Scheeps timmerwerf “Klaas Hennepoel” - Warmond
In 2002 vatte Alexander de Vos het plan op om op het erf van de boerderij in de Klaas Hennepoelpolder een 19de eeuwse scheepstimmerwerf te reconstrueren. Dat zou onder andere een mooie locatie kunnen zijn voor de restauratie zijn 19de eeuwse boeierjacht 'Vivo', dat sinds 1997 even verderop bij Jachthaven Zwanengat stond. Na heel veel overleg en procedures kon in 2010 eindelijk met de bouw van de historische scheeptimmerwerf worden begonnen en half oktober 2014 was het dan zover: de boeier werd overgebracht naar de nieuwe werfschuur.
Het transport verliep voorspoedig. Omdat het schip nog niet drijft, is het op een boerenpont gereden en zo van de moderne werf over de Haarlemmertrekvaart naar de historische werf gevaren. De restauratie, die gedurende de bouw van de werf heeft stilgelegen, kan nu weer hervat worden: Krom stoken van de scheepshuid en spanten maken van krom gegroeid eikenhout. Naast de Boeier 'Vivo' is Alexander en zijn gezin ook nog in het bezit van de tjotter 'Ideaal', ook een schip met een uitgebreid historisch verhaal.
Doel van de historische scheepstimmerwerf
Doel van de historische scheepstimmerwerf in Warmond aan de Haarlemmertrekvaart in de Klaas Hennepoelpolder is om de lokale oude vaartuigen, materialen en scheepsbouwtechnieken in stand te houden. Geïnteresseerden zijn welkom om een kijkje te nemen op de werf als er gewerkt wordt.
Scheepspost 13-12-2022: Van Boom tot Boeier
Wouter van Dusseldorp schrijft in de Scheepspost:
In de film ‘Van boom tot boeier’ wordt het gehele constructieproces vastgelegd van een oude eik tot aan een authentiek houten zeilschip. De film duurt 20 minuten en gaat over bomen en circulair houtgebruik. Buitenplaatsen, trekvaart, houtzaagmolen en een scheepswerf komen aan de orde. Er wordt nog nagedacht over de beste manier om de film te verspreiden. Nu is de trailer van de film al op Youtube te bekijken.
Op het historische landgoed Huis te Manpad in Heemstede werd een anderhalve eeuw oude eikenlaan verjongd. Van de oorspronkelijk rond 1850 geplante ruim honderd bomen stonden er nog maar veertig, veelal in slechte conditie. Volgens het oorspronkelijke ontwerp worden er weer ruim honderd jonge eiken aangeplant voor toekomstige generaties. De bomen op het landgoed worden allemaal vervangen door nieuwe exemplaren die er, naar verwachting, tot het jaar 2180 zullen blijven staan.
Van Boom tot Boeier
Eén oude eikenstam gaat op een bijzondere reis: in het filmproject ‘Van Boom tot Boeier’ volgen we de gang van één eikenstam en een aantal zogeheten krommers (kromme zijtakken). De boom zal uiteindelijk verwerkt worden tot onderdelen voor een houten schip (een boeier), waarmee deze eik op duurzame wijze wordt verwerkt in een prachtig product.
In de zomer van 2021 is de boom uitgezocht; eind november is hij met de hand omgezaagd. Vervolgens werd de boom op traditionele wijze, met paarden en een mallejan, uit het bos naar de Leidse Vaart gebracht. In december ’21 en januari 2022 is de boom op een dekschuitje naar Leiden vervoerd, voortgestuwd (bomen en jagen) door mankracht en paardenkracht. Op sommige delen van het traject werd het schuitje gejaagd door trekpaard Vilma, wat uiteraard veel bekijks trok.
De eiken stam is tot planken gezaagd bij houtzaagmolen De Heesterboom in Leiden. Daarna werd het gezaagde hout vervoerd naar Historische Scheepswerf Klaas Hennepoel in Warmond, waar het onder de bezielende leiding van scheepsbouwer Alexander de Vos op ambachtelijke wijze zal worden verwerkt in een schip. Vooral leerlingen en stagiaires zullen zich met het uitvoerende werk bezighouden.
Alle stappen in het proces worden op film gezet door Yuri van Koeveringe van productiebedrijf TGV Video. In de tussentijd licht de filmer al wel wat tipjes van de sluier op door korte clips van de opnamen te delen op zijn YouTube-kanaal.
De realisatie van Scheepstimmerwerf “Klaas Hennepoel” tussen 2010 en 2014 in vogelvlucht
De werf bestaat uit een werfschuur en een houtloods, die beide op ambachtelijke authentieke wijze& zijn gebouwd: Rijnformaat stenen gemetseld met kalkmortel, gebinten en kapspanten met pen-en-gat verbindingen en houten nagels, hergebruikte oude holle dakpannen, gepotdekseld gevelbeschot, etc.
De bouw van de werf is gestart als particulier initiatief, maar is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de Provincie Zuid Holland, omliggende gemeenten (Teylingen en Oegstgeest) en de EU (“Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkelingsprogramma: Europa investeert in zijn platteland”).
Burgemeester legt kiel reconstructie boeijerjacht op Hennepoelwerf
Burgemeester, wethouders en raadsleden van de gemeente Teylingen kwamen op vrijdag 6 juli 2018 op bezoek op de Scheepstimmerwerf 'Klaas Hennepoel' aan de Haarlemmertrekvaart in de polders van Poelgeest.
De historische scheepswerf van Alexander de Vos
Ambachtelijke scheepswerven in Warmond in het verleden
De Historische Vereniging Oud Leiden doet veel een historisch onderzoek. In 2009 heeft André van Noort in het Jaarboek van de Vereniging een verhaal geschreven met de titel "Ambachtelijke scheepswerven in Warmond".
Hij schrijft daarin: Holland is een laagland en waterland, zeker de streek rond Leiden, en zoals nu heel veel mensen een personenauto hebben, zo had in vroeger eeuwen vrijwel iedere plattelandsbewoner een roeiboot of ander schuitje. Werkelijk alles werd per schip vervoerd, niet alleen passagiers in trekschuiten, maar ook alle grondstoffen en industriële producten, vee, turf, mest, post; niets zo gek of het kon over water vervoerd worden. Omdat het maken van een scheepje of schip vakwerk en tijdrovend was, kende het hele land talloze scheepswerfjes.
Ook Warmond had altijd wel een of meer scheepswerven op zijn grondgebied om te voorzien in de behoefte aan boten, nodig en nuttig vanwege het vele water in de omgeving - neem alleen al de ligging aan de Kagerplassen. Ook elders rond de Kagerplassen en de Haarlemmermeer was het een en al water en boten wat men zag.
Welke scheepstypen het meest op de Warmondse werven werden gebouwd, is niet te achterhalen. Wel kunnen we meer te weten komen over begin en verloop van de verschillende bedrijven die zich begaven op het gebied van scheepsbouw. Over die werven gaat dit artikel. Het begint met de eerste vermeldingen van het beroep scheepmaker in de zestiende eeuw. De meeste werven blijken in de zeventiende eeuw te ontstaan en deze passeren zoveel mogelijk chronologisch (naar oudste vermelding) de revue. Dit zijn achtereenvolgens de werf aan het Vennemeer, die aan het Zweiland, de werf Schakenbosch, de scheepswerf op Faljeril, de werf aan de Kerpsdam, werf De Leede en tot slot die op Vogelskamp. Hierna volgt nog een korte samenvatting van wat van een en ander over is in de negentiende eeuw en tot slot een schets van de bedrijvigheid op het water in deze tijd.
Ambachtelijke scheepswerven in Warmond in het verleden
Meer informatie over de Historische Scheepswerf "Klaas Hennepoel"
Zie voor veel meer recente informatie de Facebook-pagina van de Historische Scheepswerf "Klaas Hennepoel"