Zeewaardig binnenscheepje
11 oktober 2019
Na de Tweede Wereldoorlog moest Nederland weer opgebouwd worden. Voor het herstel en de herbouw van gebouwen waren veel grondstoffen nodig, stenen, zand, cement en hout. Dat materiaal moest aangevoerd worden en vooral de binnenvaart had daarin een taak. Zo voer de steilsteven Elisabeth continu heen en weer tussen Drachten en IJmuiden om cement op te halen voor de firma Vermeulen in Drachten die handelde in zand, beton en bouwmateriaal. Een steilsteven is een vrij klein vrachtscheepje met een steile voorsteven, dat veel gebruikt werd in de kanalen van Drenthe en Groningen. Het is het laatste vrachtscheepje dat ontworpen is om ermee te zeilen. Veel steilstevens hielden nog jarenlang hun stalen zijzwaarden als middel tegen verlijeren, ook toen het zeiltuig al lang vervangen was door een scheepsdiesel. Op de foto vaart de Elisabeth over het IJsselmeer naar de in 1952 geopende Prinses Margrietsluis bij De Lemmer. Direct ten westen van het Woudagemaal waarvan de schoorsteen van zijn beroemd geworden stoommachine recht vooruit te zien is. Met enige regelmaat komen tegenwoordig grote binnenschepen op het IJsselmeer in de problemen. Vooral omdat de schipper slecht voorbereid een oversteek maakt, waarbij tijdens de vaart blijkt dat de golven hoger zijn dan gedacht. Als de luiken van zijn schip niet allemaal goed gesloten zijn, komt het overkomende water in het schip en na verloop van tijd zinkt het. Het IJsselmeer is niet diep, gemiddeld zo'n vier meter, dus zo'n groot schip ligt dan keurig recht op de bodem en komt alleen met het stuurhuis nog boven het water uit.
Na de oorlog voer echter die kleine Elisabeth onder alle weersomstandigheden over het toen veel grotere IJsselmeer en ook toen woei het wel eens hard en werden de golven hoog en steil. De schipper wist echter wat hij deed. Dit scheepje werd van tevoren potdicht gemaakt. Een zwaar katoenen kleed werd over de houten luiken gespannen en vastgezet aan de den, de verticale rand om het ruim. Ondanks de zware lading en ondanks alle overkomende water voer deze steilsteven gewoon door en nooit waren er problemen. Zeewaardigheid is niet alleen een kwestie van afmetingen en zelfs niet van de vorm van de romp alleen. Bij zeiljachten is een jacht van 20 meter ook niet per definitie zeewaardiger dan een jachtje van 7 meter. Meestal is het verblijf aan boord op een groot schip comfortabeler dan op een klein, maar comfort maakt een schip niet zeewaardig.
