2020 nummer 2: "Als dat zoo moest, dan had ik hem wel zoo gemaakt...."
Wat er allemaal ooit is vastgelegd ....
Dat de Stichting Stamboek Ronde en platbodemjachten dit jaar al 65 jaar bestaat zal iedereen inmiddels wel duidelijk zijn. Dat wij er op gepaste manier aandacht aan besteden zult u begrijpen. Inmiddels al meer dan een jaar geleden hebben Jan Eissens en ondergetekende al archiefonderzoek gedaan in het fysieke archief van de SSRP, dat in het Scheepvaartmuseum in Sneek bewaard wordt. Jeanette Tigchelaar, op dat moment nog werkzaam bij het museum, had al het nodige voorwerk gedaan. Uit de periode van voor de oprichting van de SSRP bestaat nog veel, heel veel, correspondentie van de heer C.J.W van Waning met Eeltje Romkema (kleinzoon van Eeltje Holtrop van der Zee uit Joure) en Herre Halbertsma (directeur van het Fries Scheepvaartmuseum).
De brieven
Van deze bewaard gebleven, voor het merendeel handgeschreven brieven, heb ik een transcriptie gemaakt. Ik heb geprobeerd dit naar de letter te doen. Daarmee bedoel ik dat ik schrijffouten, stijlfouten, spelfouten, doorhalingen en wat verder onverklaarbaar was, heb laten bestaan. Daar waar vraagtekens staan, was de tekst voor mij onleesbaar. De brieven geven een tijdsbeeld. Het geeft een inkijkje van hetgeen er aan het begin van het Stamboek werd uitgezocht. In de brieven zijn delen van de tekst in het Fries geschreven. Hiervan heb ik geen vertalingen. Volgens mij spreekt één en ander voor zich.
Mijn indruk is dat niet alle correspondentie is gearchiveerd. Zo is de eerste bewaarde brief een antwoord op een brief waarin blijkbaar vragen zijn gesteld. Deze brief zit helaas niet in het archief. De correspondentie tussen de heren Van Waning, Romkema en Halbertsma wordt vaak genoemd als referentie naar iets waarbij het dan vooral gaat over boeiers, tjotters en Friese jachten. Maar niets is minder waar.
De inhoud
Persoonlijk was ik er nieuwsgierig naar. Citaten eruit kende ik wel maar het complete verhaal kende ik niet en niemand kon me er uitsluitsel over geven wat er precies in stond. Ja, in de brieven worden veel feitelijkheden genoemd, maar er worden evenzeer persoonlijke meningen en visies gedeeld. En, wie denkt dat de brieven alleen over Friese ronde jachten gaan, die heeft het mis.
Er wordt geschreven over mogelijk het ontstaan van uitgeholde zwaarden. Er wordt geschreven hoe de Van der Zee’s zwaarden maakten. Er wordt geschreven over de bouw van Palingaken. Er wordt geschreven over vierkante gaten die Zeeuwse opdrachtgevers in de achtersteven wilden hebben. Er wordt geschreven over de 'Gijsbert Japix', een heel snelle schouw. Er wordt beschreven hoe Eeltje Holtrop van der Zee een tjotter terug nam, die niet bleek te voldoen. Er wordt beschreven dat er een stalen boeier gebouwd werd. De opdrachtgever wenste blijkbaar een boeier, maar de rompvorm was die van een Lemmeraak. Naar mijn idee is het het waard om deze brieven eens te lezen. Ze geven heel veel meer informatie dan alleen maar over tjotters en boeiers. Ze geven een inkijkje over de wijze waarop er bij en met een werf in Friesland gewerkt, geleefd en gedacht werd. Een ijkpunt in de tijd.
Reactie van Karel Koenen (werf Meerman Arnemuiden)
Mooie verhalen tussen Jumbo van Waning en Romkema. Ik heb 't meeste gelezen en kwam bekende schepen tegen. De 'Nettie' en even later de 'Gudsekop'. Ik heb Jumbo nog meegemaakt in Muiden waar ze wel met de trekschuit lagen, direct voor mij. Dat was om beter op en af t schip te komen. Nog warme herinneringen aan mevrouw van Waning; zo'n zeldzaam aardige en vriendelijke vrouw. Al was t maar om ff op de koffie of eigenlijk thee te gaan; prachtige verhalen alsof je bij oma op de thee was.
De Folkert Nicolaas van Loon, waar ik hier de boeken, handleiding tot den burgerlijken scheepsbouw heb, is dus geen familie van "onze" Hendrik Willem van Loon, die de van Loon hardzeildagen, samen met Frits Philips heeft opgestart.
GtC: Er is nog meer ....
Via de site www.delpher.nl heb je toegang tot veel Nederlandse kranten en tijdschriften uit het verleden. Ondermeer heb ik gezocht op het zoekargument “Holtrop van der Zee”. Wat ik er vond viel niet tegen. Ik heb een transcriptie van advertenties en redactionele artikelen bij elkaar gebracht en in chronologische volgorde gezet.
Alle vlugschriften "Behoud(t) het Goede" zijn in de SSRP-website verzameld in "Uit het Stamboek - Behoud(t) het goede" in onze verhalenbundel "Goed" Gebundeld.
Hierin bundelen we ons maandelijkse vlugschrift "Uit het Stamboek - Behou(d)t het Goede"; de verhaaltjes over maritieme zaken uit het dagelijks leven van Dirk Huizinga en onze Stamboekbijdrages in de Spiegel der Zeilvaart.