Wyld Duck

Bovenstaande pagina is onderdeel van het Nederlandsch Jachtregister 1924-1925, een uitgave van A.N.W.B. Toeristenbond voor Nederland in 1925.

In 1925 verkoopt J.G. Postma een slagerij aan de Weaze 28 te Leeuwarden en. Op 4 mei 1931 verhuist de slagerij en/of de eigenaar van de Torenstraat 1-3 naar de Oosterkade te Leeuwarden. Daarbij wordt aan de Torenstraat een veiling of boelgoed gehouden. In oktober 1931, korte tijd later dus, overlijdt J.G. Postma.

De Boeier

De andere foto is er een waar de familie een gezellig dagje uit is. Slager J. Postma, naar ik aanneem, staat significant op het voordek, sportief gekleed in een zomerse schipperstrui, en de handen in zijn zij. Mij is verder geen van de gefotografeerde personen bekend.

Opvallend is de vorm (een dubbel ojief) en het snijwerk op de gillingen van het boeisel, evenals het bolle, ovaalronde schildje (?) op de kluisborden. De steven kent aan de bovenzijde aan weerskanten een soort slijt/afdeklat in de vorm van een halfrond. Achter de zwaarden zien we een zwaar, breed zwaardbord of zwaardklamp. Verder valt natuurlijk de prachtige vorm van het roer op, met op de klik een leeuwtje. Op het helmhout is aan de zijkant, achteraan, ter versiering, een aantal bolle 'klinknagels' aangebracht. Bij de vingerling zien we dat er een dubbel beslag voor de roerhaken is aangebracht. Mogelijk is dit het gevolg van een aanpassing van het roer, na reparatie of vervanging.
Achterop zien we, als we de foto met een vergrootglas bekijken, iets van een naamsaanduiding in de vorm van een naamplaat met de letters 'DUCK'. Dat laatste kan echter ook Luck of iets anders zijn; de foto laat dat niet heel duidelijk zien. Het schip is geheel wit geschilderd, waardoor het mij in eerste instantie als een stalen boeier voorkwam. Nadere bestudering laat zien dat het wel degelijk een houten boeier betreft.

Het boek "De Boeier" van Dr. Ir. J. Vermeer

Als we het boek "De Boeier" erop naslaan, komen we de naam van J. Postma te Leeuwarden tegen in het Jachtregister van 1925, met de boeier 'Wild Duck'. Het is een schip waarvan de werf van herkomst ook dan al als onbekend staat opgegeven, met de afmetingen 7,70 x 2,50 meter. Het was één van de schepen, waarvan we toen geen verdere gegevens beschikbaar hadden en waar we nog verder onderzoek naar wilden doen. Net als bij de loodsboeiers, waar ik een paar nummers terug een artikel over heb geschreven, ontbrak de tijd om daarmee aan de slag te gaan.

Overnaadse Boeiers

Mij was tot op dat moment niets bekend van het feit dat er meer overnaadse boeiertjes zijn geweest in het begin van de twintigste eeuw in Friesland. Natuurlijk kende ik de legendarische boeier 'Stavo' van de familie Van Eysinga, die jaren lang met schipper Tj. Voordewind gevaren heeft. Maar dat schip gold, voor zover ik weet, als een unicum. De sloop ervan wordt uitvoerig beschreven in het boek "De Boeier" van dr. ir. J. Vermeer, waaraan ik mocht meewerken.
Uit de veiling die volgde, kocht een van de vorige eigenaren van mijn schip "De Hekse" nog een aantal verjongde vallen, de drijftafel (schommeltafel) en wat andere kleinigheden. Daarmee was, naar ik dacht, de laatste Friesche overnaadse boeier verdwenen. Nu blijkt er dus nog zo'n scheepje te hebben gevaren en waarschijnlijk zelfs nog nadat de 'Stavo' op last van Van Eysinga al gesloopt was (1923). Verdere gegevens, zoals naam, werf van herkomst, etcetera ontbreken. De werf van herkomst is met name belangrijk omdat er van de 'Stavo' wel werd gezegd dat het een soort Dordtse boeier was, die gebouwd zou zijn in het westen van Nederland. Anderen meenden juist dat het een Zaanlandse boeier zou zijn geweest (waaronder Van Zijderveld in SdZ 1991 7, 8 en 10).

Peter Tolsma

De schipper op de 'Wyld Duck' is mijn overgrootvader J. ( Jacob) Postma, de vrouw naast hem kan mijn overgrootmoeder zijn Jitske Hantums Kuipers. Mijn opa ( Jacob Dirk Johan ), de zoon van Jacob Postma is zijn leven lang ook op de vaart geweest, kapitein bij de KPM in Indië en bij de Marine. Misschien wel interesse gekregen in het varen door zijn vader Jacob Postma.
Mocht ik in het ouderlijke huis van mijn ouders nog informatie of foto's vinden van de 'Wyld Duck', dan zal ik jullie die toe doen komen.