De Yachtclub - Kroniek van 150 jaar R.Y.C.B. in Antwerpen (2001)
Door schrijver Charles Mermans
Inleiding
Dit boek wil de afsluiter zijn van een jaar feestelijkheden ter gelegenheid van het 150-jarige bestaan van de Royal Yacht Club van België. Het is niet de bedoeling hier de volledige geschiedenis van de vereniging uit de doeken te doen, inclusief ontelbare clubwedstrijden, kampioenen, bestuursleden, verdienstelijke leden, zusterverenigingen, sportprestaties en natuurlijk... feesten. Bij anderhalve eeuw clubleven worden als sfeerbeeld markante gebeurtenissen aangehaald in de wereld, in België en heel in het bijzonder in Antwerpen. Voor shiplovers worden ook mijlpalen uit de internationale watersport geserveerd. En dus wordt het een zeiltocht door de geschiedenis van de vereniging, met een blik naar de stad waar het allemaal gebeurde. Om dit in beeld te brengen werd dankbaar gebruik gemaakt van documenten van het Nationaal Scheepvaartmuseum, de Koninklijke Belgische Marine Academie, het stadsarchief, binnen- en buitenlandse musea en yachtclubs, en privé-bruikleengevers. Voor de algemene yachting en de RYCB-geschiedenis werd geput uit de clubbibliotheek, het clubarchief en de eigen documentatie.
Tal van documenten en patrimoniumstukken worden hier voor het eerst te boek gesteld, want 'woorden verzwinden, schriften verbinden', zoals te lezen staat op een schoorsteen in het Antwerpse stadhuis.
De Schelde! Je kon erop schaatsen als het hard genoeg gevroren had en soms werden er heuse markten op de bevroren stroom gehouden. Overzetboten brachten de heren en dames van de stad naar de linkeroever om er te verpozen. Er waren vissers, zwemmers en spelevaarders. En dan het panorama: de bruisende kaaien, de slanke toren, het krioelen van schepen en jachten op de rede. Romantiek zat, de Schelde was altijd weer het gedroomde decor voor schilders, tekenaars, etsers en fotografen.
Antwerpen is de bakermat van de zeilsport op de Schelde. Door de eeuwen heen werd RYCB, vaak in samenwerking met de stad, nauw betrokken bij gemeentelijke kermissen en manifestaties. De club heeft zo een stuk sociale geschiedenis van Antwerpen geschreven, eerst als elitaire vereniging en later als stuwende kracht achter de democratisering van de sport, met haar zeilschool en kleinzeilerij.
Yachting is niet alleen de duurste, traagste en minst comfortabele manier om al varend te geraken waar je niet moet zijn, het is ook een boeiende, avontuurlijke en vaak hilarische sport, op de Schelde in Antwerpen én op de wereldzeeën.
In het jubelboek Zeil en Stoom op de Schelde, een uitgave uit 1976 naar aanleiding van het 125-jarig bestaan van RYCB, schreef burgemeester Craeybeckx: 'De Royal Yacht Club kan jubelen om het verleden, niet minder echter om de toekomst.' Na 25 jaar hebben deze lovende woorden niets aan waarheid ingeboet!
De gebeurtenissen van dit logboek volgen elkaar chronologisch op
Hierbij toch enkele markante onderwerpen:
- De aanloop: de periode voor 1851 pag. 8
- Het echte begin: 1851 pag. 15
- Een historisch jaar voor de internationale yachting pag. 16
- De eerste Antwerpse yachtclub, Société des Régates De Schelde pag. 17
- Yacht Club Royal Beige pag. 27
- De eerste Antwerpse wedstrijden pag. 27
- Yacht Club d'Anvers pag. 73
- Royal Yacht Club de Belgique pag. 98
- Een eeuw yachtingverbond in België: 1890-1990 pag. 209
- De eerste wedstrijden in de Lage Landen pag. 209
- Verbonden van Zeilverenigingen van Nederland en België pag. 210
- International Yacht Racing Union pag. 210
- Fédération du Yachting Belge pag. 210
- Koninklijk Belgisch Yachting Verbond pag. 211
- RYCB herdenkt de bevrijding pag. 215
- Endeavour, een oldtimer met klasse pag. 217
- Het hele jaar 2001 viert RYCB haar 150-jarig bestaan pag. 232
125 jarig bestaan in 1976
De club viert haar 125-jarig bestaan met een reeks schitterende manifestaties. Het vernieuwde clubgebouw wordt ingehuldigd tijdens een zeer geslaagd oudejaarsfeest. Het jubeljaar start in januari met de tentoonstelling '125 jaar zeil en stoom op de Schelde', in een prachtige zaal aan de Meir, belangeloos ter beschikking gesteld door de gebroeders Campo. De volledige geschiedenis van de vereniging wordt overzichtelijk weergegeven met honderden documenten, foto's en voorwerpen.
In juli zet een grootse scheepsparade met admiraalzeilen voor de Antwerpse rede de kroon de feestelijkheden. Dit verdwenen gebruik werd in Nederland in ere hersteld door de Stichting Stamboek Ronde- en Platbodemjachten, die bijna alle waardevolle vaartuigen van deze types verenigt. Ze houdt nu voor de eerste keer haar jaarlijkse reünie buiten Nederland. Via Hansweert en vanaf de grens begeleid door de rivierpolitie komt een vloot van 125 tjalken, botters, hoogaarzen, boeiers en andere types vrijdagmiddag 9 juli in de Antwerpse haven aan.
Op zaterdag begint de eigenlijke parade, die een zorgvuldige regie vergt vanwege de leiders van de Stichting. Zij vergaderen met hun eskadercommandanten in een auditorium van de Hogere Zeevaartschool. De club heeft voor aIle faciliteiten gezorgd, zoals water- en brandstofbevoorrading en een bakker op de kaai. Tot bij hoogwater om halftwee in de namiddag liggen de jachten aan de remmingen van de Royerssluis, vanwaar ze de Schelde eskadergewijs onder zeil opvaren. Burgemeester Lode Craeybeckx heeft het admiraalschap aanvaard.
Met voorzitter Dirk Peeraer en C. J. W. van Waning, oud-voorzitter van de Stichting, schouwt hij de talrijke eskaders vanaf de schooltjalk 'Ortelius', die ten anker ligt voor het RYCB-clubhouse. De voorbijvarende boot groet admiraal Craeybeckx door de fok te strijken samen met kanonschoten, getoeter en het wuiven van de opgestelde bemanning. Secretaris T. Huitema van de Stichting regelt als algemeen regisseur de parade.
De schrijver Charles Mermans
"Chasse" Charles Mermans, geboren in 1927, is reeds 52 jaar lid van RYCB waarvan 42 jaar bestuurslid en tevens gewezen voorzitter. We hoorden van hem hoe zijn boek "De Yachtclub" tot stand kwam. Toen hij zich als archivaris manifesteerde in zijn jachtclub, stortte hij zich ten volle op zijn werk. In het Osterrieth-huis aan de Meir te Antwerpen had men destijds alle archieven van de club opgeborgen in grote kartonnen dozen. Om achter de ware geschiedenis te komen van het Antwerpse watersportgebeuren moest men dus al die dozen gaan onderzoeken.
Reeds met zijn vorig werk "Zeil en Stoom op de Schelde", opgesteld samen met Jules Van Beylen, gaf hij blijk van zijn interesses voor de geschiedenis der watersport. De schrijver ligt ook mede aan de basis van heel wat evoluties in de watersport. Volgens de RYCB-huishoudelijk-reglement werden midden vorig eeuw nog steeds geen dames in de jachtclub toegelaten. Uitzondering werd gemaakt op zondagvoormiddag en op feestdagen en dan nog enkel in het stadslokaal in Antwerpen. Dat hier verandering in kwam blijkt wel uit het in leven roepen naast de "Merman's trofee" van een "Mermaid's troffee" voor respectievelijk verdienstelijke mannelijke en vrouwelijke leden.
Veel koningen, keizers en prinsen waren en zijn lid van de RYCB, vele clubs maakten hun opwachting en het bestuurslid Charles Mermans was bij vele officiële ontmoetingen aanwezig. Zo ook vertegenwoordigde hij zijn club op vele andere manifestaties in binnen- en buitenland.
Uitgever: Tielt Lannoo 2003
Titel: De Yachtclub, Kroniek van 150 jaar RYCB in Antwerpen
Auteur: Charles Mermans
Hardcover
ISBN 10: 9020953001
ISBN 13: 9789020953008