dat vastgezet is op een onderwater rif. Het blijkt, een week geleden lag hier nog een groot ijsveld. Op zeil lopen wij omstreeks 18:00u langs de grootste papierfabriek van Finland de haven van Raahe binnen. Wij eten een goede pizza in restaurant “Alto Mare”, wel toepasselijk na een volle dag op zee.

Het is 6 juni, de zon schijnt fel maar het is maar 6*C bij ZW 3 Bft. Rond middaguur na inkopen en gesprek met een Franse Raahe-naar op de motor naar buiten en zeilen op. De temperatuur loopt zelfs op tot 9*C en met alle zeilen op zit met 5 à 6 knopen de gang er redelijk in. Om 16:30u meren wij af in de haven van Marjaniemi op de NW-punt van Hailuoto, een vissershaven met éen ander Duits jacht. Terwijl Mikael de maaltijd bereid, gaan Piet en ik naar de uitstekende sauna. Dan smaakt Mikael’s dis nog beter. De familie volgt ons nauwgezet op Marine Traffic. Het wordt later op de avond koud. Nu zijn wij los van de tijd, de zon gaat maar 2 uur onder en de volgende morgen maak ik mijn bemanning te enthousiast en vroeg wakker: het is pas 6:30u, terug de kooi in! Het is onze trouwdag vandaag, dus daar ben ik nu niet te laat bij. Het is nog heel leeg in de haven met veel vakantiehuisjes.

Om 10:00u vertrek op motor naar smalle vaarweg, die noord-zuid langs het eiland loopt en dan naar de grote vaarweg naar Oulu. De stad ligt verder in het vasteland en als wij om 16:00u de jachthaven in de stad binnenlopen is de lucht behoorlijk opgewarmd met wind over land. Voor het eerst nemen wij op een terras een biertje bij 16 à 18*C! Mikael en Piet nodigen mij ter ere van mijn huwelijksdag uit bij “Hugo” aan het centrale plein, uitstekende maaltijd met dank aan de heren. Na wandeling door de universiteitsstad maken wij het schip klaar voor de volgende etappe.

De volgende morgen om 6:30u vòor vertrek verleggen wij het schip nog even op hekboeien. De haven heeft nog geen passanten. Met een taxi gaan wij naar het treinstation voor een 8-uur durende treinreis naar Helsinki om het vliegtuig naar huis te nemen.

Traject Oulo – Törehamn - Skelleftehamn, 13 – 22 juni

Op 13 juni komen Romeo en ik terug aan boord na via Helsinki naar Oulu te zijn gevlogen. Het is nu 20*C in de zon! De elektra die bij vertrek was ingeschakeld blijkt niet te functioneren. In de kroeg/havenkantoor wordt beloofd dat de monteur snel langs komt. (Er is geen passant in de haven geweest, maar de volgende morgen is die nog niet geweest. Ook dat komt in Finland voor). Na proviand te hebben ingeslagen gebruik van een Finse maaltijd op een terras. Er meld zich een dame: Eleonor Hide, een bekende van onze Stamboekbeheerder. Zij is tijdelijk aan de Universiteit van Oulu verbonden, maar weet ook wat van Nederlandse platbodems! De volgende morgen is het licht bewolkt met 14*C en weinig wind. De stad ligt wat meer in het land en hoewel nu westenwind wordt het al wat warmer. Op de motor nemen wij de kustroute naar het noorden. Rond 13:00u leggen wij even aan in een vroegere houthaven en dan door naar de nieuwe vissershaven Vatunginnokka, waar wij aanleggen aan een splinternieuwe pier.

Even later komt een vissersboot met een groot bak/net langzaam de haven in. Het net zit vol met kleine forellen, zo’n 25.000. de volgende dag moeten zij de vissen overzetten in een groot bassin waarin zij in oktober tot 2kg verder voor verkoop worden gekweekt. Er gaan er veel dood door de stres en het schijnt een race tegen de tijd te zijn willen ze overleven. De volgende morgen krijgen wij een tip dat 2 grote Atlantische zalmen afgelopen nacht zijn binnengebracht. De 6kg is al verkocht, maar de 3kg wordt voor onze neus gefileerd. Met wat muikka, een visgerecht - erbij vertrekken noordwestwaarts richting Kemi. Blak water, windstil en in de felle zon al 19*C. Een gevoel van oneindige weidsheid. In de verte sluipt een vrachtschip achter de horizon. Bij Kemi lopen wij naar binnen en leggen in het centrum aan. Een vriendelijke zeeman brengt ons naar de supermarkt. Er wordt flink gebaggerd door de concurrent van BosKalis. ik heb nog geen Zweedse zeekaart van de Botnische Golf in Finland kunnen kopen, maar ook in Kemi lukt dat niet. Dan door naar Tornio, de grensstad met Zweden en leggen aan in het jachthaventje van Röyttä, iets ten zuiden ervan. Prima ontvangst door opgewekte vrouwelijke havenmeester en goede faciliteiten. Vanuit de sauna kijken wij over water uit naar Zweden 50m verder. Even later wordt de Zweedse zeekaart gebracht, wel handig morgen met zoveel rotsen onder water. Dan een heerlijke zalmmaaltijd verzorgd door Romeo. De wind begint door de verstaging te fluiten en het wordt weer koud. Morgen Zweden.

Inmiddels 16 juni, het is ‘s nachts niet meer donker. De Noordpoolcirkel ligt hier ongeveer 50km noordelijker. Het waait stevig uit het noorden 6 à 7Bft en het regent bij 6*C en wij liggen aan lager wal. Ik krijg een belletje van mijn vrouw. De airco is stuk en het is erg warm in Nederland. Pas om 16:00u luwt de wind voldoende om van wal te steken. Op motor en fok westwaarts door een mooi scherengebied. De tijd verspringt één uur vroeger en om 21:00u leggen wij aan in Marahamn direct naast een dieselpomp. Daar maken wij gebruik van. Hoewel nog enkele dagen tot Midsommer is het zowel op water als op de wal nog doodstil. Hier kun je geen sterrenrestaurants verwachten. Gelukkig voldoende proviand ingeslagen en na een koude zonloze dag komt er een lekkere maaltijd met lamsvlees uit het kombuis.

Het doel van de volgende dag is Törehamn, de meest noordelijke haven van de Botnische Golf. Het is fris, maar de zon schijnt en er is weinig wind als wij om 14:00u de gele boei met N 65* 34’ 07”, O 22* 39’ 00” aanlopen. Voor Kerst ontvang ik via een Zweeds echtpaar het officiële bewijs van onze passage. Water innemen op de steiger, wandeling naar de supermarkt en dan zuidwaarts door fraaie lage scheren. Aan een steigertje aan de westzijde van Degerö-Borstskär leggen wij vast. Romeo bereidt weer een heerlijke verse zalmmaaltijd. Morgen wordt 5 à 7Bft verwacht.

De volgende dag, zaterdag 18 juni, is het licht bewolkt met oostenwind van 3 Bft en 10*C. In de nacht is een motorboot aangelopen. De schipper helpt ons met het wijzen op leuke haventjes in de richting van Luleá. De noordwest hoek van de Botnische Golf is een heel mooi scherengebied. De gemeente Luleá heeft op veel eilandjes vuurplaatsen en sauna’s voor bootjesmensen bedacht. Rond de eilanden zijn overal mogelijkheden voor aanlanden en ankeren. Aan lijzijde van het eiland zetten wij drie zeilen. We hebben al één rif gestoken, dus kloppen de windvoorspellingen tot 14m/s niet. Rond 14:00u valt de wind helemaal weg en rond 16:00u doen wij de steiger aan de westzijde van Anträs – Börstskäret aan pal ten zuiden van Luleä. Net op tijd worden de zeilen geborgen, wanneer het twee uur later begint te regenen. Het eiland heeft een sauna dicht bij de pier en die is al opgestookt; dat is weldadig nu. Als dank hiervoor nodigen wij een vriendelijk Zweeds paar met Finse voorouders uit voor de borrel. Verhalen over de omstandigheden langs de grens in de laatste dagen van de “Continuation War” toen Duitse troepen in Fins Lapland “ontruimd” werden. In de nacht regent en waait het stevig, maar we liggen beschut. Het blijft nog koud, 6*C, 5Bft uit het noordoosten. Wij maken een wandeling over het eiland, delen zijn bedekt met ronde keien, onbegroeide eindmorene. Het heeft veel vakantiehuisjes, maar die lijken nog niet in gebruik, al is dit het weekend van Midsommer. In de luwte van het eiland hijsen wij om het middaguur de zeilen maar de wind valt al snel, op motor verder richting Piteá. Er is een brug, maar we krijgen de brugwachter niet te pakken om te draaien. Dan op motor verder naar Bondön en besluiten in het loodshaventje van Sandh(amn) aan de steiger van de lokale zeilvereniging vast te maken, 18:45u. De zon is nu doorgekomen, wind is weg en het water echt blak.

De volgende morgen 20 juni maken wij eerst een wandeling in de stralende zon maar 9*C over het kleine schiereiland. Om 9:00u vertrekken wij op motor naar het vuurtoreneiland Pite-Rönnskär. Het lijkt een gezellig vakantie eiland met een heel klein haventje met een paar ligplaatsen voor passanten en voor dinghy’s van bewoners, een aantal is bezig hun zomerverblijven voor het seizoen gereed te maken. Helaas opent het Vandrahem pas over één week, dus wordt het koffie aan boord. Op het middaguur vertrekken wij weer oostelijk om het eiland langs de kardinalen zuidwestwaarts en zetten zeil. Na anderhalf uur valt de wind weg en lopen wij op motor op Furugrund aan. Het kleine havenrestaurant is open en op het terras in de zon nemen wij een vroeg biertje en later een vismaaltijd. De walvoorzieningen zijn nog niet beschikbaar. Ik krijg een bericht van Micky en Kiko, de volgende bemanningsleden die nu op 25 ipv 23 juni aan boord zullen komen ivm Midsommer. Zij wonen op Resarö bij Vaxholm en dan hoort men ook dit meest belangrijke feest met familie en vrienden daar te vieren. De volgende dag is het schitterend weer en buiten op zee zetten wij de zeilen. De laatste volle dag voor Romeo, het wordt een prachtige zeiltocht met wisselende wind. Wij varen rond het schiereiland waar een grote recyclingfabriek van Boliden zich gereed maakt voor de Midsommer pauze. Omstreeks 14:00u lopen wij de jachthaven Skelleftehamn binnen. Ursviken Segelsällskap biedt een uitstekende gästhamn met alle voorzieningen maar morgen gaat pas de keuken open. Ik doe de was en dan inkopen bij de in het dorp gelegen ICA-winkel. Romeo maakt nog een lekkere vismaaltijd. Op de dag van Midsommer is het prachtig weer en de temperatuur is al dicht bij 20*C maar na een windshift naar NO wordt het opnieuw fris. Romeo vertrekt met een taxi naar de luchthaven. Samen varen wij nu al vele jaren in de Oostzee. Het was opnieuw als vanouds zeer gezellig en vertrouwd. ’s Middags fiets ik naar Skellefteá, ongeveer 15km westelijk om de wijnvoorraad aan te vullen. Ik kom langs de gigantische  batterijfabriek van Northvolt, dat in fase van opstart is beland. Terug tegen een straffe wind en door heuvellandschap is het een behoorlijke uitdaging voor mijn zeebenen, bij elkaar toch 35km gefietst.

Traject Skelleftehamn – Härnösand, 23 juni – 3 juli

Vandaag 23 juni is het Midsommer en elke Zweed viert dit in eigen kring. Toch wordt er al door de jeugd van de club gezeild. Ik vaar naar het tanksteiger en vul de diesel aan. Na de training nodig ik de optimistbemanningen aan boord uit; een Lemsteraak komt niet dikwijls langs: “nog nooit, nooit zo’n mooi schip gezien”. Dat streelt de ego van de schipper toch een beetje. Het wordt toch niet donker, dus maar vroeg de kooi in. Bij opstaan kontroleer ik de motorkamer. Er staat veel water in de bilge, maar ik kan in de haven niet lenzen. Bij het aanlopen van de baai had ik het haventje van Bureá op de zuidkust zien liggen. Ik ga er kijken, maar het is uitgestorven. Het is schitterend weer en de temperatuur is nu 25*C! Al jaren wordt mij duidelijk gemaakt dat de zomer begint op Midsommer. Bij terugkomst ligt een jacht uit Kalix voor mij. Ik nodig schipper Anders en vrouw uit voor de borrel. Sinds twee jaar hebben zij de camper, waarmee zij Europa jarenlang hebben verkend, verruilt voor een zeilboot en nu maken zij een rondje Bottenhavet. Ik ben gereed om de nieuwe bemanning voor drie dagen autonoom aan boord te hebben. Zij zullen morgenochtend invliegen. Het is de volgende dag en krijg ik in de ochtend bericht dat men ’s middags invliegt.

Ik stel voor zelf naar het haventje van Buröklubben te zeilen en hen daar op te pikken, dezelfde afstand van de luchthaven. Bij de Boliden fabriek hijs ik de zeilen en start een race met een scherpjacht uit Malmö. Met zuidenwind 4Bft moet er gelaveerd worden, maar we gaan gelijk op. Onder hoger wal zet ik het schip aan de grond op een mooi strandje en haal in alle rust de zeilen neer. Dan naar het piepkleine haventje; de wind staat pal op de ingang. De schipper uit Malmö laat merken dat hij het niet ziet zitten dat ik binnenkom. Het moet lukken en deinzend en met hulp van de wal laat ik het schip in de haven op de enige plek naast het scherp jacht zakken. Inderdaad had ik er niet in kunnen keren met deze wind. Intussen belt Micky: tot 3 keer Covid test positief!!! Dus niet reizen. Dat is jammer voor hen en ook mij. Dan maar alleen verder, het belooft mooi weer te blijven de komende dagen. Zo snel heb je in deze uithoek van de Botnische Golf geen nieuwe bemanning aan boord. Ik bereid voor het eerst dit seizoen een maaltijd zelf, dat wordt de komende week mijn voorland. De boot uit Kalix is ook nog binnengelopen en met z’n allen een borrel op ‘tGH. Morgen 8:00u samen naar buiten en naar Ratan (30mijl).

Het is opnieuw prachtig weer als ik vroeg de trossen losgooi en op motor om de vuurtoren van Buröklubben naar zee vaar. Het weerbericht geeft in de middag Z 12m/s, dus voorlopig mijlen maken. Er zijn voorlopig geen baaitjes om op terug te vallen. Anders hijst de zeilen, maar dat kost met de wind op de neus veel tijd. Op het middaguur begint de wind aan te wakkeren. Ik verlies Anders uit oog. In de middag wordt het 12m/s en neemt de zeegang toe. Er zou nog wel een uitwijkhaventje aan te lopen zijn, maar ik besluit door te zetten en om 16:30u loop ik de sund van Ratan in. Ik leg aan achter s/y Bamse, een mooie Finse Colin Archer, van Kjell en Ulla-Maj Hagvik. Zij kennen ook Eelco van Schaik!

De volgende dag 27 juni bekijk ik nog even de “Bamse” en zie hoe de gloeikopmotor wordt gestart voor vertrek naar de overkant van de Bottenviken. In de sund zet ik pal in de wind het grootzeil. Buiten op zee zet ik de fok en kluiver bij richting Byviken op Holmön, het meest noordwestelijke puntje van de Kvarken. Het wordt kruisen over vlakke zee met zuidenwind van 4 à 6m/s. Halverwege met Byviken al in zicht zet ik de motor bij. vlak bij de haven haal ik in de baai de zeilen neer om rustig binnen te lopen in de grote maar ondiepe haven. Ik zet het schip aan de (zand) grond om het afmeren voor te bereiden. Met de wind op hek op een boei is dat werk want de kluiverboom moet ook eerst op om van boord te komen. Er liggen nu al wat jachten. Ik wordt direct geholpen door zeilers bij het vastmaken. Met zon in de kuip komen zij voor de borrel aan boord en blijken de Bamse te kennen. Vlak bij de veersteiger is een lokaal scheepvaartmuseumpje met de historie van de visserij op het eiland. Interessant want in de winterperiode worden er ook nog overnaadse bootjes gebouwd. Omdat ik alleen maar een hamburger kan kopen, kook ik mijn eigen maaltje. De afgelopen dagen had ik in dit dun bewoonde gebied geen internet verbinding en dikwijls ook geen telefoonverbinding. De volgende dag wordt dat echter eenvoudig vanuit Nederland opgelost. Het zal dus wel aan deze digibeet hebben gelegen. Bij vertrek is het stralend maar licht weer. Buiten de haven hijs ik de zeilen, maar moet snel de motor bijzetten op een koers zuidwest naar Simphamn, een beschut haventje ten zuiden van Umeá. De zon is nu fel geworden maar eerst een borrel aan boord met een Zweeds-Fins echtpaar, waarmee ik de wereld bespreek.

Het is nu 29 juni en weet al enige tijd niet meer welke dag het is. Het is volop zomer. Als ik naar buiten loop blijkt het afgelopen nacht toch stevig gewaaid te hebben gezien de deining. Ik heb niets gemerkt. Onder een eiland zet ik zeil maar moet al snel motoren. Rond het middaguur vaar ik door de scheren van Norrbyskär, een bekend industrieel monument. maar vind geen geschikte aanlegplaats. Ik kan op zeil net koers houden om weer naar zee te lopen, maar de deining en wegvallende wind dwingen de motor bij te zetten. In de lei van een eilandje haal ik de zeilen weg en vaar blij verrast een prachtig beschut haventje in… met restaurant. Een Duits echtpaar Kalle en Petra Meyer – Shäfer met s/y Pelgrim (Nordship 400S) nodigt mij uit aan hun tafel en komen daarna een borrel aan boord halen en ik bezoek dan hun mooi schip. Na een doodstille nacht verlegt Kalle vroeg zijn schip om mij meer ruimte te geven makkelijk uit te varen. Om 8:30u gaan de trossen los en vaar ik onder strak blauwe hemel verder zuidwestwaarts . Ik loop nu op de Höga Kusten aan. Er is vrijwel geen wind en ik besluit Skeppsmálen binnen te lopen, een heel beschut haventje in een diepe baai ten oosten van Örnsköldsvik. Het is een Loods station, ik kan net langs de loodsboten de smalle toegang nemen. Er is nog één plaats vrij helemaal achterin en een aardige Fin uit Rauma helpt met zijn bijbootje het hekanker uit te brengen. Bij de wandeling koop ik 2 gerookte siks (vis)bij de havenmeester en dan komen met zon in de kuip de Finse buren even een borrel halen. Zij willen volgend jaar een sabbatical nemen en ook Nederland aandoen. Tevreden kook ik kook een gezonde maaltijd. Ik moet nu wel aan de opgestapelde afwas geloven. Vòòr het wegvaren geef ik de Finnen oude NL-waterkaarten en helpen zij mij het anker te lichten. Het is 10:30u als ik de fraaie smalle sund naar buiten loop, opnieuw onder de mooiste weersomstandigheden, lichte bries uit ONO en met alle zeilen over een vlakke zee. Oostelijk van Trysunda en dan naar binnen, ik ken deze eilanden van vorig seizoen maar zal andere plaatsen bezoeken. Als ik ten westen van Halvön ben valt de wind weg. Er varen nu veel meer scepen en jachten. Het begint te regenen bij Bönham, de wind komt nu zuidelijk en de zee wordt woeliger. De Höga Kusten zijn veelal steil en krijg je de reflexie van golven erbij. Op motor en grootzeil richting Hemsö en dan de baai van Mángsdalsviken in waar ik na 19:00u het anker in het zuidoostelijk puntje laat vallen. Het begint nu te regenen. Mijn vertrouwen in mijn kookvaardigheden neemt toe en ik maak spaghetti met een speciale sauce. Ik kan nu bepalen waar ik de inkomende bemanning kan opvangen en neem dat met hen door. Het zal Kramfors verder landinwaarts de rivier op worden, vroeger een belangrijk stadje met papierindustrie. Ook bel ik Micky, die al hersteld is van Covid maar zijn vrouw Kiko nog steeds niet.

Het is 2 juli en na het het anker rond 10:00u te hebben gelicht zet ik ‘tGH tegen een strandje in de verste hoek van de Mángsdalsviken, hijs de zeilen, hoef de motor verder niet te gebruiken en loop glijdend over vlak water de baai uit. Na 2 uur valt de wind verder weg en haal ik de zeilen neer. Er dreigt regen en ik hoor een donderslag. De rivier op naar Kramfors waar de bemanning zal opstappen. Vòòr Kramfors zie ik een tankstation. Ik weet dat in de volgende haven – Härnösand – vorig jaar de dieselpomp moeilijk beschikbaar was. Dus loop ik de haven van een motorbootclub in en leg voor de pomp aan. De havenmeester blijkt een zeer vriendelijke man, die mij ook helpt even boodschappen en geld te halen in het plaatsje dat ongeveer 6km verder blijkt te liggen. Het vroeger drukke arbeidersstadje is vanwege de sluiting van de papier- en houtindustrie leeggelopen en verarmd. Ik besluit door te varen naar Härnösand om daar de verse bemanning op te vangen. Ik moet bekennen dat na 10 dagen alleen ik daar naar uitzie. Het is al drukker in de haven en ik leg weer langszij aan bij het restaurant “Skeppet” vòòr de brug. De volgende dag 3 juli is zondag, het is erg rustig, iedereen is kennelijk ergens vakantie in de natuur aan het houden. Voor de was en douches voorbij de brug krijg ik prima hulp. In de avond komen Tom en Marie Claire van s/y “Ammato” langs, gezellig. Beiden hebben ook in Delft gestudeerd en wij kennen gezamenlijk zeilvriend Koene.

Traject Härnösand – Resarö

Dan is het 4 juli en komen in de avond Pieter, Johan en Wouter met de trein van luchthaven Stockholm-Arlanda. Ik doe zo veel mogelijk boodschappen en maak alles schoon wat ik maar zie. Vorig jaar zijn zij ook voor het nu komende traject tot Stockholm opgestapt. Dat lijkt dan saai, maar ik heb heel andere haventjes in mijn hoofd om aan te doen. Wanneer wij de volgende dag onder schitterende weersomstandigheden door de brug zuidwaarts uit de Höga Kusten lopen staat er een stevige zuidenwind en steile zee, mede vanwege de weerkaatsing op de rotsen (resaca), maar wij kunnen de zeilen in de luwte van een baai zetten. Tussen de Höga Kusten en Gävle heb je dikwijls wind uit de zuidhoek, relatief veel open water, weinig scheren, maar er liggen een aantal eilandjes met mooie vrijwel verlaten vissersplaatsjes, nu alleen in de zomer door vakantiegangers bezocht. Al snel passeren wij de grote baai bij Sundsvall, waar vorig jaar de startaccu het begaf. Motor zeilend aan de wind leggen wij rond 20:00u aan in Mellemfjäret; er ligt nog één zeilboot. Na de borrel maakt Johan een uitstekende maaltijd klaar. Daar de afstand tot de scheren bij Öregrund groot is, lopen wij de volgende morgen tijdig de haven uit. Er is vrijwel geen wind en dus wordt het motoren langs de kust zuidwaarts met de bedoeling het piepkleine haventje van Prästskäret aan te doen. Het blijkt nog fraaier dan Mellemfjäret. De ingang is lastig van zee te bedenken, maar na de smalle inloop komen wij in een piepklein zeer beschutte baaitje met een grote monoliet middenin. Wij kunnen aanleggen aan het gastensteigertje. Wij bezoeken het eilandje met een kerkje en beklimmen het vuurtorentje. De vroegere vissershuisjes zijn omgebouwd tot leuke vakantieverblijven langs het baaitje, maar ik vind het toch nog erg stil. In de windluwe, zonbeschenen baai valt de lage temperatuur goed te combineren met een goed glas wijn in de kuip.

Het is 7 juli, ik wil vanavond aanleggen in Öregrund. Dat betekent een lange dag op de motor want met mooi weer en strak blauwe hemel staat er opnieuw vrijwel geen wind; wij varen rond 8:00u het baaitje uit. Bij het opstarten van de gps blijkt de afstand 48 mijlen, maar later op de dag blijkt dit 79 mijl te zijn geworden??? Wij hebben er geen veerklaring voor, maar het betekent dat het opnieuw laat aankomen wordt. Op het blakke water genieten wij een uitgebreide borrel in de Öregrundsgrepen.  Rond 19:30u lopen wij Öregrund aan. Ik wil aanleggen in het diepste puntje in de haven waar ik jaren geleden tijdens Midsommer, vrieskoude noordenwind en ijs op het dek met Romeo heb overnacht. De vrouwelijke haven meester staat vanaf de steiger druk gesticulerend mij op andere gedachten te brengen. Er is zeker nog voldoende plaats, maar ik wil beschut liggen. Wij leggen langszij aan de kade aan. Het is nu veel aangenamer, maar wij besluiten toch onze maaltijd in het restaurant “Slupen” naast het schip te nemen; uitstekende maaltijd. De volgende morgen zijn wij er vroeg bij. Goede havenvoorzieningen, ontbijt en na inkopen lopen wij nog even door het kleine centrum van het plaatsje.

Na 11u varen op zeil de haven uit en in volle zon en goede wind varen wij door de mooie Öregrund scheren naar het Vaddö kanaal. Dan op motor tot aan de brug van Älmsta, waar de brugwachter na een belletje de brug vrijwel direct bedient. De tweede brug doet hij op afstand voor ons open. Het kanaal is op plaatsen erg small en al in de 16^de eeuw op plaatsen verder uitgehakt. Er loopt een hoogspanningskabel op 17meter+ overheen. Op motor zoeken wij een ankerplaats in een beschutte baai aan de westzijde van de vaarweg. Om 19:00u kunnen wij met de borrel starten en Wouter maakt deze keer een lekkere pastamaaltijd.

Na een heel rustige nacht lichten wij om 9:30u het anker en zetten snel de zeilen en dan zuidwaarts richting Kapellskär. Hier hebben wij nog een “man-over-boord” oefening als mijn zonnehoed afwaait. Wij zijn nog 12 mijl van Svenska Högerna als de wind weg valt; kluiver en fok weg en motor aan. We naderen het meest oostelijk gelegen vuurtoreneiland in de Stockholm scheren vanuit het noordwesten. Bij het neerhalen van het grootzeil steekt plots de wind hard op uit het noorden. Er is een ondiepe smalle baai voor de bootjes van de bewoners waar ik vroeger al eens mocht aanleggen, maar wij kijken eerst of er een plaatsje is aan de publieke steiger of aan de boei. Alles is bezet, dus lopen wij het erg smalle ondiepe baaitje (1,2m) in met nu harde wind op de hek. Eigenlijk is er ook hier geen goede ligplaats en een bewoner zegt ons te vertrekken. Er kan met deze wind niet gekeerd worden. Gelukkig lopen wij achteruit in één keer er weer uit. Wij gaan alsnog naar de steiger, maar in de smalle sund is het draaien wel oppassen. Door een lijn snel aan de enige boei vast te leggen maken wij een korte draai en leggen met hulp van de schipper voor hun zeiljacht aan dezelfde hekboei aan de pennen in de rotsen aan. Met de loopplank komen we nu aan wal. Er komt nog een jacht kijken, maar dit is wel het laatste plekje en vertrekt naar een andere archipel. De buren – Björn en Annita – komen met vogelobservator Erik een borrel halen. Dan wandeling over het eiland naar de vuurtoren, waarvan men een overzicht heeft over de grootse scheren. In de nacht is de wind gaan liggen en rond 10:00u vertrekken wij richting Möja. Voor de avondmaaltijd reserveren wij in restaurant “Wikström” in Ramsmora. Het restaurant aan het haventje van Berg (“Pärla” van Ricky Malm) is gesloten. Het is prachtig zeilen door de scheren en vlak voor Ramsmora moet de motor nog even aan. De maaltijd in Wiktröm’s is eenvoudig maar lekker. Met de zon is het warm en mooi; het eiland doet bijna Provencaals aan, maar ik vind het erg stil op het water voor het hoogseizoen.

Rond 10:30u 11 juli in de ochtend met stralende zon lopen wij het haventje weer uit naar de haven met een winkel op de Noordpunt van Möja. Ik leg aan op de veersteiger wanneer direct de veerboot om de kaap opdoemt; er moet verlegd worden naar een jachtsteiger. Helaas is de locale COOP onbemand en wij kennen de code voor de deur niet. Verder de heuvel op vinden wij een open café voor ons ochtend kopje koffie; het is echt warm. Rond 12u vertrekken wij verder westwaarts varend met het plan aan te leggen aan de pieren van het restaurant Nässlingen. Helaas, de pieren zijn afgeboekt door een motorbootclub en varen dan door naar de baai net oostelijk van Hummelmora op Ljusterön en later daar het anker vallen. Na een rustige nacht is het opnieuw stralend weer wanneer het anker opgaat en met een mooie wind uit het noorden zeilen wij door Södra Ljusterön naar de Saxarfjärden. Het is onze laatste volle dag aan boord, mijn vrienden Micky en Kiko verwachten ons. De tocht erheen blijkt geheel te bezeilen; het wordt een prachtige zeildag tot het diepste puntje van de Svinnige Viken, het doet een beetje pijn om nu af te moeten tuigen. Micky en Kiko wachten ons op. Ik ben al vele jaren hun gast; Micky heeft destijds het haventje voor ‘tGH laten maken! Het is ook weer heel vertrouwd op het meest oostelijke puntje van Resarö direct bij de ferry van Ytterby vast temaken. Na afgetuigd te hebben thee en wat later de borrel op het terras boven de sund. Ik nodig mijn gastheer en -vrouw met de bemanning voor een laatste maaltijd uit in Vaxhilm Hotel. Met de snelle boot van Micky naar het restaurant en genieten wij van een lekker diner en het uitzicht op de vesting en het drukke verkeer in de sund. Wij krijgen nog een sightseeing tour door de vaarwegen door de eilanden oostelijk van Resarö, een toeristische punt op de taart van een prachtige zeilervaring. De laatste morgen wordt het schip driftig gepoetst, zowel binnen als ook de romp. Nog een lunch op Micky’s terras en dan rond 14u met een taxi naar Arlanda. We hebben met elkaar dit traject voor de tweede keer gemaakt. Door het stoppen in andere havens en baaitjes hebben wij toch een weer een andere indruk van het vaarwater. Het weer heeft natuurlijk opnieuw fantastisch mee gezeten om precies de kersen uit de pap te proeven.

Traject Resarö – Turku

Na een kleine week terug in de scheren van Stockholm. Ik heb een heel vroege vlucht genomen en kom al rond 9:30u aan bij gastheer Micky by de Ytterby Brugga. Rond het middaguur maken wij een tochtje met de hele familie over de Saxarfjärden. Prachtig warm weer, helaas is er vrijwel geen wind en na een paar uur valt het anker in een kleine baai ten oosten van Resarö voor de lunch en zwemmen. Wij varen weer tijdig terug want rond 18u wordt mijn nicht Astrid en haar gezin (Arnout, Thomas, Alex en Reinout) verwacht, die met de ferry uit Stockholm komen. Dan borrelen op de pier en op het schip met o.a. een oude vriend van Micky en gezin uit Denemarken, afgesloten als vanouds met een heel gezellig diner op het terras met prachtig uitzicht op het haventje met ‘tGH en over de scheren.

De volgende morgen nemen wij afscheid van de altijd zo gastvrije Micky en vrouw Kiko. Bij gebrek aan wind gaan wij oostwaarts naar Aspö waar vrienden Hans en Ulla ons zeer hartelijk met koffie en gebak op hun terras ontvangen. Onze drie jonge bemanningsleden krijgen misschien toch weer te snel het gevoel van luilekkerland…. Ook de temperatuur werkt daaraan mee, 25*C.

De dag begint weer glorieus, onbewolkt maar weinig wind. Om 8u vertrekken wij en zetten onmiddellijk het grootzeil en met de motor bij steken wij de Áland Hav over en Finland in. Een prachtige zonnige oversteek en bij het inlopen van Mariehamn komen 5 passagier/ferryboten voorbij. Om 14u (Finse tijd +1u) leggen wij na overleg met de havenmeester aan op een gebruikelijke plaats langszij het Paviljoen van de ÁSS. Dan worden de inkopen gedaan en fietst de jonge bemanning verkennend door het stadje. De avondmaaltijd wordt genuttigd in het ÁSS Paviljoen, natuurlijk met toast Skagen. Om 21u komt Inga-Lill met haar partner Johan en dochter Sanne aan boord voor een drankje, waarbij later haar zoon Petter aansluit. Dank zij haar voelen wij ons zeer thuis in Áland. Wij praten bij over het afgelopen jaar; zij heeft mij jaren geleden de eerste kennis van het Zweeds bijgebracht. Op 22 juli nu doen Astrid en ik nog even inkopen en maakt de jonge bemanning de romp schoon. Aan de tanksteiger wordt de dieseltank afgevuld en benzine voor de dinghy genomen. Rond 12u vertrek op motor en brengen een kort bezoek aan het beschutte - nu volle - haventje van het vuurtoreneiland Rödhamn. Dan zeilen op richting Degerö. Wij varen door naar de baai aan de oostzijde van Bänö en laten het anker rond 19u vallen in de verste zw punt van de baai. De jongens blazen het bijbootje op en verkennen de baai tot laat in de avond.

Dan op motor richting Husarö, waar de wind opsteekt en de zeilen worden gezet. Het wordt een prachtige zeiltocht richting de vuurtoren Tjärven. Rond 17u leggen wij met een hekanker vast op pennen in de rotsen aan de noordzijde van Hamnskär; een rustige avond met lekkere maaltijd van Astrid, terwijl de jongens “vissen”. Ik moet bekennen dat ik ook nooit een vis heb kunnen vangen en er al snel mee gestopt ben.

Nu 23 juli gaat het anker met hulp van de jonge bemanning om 10u op. Oostelijk van Bänö worden de zeilen gehesen en van wij noordwaarts westelijk langs Sottunga en Kumlinge. Het net bezeild en wij lopen prachtig boven Barö naar het haventje aan de zuidoost zijde van Enklinge. Er staan fietsen voor bezoekers en Astrid doet er wat boodschappen mee. Er is hier een winkeltje en dat moet je benutten want in dit gebied van Áland wonen niet veel mensen meer. Ik heb een heel bijzondere ontmoeting met de zoon van Henrik Holm, een man die jaren geleden in de Storströmmen, oostelijk van Nagu, ons enterde, verklaarde dat hij geen piraat was en met ons meevoer om te vertellen dat hij alle schepen in de sund vastlegde. Hij was al lang een gepensioneerd scheepsingenieur en bezat een oud schilderij met een platbodem. Wij hielden contact en deze zoon heeft een aantal jaren geleden ons nog een bericht gezonden met het overlijden van zijn vader. De volgende keer moet er bijgepraat worden, maar wij hebben een reservering in “Glada Laxen” op de noordpunt van Barö. Het is nu druk op het water en het is een befaamd restaurant hier. Bijna elke reis maak ik er een stop; het is uitstekend, heeft drijvende sauna en er is niet iets vergelijkbaar in de verre omgeving. Het haventje is vrijwel vol, maar ik krijg een prima plek na wat maneuvreren. De bekende kok blijkt dit voorjaar overleden te zijn. Het nieuwe team moet nog wel wat leren. Dan sauna in de ton boven het water, ook weer spannend, waarna de drie jongens de uitkijktoren beklimmen bij een prachtige zonsondergang. We komen laat uit de kooi, na ontbijt nog een bezoek aan de toren, en dan rond 11u langs Enklinge oostwaarts. Alle zeilen op, mooi zonnig zeilweer, wij schuiven door het landschap. Rond 13u wordt het haventje van Lappö aan, het meest oostelijke van Áland met al zicht op de Skiftet, de scheiding met Finland. Op het terras van het havenrestaurant benutten wij de lunch en zeilend oostwaarts de Skiftet over lopen wij de scheren van de Turku in. Om 18u laten wij het anker vallen tussen de eilanden Äpplö en Stylterö. De dinghy vaart uit om een maaltje bosbessen te oogsten, maar zonder resultaat. Het wordt een rustige avond met weinig wind, wij genieten na de maaltijd in de kuip van de rust die over ons komt.

Het is weer een prachtige ochtend met zuidenwind 6m/s. In de loop van de ochtend zal de wind toenemen tot hard en het zal 24*C worden. Het fijne van de Oostzee is dat het weer heel voorspelbaar is en de weersverwachtingen vrijwel per uur kloppen. Na het ontbijt het anker op en na een dubbel rif gestoken te hebben zeilen wij eerst ZO en dan oostwaarts naar de beschutte kleine jachthaven van Näsby aan de oostkant van Houtskär. De wind neemt af en er komen regenbuien over. Dat heb ik al lang niet gehad. Direct aan de pier van Näsby is een bar/restaurant en er speelt een band. De jonge bemanning gaat weer met de dinghy op zoek naar zwarte bessen. Het eiland heeft vele beschutte baaitjes, er is een museum en een houten kerk met een dak van houten shingles, typisch voor deze archipel van Turku. Na de maaltijd en een eisje aan de wal als toetje nog een wandeling door het dorp en omgeving. Bij terugkomst is de rust weergekeerd. Het is 26 juli en vandaag zullen wij Nagu, het nautische centrum van de Turku scheren aandoen. Het rif zit er nog in, want er wordt een stevige wind verwacht. Het wordt een prachtige zeildag en rond 14u lopen we op zeil tot dicht bij de haven. Het is er druk in de laatste week van de zomervakantie. Nagu is dermate populair dat nu ook daar de haven dikwijls stampvol ligt. Wij krijgen langszij afgemeerd een prima plaats. Tenslotte is dankzij ‘tGH dit seizoen een extra pier in gebruik gekomen voor ondiepe bootjes. In de namiddag klaart het op en komt de zon door. De sauna staat hier altijd aan en voor boodschappen is er alle gelegenheid. Mijn “rondje” Bothnia is hiermee afgesloten. Het voelt goed; ik heb nu een compleet beeld van vrijwel het hele Oostzee gebied. Het bijzondere is dat ik elke dag als gepland heb kunnen uitvoeren. Ik ga met een groot gevoel van voldoening de kooi in.

De nieuwe dag zullen we gebruiken als ligdag. Reinout en Alex maken met de dinghy een tocht naar de zuidhaven, waar ik niet kan komen vanwege lage vaste bruggen. Astrid, Arnout en Thomas huren een fiets op de haven en maken een lange fietstocht naar het westen tot bijna aan de ferry van de Storströmming. Ik maak een grote wandeltocht, het gaat regenen en wordt kouder als ik verdwaal. Gelukkig is een vriendelijk boerenechtpaar op weg naar de winkels in Nagu bereid mij bij de haven af te zetten. Zij kweken als enigen in ZW Finland Angus vee voor vele restaurants tot in Turku. Het is ook de laatste volle dag met de familie bemanning en dus nodig ik hen uit voor een diner d’adjeu in restaurant L’Escale. Reinout proeft nu zijn lekkerste toast Skagen van zijn leven. We moeten vroeg uit de veren om tijdig in Turku te zijn. De bemanning gaat vandaar met de trein naar de luchthaven van Helsinki en zullen vanavond weer thuis zijn. Om 8u worden direct buiten de haven de zeilen en varen met de veerboot “Östern” vrijwel hetzelfde traject. De wind van 8m/s uit NW brengt ons in één slag tot in de rivierhaven van Turku. Thomas krijgt gevoel om het schip op koers te houden. Om 15u ligt ‘tGH vast aan de passantensteiger aan de zuidzijde van de Aura. Het schip is intussen schoongemaakt en de havenmeester belt de taxi. Om 16:30u nemen wij afscheid na een prachtige zeilweek.

Afsluiting zomertocht 2023

In Nagu werd de zonnige zomercirkel gesloten. Toch was de zomer nog lang niet ten einde en lagen mooie trajecten met fijne vrienden in het verschiet. Het gebied voor deze tochten bevonden zich allemaal in mij veel bevaren delen van het Turku, Hangö en Ekenäs scherengebied. Wat bijzonder was dat wij tot op de laatste dag – 14 september – elke dag mooi weer bleven hebben. Het wordt wel snel stiller op het water, maar dat maakt het voor mij niet minder aantrekkelijk. Wat bijzonder was dat de zomer werd gekenmerkt door nog een tweetal wederwaardigheden, waarvoor ik eigenlijk al vele jaren verschoond was gebleven: averij. Alles komt in drieën…. Op een moment op een 5 mijl afstand van de nieuwe locatie van mijn werf ten zuiden van Ekenäs maakte de motor een tikkend geluid. Ik besloot direct naar de werf te varen. Later bleek de motor iets verschoven te zijn op de fundatie en de koppeling zodanig beschadigd dat ze moest worden vervangen. Gelukkig was de motor nog niet beschadigd en lag er een reserve koppeling binnen drie dagen op de werf. Binnen een week kon ik weer aan boord. Tenslotte voeren wij nog in de laatste week, al op terugreis naar de winterstelling op een rots. De Coast Guard moest er aan te pas komen om ons van het onderwater plateau te trekken. Waarschijnlijk heeft het professioneel laswerk van de lassers in Rauma ons behoed van schade. Dan doet het droog bergen van de zeilen éen dag eerder - na 3 maanden totaal aan boord - dan gepland echt geen afbreuk meer aan een fantastische zomer.