De Jonge Joseph

De Hengst 'De Jonge Joseph' in een advertentie van Mercedes in het boek "Hollandse jachten van de toekomst" van H. Kersken

Jaren geleden werd Waterkampioen-lezer Frits Marckmann eens gevraagd naar zijn droom. Maar omdat hij daar nog nooit over had nagedacht, en het suf vond om er geen te hebben, verzon hij er een ter plekke: "Met mijn oude boot, die daar eigenlijk niet voor geschikt is, om Italië heen varen en dan de lagune van Venetië binnenzeilen." 
Na mijn pensionering besluit ik om deze droom écht te laten uitkomen. Vertrekken uit Vlissingen, langs Normandië en Bretagne naar Bordeaux, dan via een afsteker door het Canal du Midi naar de Middellandse Zee, daarna de Franse en Italiaanse kust volgen, wellicht nog wat Sicilië en langs de Adriatische kust naar Venetië. Niet in één ruk; leuke dingen moet je langzaam doen. Dus in een periode van drie zomers met twee overwinteringen van de boot: een in Zuid-Frankrijk bij Toulouse en een in Zuid-Italië. We zullen steeds met familie en vrienden varen. Elke twee weken wordt er van bemanning gewisseld.
Op 14 juli vertrek ik met vrienden Michiel, Sander en Christa uit Krimpen aan de Lek. Via Duinkerken, Gra¬velines en Boulogne arriveren we in Étaples. Alles steeds op de motor, de lichte wind is tegen of geheel afwezig. In Étaples kun je alleen een uur vóór tot een uur ná hoogwater naar binnen. We moeten de volgende dag om vier uur op om het tij mee te hebben, en met wind tegen tij boksen we tegen metershoge golven op. Vrijwel iedereen heeft last van zijn maag. Eenmaal flink buiten de kust wordt de zee rustiger en zetten we zeil naar 't zui¬den. Na een paar tussenstops passeren we de beroemde krijtrotsen van Étretat. De halfwinder gaat bij en die trekt ons met zeven knopen tot voorbij Le Havre naar Honfleur. Na een paar dagen zijn we in Port-en-Bessin. Een echt vissershaventje, waar wij zo'n beetje het enige jacht zijn. Een Franse huisvrouw vindt ons blank houten schip vraiment noble. We oogsten sowieso overal veel bekijks en krijgen zelfs kushandjes toe geblazen!

Geen twijfel mogelijk, De Jonge Joseph (1903) is een hengst. De karakteristieke hoge kop met stevenbalk, de spits toelopende kont, een half berghout onderaan de boeiselgang, het tweede berghout op de waterlijn met daarin de strijkklamp, en één overnaadse gang. Al meer dan veertig jaar houdt Stichting Luctor et Emergo dit varende monument goed verzorgd in de vaart en kiest soms opmerkelijke reisdoelen uit.
Vanaf 1978 is er door Luctor et Emergo voortdurend gewerkt aan het verbeteren van de hengst en inmiddels is vrijwel het gehele schip vernieuwd. In delen opknappen en restaureren is een bewuste keuze van de stichting, 'zodat er nooit plotseling een op het oog gloednieuw schip van de helling kwam. Dat vinden we niet passen en bovendien lieten de geldmiddelen dat niet toe,' vertelt bestuurslid Frits Marckmann, die overigens ook voorzitter is van de Stichting die het Statenjacht Utrecht beheert.
We troffen Frits (77) dit voorjaar in Sneek aan boord van De Jonge Joseph, waar de noodzakelijke voorbereidingen werden getroffen voor de geplande grote reis naar Stockholm. Hij zette toen de potdeksels van de kuip in de transparante Perkoleum. Het is geen jacht, maar een vissersschip en dat moet niet blinken. Dus de potdeksels en kuiponderdelen kan ik best in de buitenlucht aflakken, een beetje stof vind ik niet erg.' Meteen schiet Frits een verhaal te binnen van een Engelse dame met een prachtig schip, die daar heel anders over dacht. Lachend vertelt hij: 'Die dame nam zeker drie keer de geschuurde delen af om alles echt stofvrij te krijgen. Lakwerk moet blinken en glimmen, vond ze. En omdat ook kleding stof bevat kleedde ze zich vervolgens helemaal uit om poedeltje naakt de kwast ter hand te nemen. Zoals je ziet, zou dat niet mijn keuze zijn.'
'We maken graag wat verdere reizen met het schip,' aldus Frits Marckmann. 'We weten inmiddels wat het kan hebben.' Deze zomer gaat De Jonge Joseph naar Zweden. Niet de eerste bestemming waaraan je denkt bij een houten schip, maar in 2012 werd al eens de westkust van Zweden verkend, tot boven Gotenburg. In 2019 gaat de reis naar de oost-kust en op de eigen website www.dejongejoseph.nl is het vaarplan te vinden. Als deze Spiegel uitkomt ligt de hengst als het goed is al bijna in Stockholm. 'Ik houd helemaal niet van zeezeilen,' zegt Frits, die vrijwel de hele reis zal meemaken, 'je ziet alleen maar water. Ik wil om zes uur ergens liggen en dan de wal op. We hoppen dus van haven naar eiland naar haven om zo bij de oostkust uit te komen.' De route gaat van Gotenburg via het Götakanaal dwars door Zweden met wisselende bemanningen. In Stockholm is al een werf gevonden waar de hengst de komende winter kan blijven liggen. 'Het is en blijft een avontuur dat niet helemaal zonder gevaar is,' aldus Frits, 'maar ik ben een behoudend zeiler en 'De Jonge Joseph' is ondertuigd. Ik heb er alle vertrouwen in.' Hoewel er volgens een gezegde in Zweden twee soorten boten zijn: één die al op de rotsen heeft gezeten en één die de rotsen nog moet raken...