Bruinvisch

Na het bekijken van de omslag van dit nummer van de Waterkampioen zal het u niet moeilijk vallen het 'goud' boven aan deze pagina te verklaren. Op 7 januari 1927 verscheen het eerste nummer van de Waterkampioen. Dit eerste nummer hebben we letterlijk en figuurlijk in ons hart gesloten; dit nummer doorbladerend zult u duidelijk worden wat we hiermee bedoelen. Het gouden jubileum van onze Waterkampioen willen we aangrijpen om op deze plaats de loftrompet te steken van al degenen, die zich in de loop der jaren hebben ingezet voor de Waterkampioen. Gelukkig zijn nog vele van deze mensen in leven en in goede welstand. We zijn bijzonder blij dat verscheidene van hen een bijdrage hebben willen leveren aan dit jubileumnummer.
Helaas is de eerste hoofdredacteur van de Waterkampioen, de heer H. C. A. van Kampen, ons 31 jaar geleden ontvallen, maar wie anders dan zijn opvolger, ir. J. Loeff, is beter in staat zijn verdiensten te belichten. Na 50 jaar is de Waterkampioen in onze watersportwereld een vanzelfsprekendheid geworden. Daardoor vergeten we wel eens hoeveel inspanningen alle betrokkenen zich vooral in het prille begin van ons tijdschrift hebben moeten getroosten om het hoofd boven water te houden. Een stukje 'voorgeschiedenis' mag hier ter illustratie dienen.

K.H. Brouwer, geboren 1897, woont nu in Nieuwe Niedorp. Bij Hartog in Buiksloot, had ik al een romp van een eiken schouw laten bouwen in het begin van de oorlog. De kajuitopbouw en dek had ik al helemaal in de fabriek in elkaar gezet en die toen op de romp gezet. Diezelfde schouw heb ik een jaar of acht geleden nog teruggezien in Blokzijl. Hij was goed te herkennen aan het zadeldakje dat ik er op had gemaakt. Hartog deed dat niet en toen ik hem eens vroeg waarom niet, zei hij 'ze betalen er toch niets meer voor', daar had hij natuurlijk gelijk in. In 1946 is die schouw ook verkocht en toen ben ik op zoek gegaan naar een grotere boot.
Om toch te kunnen varen en om het af te leren ben ik in 1960 een schouw gaan bouwen. Ik ben weer eens achter mijn tekenbordje gaan zitten en heb hem zelf getekend. Men zegt dat deze mogelijk niet in het Stamboek kan worden opgenomen, omdat hij voor en achter meer geveegd is dan een gewone schouw. In 1961 konden we daarmee varen. We varen er nu nog mee. Ik doe alles zelf omdat ik na de oorlog nooit genoeg geld heb gehad om een boot te kopen. Hij is gebouwd in een loods naast de timmerfabriek, waar mijn zoon nu in zit, maar toen hij in 1961 klaar was, zeiden vrienden 'Kerel wat zie jij er uit'. Voor mijn dochter bouwde ik er in 1965 nog een volgbootje bij, waar ze veel mee gezeild heeft. Maar ze is nu een stuk groter geworden en dat bijbootje zeilde niet zo best. Vorig jaar ben ik daarom naar het Verbond gegaan en heb daar tekeningen gehaald van een Schakel. Die is dit jaar met Pinksteren klaargekomen. Alles bij elkaar komt mijn dochter op 15 boten, die ik gebouwd heb. De boten, die door mij verbouwd zijn, niet meegerekend.

Journaal (1948) van P.A. Brouwer (geb.1928) van de ‘Wieringen 161’ herdoopt in ‘De Pierewaaier’

Eigenaar K.H. Brouwer (geb. 1897). Koopjaar 1948. Voorzien van een 15pk scheepsdieselmotor, bouwjaar 1939, merk Bolinder Zweden. Ontdaan van de bun, de uitlaat veranderd. De steekmast strijkbaar gemaakt. Het vooronder uitgebroken en een voorlopige kajuit gemaakt. Watertank van 130 ltr aangebracht. Op het voordek een nieuw schijnlicht gemaakt. Sommige delen geschilderd, de rest nog blank. Ter plaatse waar bunluiken waren nieuwe huid ingezet. Op die plaatsen tevens huid en vlak ing.g. platen ingezet. Voordek nagebreeuwd en naden gedicht met Marine Glue. Ondanks alle pogingen met Pinksteren nog maar half klaar.

Vrijdag 14-5-1948
Huize Brouwer verkeert in een zenuwstemming. Zullen die dag om 16.00 uur van de Tegelfabriek (A’dam) vertrekken om via Merwede kanaal, Lek en Rijn naar Arnhem te gaan, naar het jubelfeest van het K.N.G.V. 80-jarig bestaan. Die dag moest nog worden getimmerd, boodschappen doen, touwen en blokken halen, tuigen enz. Hebben enige handkarren goederen aan boord moeten brengen, waaronder alle matrassen, dekens en eetwaren. Alles door het luik in het vooronder laten zakken. Leek veel op miniatuurstal van Augias. Oma, bang om te laat te komen reeds om 16.30 aanwezig. O, o, wat een spijt van al die verloren tijd. Vertrek 19.45 uu. Gelijk altijd alles volgens de plannen verlopen.
Te Zeeburg in de sluis water getankt. Lichtbakken in orde gemaakt en lichten ontstoken. Passeerden achtereenvolgens Weesp, Nigtevecht, Vreeland, Loenen, Nieuwersluis, Breukelen, Maarsen, Zuilen, Utrecht. Het was een frisse avond, maar mooi droog weer. Het zicht was goed, heldere lucht, Oostenwind. ’s Avonds om ongeveer 10 km. afstand van Vreeswijk om 12.00 uur gestopt.

Zaterdag 15-5-1948
Droog helder weer. Frisse bries uit het Oosten. Motor gesmeerd, opgeruimd en klaproosjes geplukt. Was vrij veel scheepvaart op de Merwede, zowel van als naar Vreeswijk. Negen uur weg gegaan. Geluk gehad, werden meteen doorgeschut naar de Lek. Begon goed eerste morgen. Geen krummel brood aan boord. Wel 2 krentenbroden en 1 duivenkater. Kregen toen als troostprijs 1 sneetje krentenbrood. Zijn op de motor de Lek opgegaan daar de wind in de verkeerde hoek zat. Voeren langs fort Everdingen en waren om 12.00 uur te Culemborg. Bijna alle winkels gesloten. Eerst maar Culemborg bezichtigt en toen boodschappen gedaan. Och, och, wat was het warm en ver. Culemborg mooi stadje. Kochten nog ijs en roomsoezen die zonder bon waren. Wachten toen nog op de groenteman die aardappelen moest brengen. Stak redevoering af over onze aak. .... ‘Mooi bootje, aardig schepie, best uit te houden’.... Groenteman zeer wijsgerig zei tenminste: .... ‘Ieder krijgt wat voor hem weggelaten is”.... Hij kon het weten. Had een fiets met doortrapper.
Gegeten en om 14.30 Culemborg verlaten. ’s Avonds bereikten we K.M.R. 920. Hebben buiten gegeten met bord op schoot. Ingrid (zus) na het eten gezwommen. Piet heeft gevist in de rivier. Dobber aldoor onder, niets gevangen! Zijn aan wal gegaan behalve oma en Ingrid. Wat leven we lang en gelukkig. Drie dagen nodig voor alles in de boot is en dan vier dagen vacantie. Een half jaar begint pas de moeite te worden. Toen ik mij verveelde ging ik naar de boot terug. Groot was mijn verwondering toen de ‘Pierewaaier’ twee kribben was weggedreven. Ankerlijn om stok gewonden. Oma lustig vaat wassende niets gemerkt. Met jol en Hans (broer) naar boord geroeid en op motor weer de krib ingevaren. Twee bomen en twee stevige landvasten hebben onze doordraaier toen een hele nacht vastgehouden.

Mijn vader kende scheepsbouwer Hartog van de houten Hartog-schouwen goed. Voor de oorlog heeft hij een casco van Hartog gekocht, die hij zelf verder opgebouwd heeft. Kenmerkend van dat schouwtje was de kajuit, die net zoals de schouw, die ik hier beschrijf geen plat dak had. In de oorlog is deze naar Friesland gevaren met 2 kinderen die daar overwinterden. In de boot hebben onderduikers gezeten. Deze  boot hebben we nog eens terug gezien in Blokzijl. Die kajuit en de strijkbare mast waren zo ongeveer het handelsmerk van mijn vader. In 1948 heeft hij in de Haukes de WR161 gekocht, waar hij later net zo’n kajuit opzette en de mast strijkbaar maakte.
De 'Pierewaaier', waar ik naar zoek is 8 meter lang. Zonder ingebouwde motor. Er zat voor het roer een bun waar een buitenboordmotor in hing. De schouw is meer geveegd dan de standaard schouwen. Hij heeft geen platte kajuit, het is een kajuit met een welving. Op het voordek ligt een langwerpig luik, omdat de mast strijkbaar is. Er hangt een groot contragewicht aan. We konden de mast tijdens het varen strijken. Dit zijn de meest specifieke dingen aan de schouw.

Bijlage bij aanvraag inschrijving van de zeeschouw 'Bruinvisch' door eigenaar René Dergent

De schouw is door ons op 22 maart 1999 aangeschaft en word in eigen beheer in fase’s volledig gerestaureerd. Van de restauratie wordt een volledig werkboek bijgehouden met alle werkzaamheden.
Uittreksel van de werkzaamheden per seizoen:

• 1999/2000  kaalhalen van de roef en het boeisel aan bakboord
• Revisie van de Albin 02, 1938 binnenboord motor waarbij oa. De startmotor en dynamo zijn omgebouwd naar 12v.
• 2000/2001 reparatie van sb. boeisel, het vervangen van de spanten in de kuip nr’s 10 en 11, en het plaatsen van een nieuw kuipschot (spant 13).
• 2001/2002 maken van een nieuw schroefraam en schroefaskoker en het plaatsen van nieuwe steunen voor de motor.
• 2003/2004 reconstructie van de kuip en achterhuisje in de stijl van de schouwen van P. Hartog, met zoveel mogelijk gebruik makend van de originele onderdelen.
• 2005/2006 reparatie van het bb. boeisel en vernieuwen van leggers spant 6 en 7.
• 2014/2015 knieën en spanten nr’s 6 en 7 vervangen, nieuwe knieën monteren op spanten 10 en 11, extra knieën monteren in de kimmen tussen de spanten 5 t/m 9, steunen van de luiken, vlonders en van de banken in de kuip vervangen, het achterschot van de kajuit vervangen voor massief houten delen.

Alle vervangingen die constructief zijn worden uitgevoerd in eiken, overige delen in mahonie dit zoveel mogelijk in lijn met de originele bouwwijze van de boot.

• seizoen 2016/2017 nieuwe mastbalk, horizontale kniëen en dekbalken in het voorschip en brandstoftank geplaatst in het achterhuisje.
• seizoen 2017/2018 dek geplaatst, zwaarden. stagijzers, botteloef, kiel, kielbouten en stevenbeslag.
• seizoen 2018/2019 afwerking kuip en romp.
• seizoen 2019/2020 nieuw massief houten mastschot, kajuit inrichting en afwerking rondhouten.

De einddatum van de restauratie is helaas door Corona weer een jaartje doorgeschoven.

Ik heb mijn vader nog geholpen naast de oude fabriek die door broer Piet werd gerund. Ik ben inmiddels op weg naar de 90 (26-02-1935) maar visueel staat het meeste nog op het netvlies, Marjolein is in het weekend bij me geweest, samen weten we er nog het nodige van!