2018 nummer 6: Het Stamboek Internationaal
Wat er allemaal ooit is vastgelegd ....
Ole Pfeiler van de tjalk 'Doris von Ochtum' (Flensburg, Dld.) attendeerde stamboekbeheerder Jan Eissens via de e-mail op een advertentie op Ebay. Misschien is dit niet zo bijzonder, maar Jan en Rita varen deze zomer op de Oostzee en vanaf hun 'Eyseend' houden zij de website- en het e-mail-verkeer van de Stichting bij. De advertentie op Ebay was geplaatst in Engeland.
Op Ebay werd een foto uit 1903 te koop aangeboden, met daarop de Waterstaatsboeier 'NOORDHOLLAND'. Een superfoto. Scherp, en de naam van het schip is gewoon te lezen. Een boeier waarvan bekend is dat ze op de werf van Eeltje Holtrop van der Zee in 1878 is gebouwd en die in 1913 is gesloopt.
Ik heb de foto gekocht en zowaar, na een dag of vijf, werd er bij mij thuis een pakje uit Engeland afgeleverd met daarin “de” foto. Inderdaad een foto van de boeier 'Noordholland'. Helaas niet de foto uit 1903, weliswaar een scherpe foto, maar een afdruk van wel erg recente datum. Dat ik dit als erg teleurstellend heb ervaren zal duidelijk zijn. De foto was bovendien nog eens anders afgesneden dan de foto waar mee geadverteerd werd. Op de foto in de advertentie was de vlaggenstok inclusief vlag volledig te zien, op de foto die ik kreeg was slechts een stukje van de vlag te zien. Jammer en een minpunt voor de verkoper die ik niet ken.
Toch, ondanks mijn teleurstelling, een foto die gezien mag worden. De herkomst ervan is volstrekt onduidelijk. Dat de foto oorspronkelijk in 1903 gemaakt kan zijn, is waarschijnlijk. De foto is gemaakt in Hoorn aan de Appelhaven / Venidse. De pakhuizen op de foto zijn verdwenen en hebben plaats gemaakt voor 20e eeuwse woningen.
Imposant
De boeier is een imposant schip, die in de werfboeken van Van der Zee voorkomt. De opdracht voor deze Waterstaats boeier kwam, toen de boeier Constanter werd gebouwd. Van der Zee had er alle belang bij dat dit schip van de werf verdwenen was voordat er met de bouw van de Noordholland begonnen kon worden.
Uit correspondentie tussen de heren Van Waning (mede oprichter en oud voorzitter van het Stamboek) en Romkema (kleinzoon van Eeltje Holtrop van der Zee) in 1952, wordt over deze boeier geschreven. Hoewel er bouwtekeningen door Rijkswaterstaat waren aangeleverd, werd deze boeier volledig op het oog gebouwd.
Noordholland
Er zijn de nodige pogingen gedaan om meer over de geschiedenis van dit schip te achterhalen. Dit is maar beperkt gelukt. Peter Tolsma heeft in 2007 een artikel geschreven over twee Loodsboeiers. Dit is in januari 2008 geplaatst in de Spiegel der Zeilvaart. De 'Noordholland' wordt voor zover er informatie over beschikbaar is beschreven.
De 'Noordholland' is met alle tot nu toe bekende informatie opgenomen op de website van de SSRP inclusief het verhaal van Peter Tolsma.
Het schip is tot nu toe steeds beschreven als 'Noord-Holland'. Op de foto is het naambord duidelijk te lezen en de tot nu toe veronderstelde schrijfwijze gecorrigeerd moet worden. Het schip heette “Noordholland”. En indrukwekkend schip, met een karveel gebouwde sloep als bijboot. Wat in het oog springt is de lange vlaggenstok met kleine nationale vlag.
Zo krijg je dus via Duitsland uit Engeland zomaar een stukje maritieme Nederlandse geschiedenis in je bezit. Zo mooi dat ik het graag wil delen. Ik hoop dat de foto in een zodanige resolutie op de website geplaatst kan worden, dat ieder voor zich er op in kan zoomen.
Alle vlugschriften "Behoud(t) het Goede" zijn in de SSRP-website verzameld in "Uit het Stamboek - Behoud(t) het goede" in onze verhalenbundel "Goed" Gebundeld.
Hierin bundelen we ons maandelijkse vlugschrift "Uit het Stamboek - Behou(d)t het Goede"; de verhaaltjes over maritieme zaken uit het dagelijks leven van Dirk Huizinga en onze Stamboekbijdrages in de Spiegel der Zeilvaart.