Het Visserijregister gedigitaliseerd en online te bezoeken
18 februari 2021
Persbericht Zuiderzee Museum, 18 februari 2021
Het Visserijregister, dat 40.000 kaarten telt, is vanaf heden online te bekijken op zuiderzeecollectie.nl. De afgelopen twee jaar zijn alle kaarten gescand en inmiddels is meer dan de helft overgetypt. Al deze scans en data zijn op zuiderzeecollectie.nl te bekijken en te doorzoeken. Volgens Kees Hendriks, sectorhoofd Collectie en Informatiebeheer van het Zuiderzeemuseum, brengt de digitalisering van de kaarten en het overtypen van alle handgeschreven details het vissersleven van de vorige eeuw weer tot leven. “De kaarten met details over vaartuigen, vangstsoorten en bijzonderheden zoals scheepsrampen en inbeslagnames zijn ook voor historisch en economisch wetenschappelijk onderzoek interessant.”
Beeld van de maritieme geschiedenis verbreed
Wat het Visserijregister bijzonder maakt, is dat de data van de kaarten nu gekoppeld kunnen worden aan bijvoorbeeld de kunstcollecties van musea en fotocollecties in archieven. Veel schepen die te zien zijn op de kaarten, zijn ook terug te vinden op schilderijen of foto’s. Door deze data te koppelen komt er meer inhoudelijke kennis beschikbaar over de collecties, waardoor ons beeld van de maritieme geschiedenis wordt verbreed. Het register dreigde in de jaren negentig te worden vernietigd. Belangrijke data die bijna verloren zijn gegaan, zijn gered en worden nu toegevoegd aan de vastlegging van onze geschiedenis!
Van kaartsysteem naar digitale database
Vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw kwamen er steeds meer vissersschepen op de Noordzee. Er werd geruzied over vismethoden, er was sprake van smokkelarij en vernieling van elkaars gerei. In 1882 kwamen de landen rondom de Noordzee overeen dat er visserijnummers op de zeilen en boegen van de schepen aangebracht moesten worden om de schepen te kunnen identificeren. Voor Nederland werden deze nummers vastgelegd in het Centraal Visserijregister. Dit papieren register bleef in gebruik tot computers de registratie overnamen. Museum Vlaardingen en het Zuiderzeemuseum organiseerden in 2019 de digitalisering van de registerkaarten. Deze kaarten zijn nu beschikbaar op zuiderzeecollectie.nl.
Doornummeren
Het complete gedigitaliseerde register bestaat uit zo’n 40.000 kaarten. Dit betekent overigens niet dat er zo’n 40.000 schepen hebben rondgevaren. Zodra een schip een nieuw nummer kreeg, bijvoorbeeld na verkoop, werd voor hetzelfde schip een nieuwe kaart aangemaakt. Op de oude kaart werd vastgelegd wat het nieuwe nummer was geworden. Zo wordt de complete geschiedenis van een vissersschip inzichtelijk.