Hengst
In de nieuwe opzet van de beschrijving van de in het Stamboek opgenomen scheepstypes staat de tijdlijn van de ontwikkeling van het betreffende type centraal (=vergelijkbaar met bijv. het Stamboek van koeien met de ontwikkeling van het ras. De laatste koe in dat Stamboek is een doorontwikkeling van de eerst opgenomen koe). In die tijdlijn zitten allerlei duidelijk beschreven momenten, waarin aanpassingen werden doorgevoerd en bepalend waren voor de verdere ontwikkeling van het type.
Als een schip van een bepaald type bij het Stamboek wordt aangemeld is aan de hand van de benoemde kenmerken direct duidelijk of het ook echt om een schip van dat type gaat. Met het jaartal van de bouw kan dan direct worden “ingeprikt” in de tijdslijn van het type om duidelijk te zien waar het schip in de ontwikkelingsfase van het type zit en kan het worden gerelateerd aan de sociaal-maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in die tijd. Dit wordt weergeven in de algemene Tijdlijn van de ontwikkeling van de Ronde en Platbodemjachten.
We proberen alle in het Stamboek opgenomen scheepstypes op deze manier te beschrijven. Op onze Boekenplank is daarover al veel informatie te vinden. het verhaal is nog lang niet af, maar bij veel scheepstypes staat de verwijzing al naar de nieuwe opzet van de beschrijvingen van de oude scheepstypes.
De ontwikkeling van de Hengst bekijken we vanuit een breed perspectief, waarbij de ontwikkeling van het scheepstype en de geschiedenissen van de schepen als uitgangspunt worden gehanteerd.
De Hengst in het kort
De hengst is het meest karaktervolle vissersvaartuig van de Westerschelde geweest, waar ze tot voor een twintigtal jaren nog veelvuldig in de vaart was. De laatste (gemotoriseerde) hengsten trof men voornamelijk in de Oosterschelde aan, onder meer in Tholen en in Yerseke.
Evenals dit het geval is voor de hoogaars, kan de ouderdom van dit scheepstype moeilijk vastgesteld worden. Misschien kan men het kleine vissersvaartuig met rechte voorsteven op het redegezicht van Antwerpen, 1515, als mogelijk prototype van de hengst aanduiden. De oudst bekende vermelding van de hengst wordt aangetroffen in rekeningen die betrekking hebben op reizen die hengsten maakten naar aanleiding van de dichtingswerken aan de Scheldedijken.