Kleine Beer
Het botterjacht 'Kleine Beer' is gebouwd op de scheepswerf van Janus Kok te Huizen. Kok bouwde vroeger alleen vissersvaartuigen. Zijn werf deelde in de algemene malaise, rondom de Zuiderzee verergerd door de afsluiting; al jaren bestelde geen visserman meer een houten botter. Niettemin nam hij in 1937 een nieuwe werf in een nieuw gegraven haven in Huizen in gebruik. Daar bouwde hij in eerste instantie botterjachten. De rompvorm paste hij een beetje aan: een slag kleiner dan de visserbotters, ten gerieve van de kajuit de mast een fractie voorlijker en ten gerieve van een zelflozende kuip het achterschip iets hoger; per slot hoefden er geen netten binnengehaald te worden. Uit die laatste overweging plaatste hij achter aan beide boorden een zelfde bolder als op het voorschip, in plaats van de losse korvijnagel door de knie voor het achterhuisje. Het werd een hele serie. Helaas is in latere jaren is het archief van Kok door brand verloren gegaan.
De 'Kleine Beer' is in 1946 gebouwd. Onder welke naam en wie de opdrachtgever was, is (nog) niet bekend.
Eigenschappen
| Plaquette nummer: | 131 | Zeil nummer: | OC46 / VC46 |
|---|---|---|---|
| Categorie: | A | Tekening nummer: | |
| Type: | Botter |
Bouw
| Bouwjaar: | 1946 | Ontwerper: | J. Kok |
|---|---|---|---|
| Werf: | J. Kok | Werf plaats: | Huizen |
| Motor: | Inbouw | Motor type: | |
| Materiaal romp: | Eikenhout | Materiaal kajuit: | Eikenhout |
| Materiaal zeil: | Dacron | ||
| Onderwaterschip: | Kiel: |
Afmetingen
| Lengte stevens: | 9,20 m | Breedte berghout: | 3,26 m |
|---|---|---|---|
| Diepgang: | 0,70 m | Masthoogte water: | 12,00 m |
| Oppervlakte grootzeil: | 25,66 m2 | Oppervlakte fok: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte botterfok: | 19,94 m2 | Oppervlakte kluiver: | 0,00 m2 |
| Oppervlakte totaal: | 45,60 m2 | Oppervlakte overig: | 0,00 m2 |
Register Varend Erfgoed Nederland
| Registratie nummer: | 1788 | Registratie datum: | 17-03-2022 |
|---|---|---|---|
| Geregistreerd als: | Varend Monument® |
Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip
| 1959 – 1963 | D. Terwee, Bilthoven ( Almère) |
|---|---|
| 1963 – 1967 | A.Ph. Hirsch, Kijkduin ( Kleine Beer) |
| 1967 – 1979 | F.W. Frets, Oegstgeest ( Kleine Beer) |
| 1979 – 1992 | H. Dam, Utrecht ( Kleine Beer) |
| 1992 – Nu (laatst bekend) | A.A. Merk, Zelhem ( Kleine Beer) |
Geschiedenis
1965
1965
1965: Waterkampioen maart 1965 nr1145 - Botter 'Kleine Beer' maakte tocht van 4000 kilometer
Botters maken maar zelden grote reizen. Meestal komen ze niet verder dan het IJsselmeer of de Waddenzee. De heer A. Ph. Hirsch uit Kijkduin heeft deze zomer dan ook groot opzien gebaard door met zijn botter Kleine Be er een tocht dwars door Nederland, België en Frankrijk naar de Middellandse Zee te maken. Hij maakte daar tochten langs de Côte d'Azur en zeilde zelfs tot aan de noordkust van Corsica. In totaal was de heer Hirsch vier maanden (van begin juni tot begin oktober) onderweg en in die tijd legde de Kleine Beer ongeveer vierduizend kilometer af. De 40 pk dieselmotor draaide ruim duizend uren en slokte ongeveer 3500 liter dieselolie op. Zeilen was alleen mogelijk op de Middellandse Zee.
Voor een reis als deze is wel enig geduld nodig, omdat er op de heen- en terugweg tezamen ongeveer achthonderd sluizen moeten worden gepasseerd. Vooral in Noord-Frankrijk vindt men ze bij tientallen. In het Canal de l'Estbranche Sud bedraagt het aantal sluizen bij Epinal vijftien op een traject van twee en een halve kilometer. Als men er voor zorgt 's morgens om half zeven als eerste bij de eerste sluis te zijn, kan men het traject in een halve dag afleggen. Komt men later, dan duurt het gauw de hele, tot twee dagen. Er kan namelijk maar één schip tegelijk in de 39 meter lange sluizen. Alle vrachtschepen die in dit gebied varen hebben ongeveer die lengte.
Waterkampioen 1965 nr1145 maart - Botter 'Kleine Beer' maakte tocht van 4000 kilometer
1969
1969
1969: Het archief van M. (Marchienus) de Jonge
Botter 'Kleine Beer' onder zeil, met oud zeilnummer OC46 (nu VC46)
Marchienus de Jonge was van 1947 tot 1948 inwonend conciërge / beheerder en restaurateur van het Fries Scheepvaart Museum te Sneek. Daarna van 1949 - 1969 Technisch Assistent A bij het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen, 1 maart 1969 ging hij met pensioen. In zijn vrije tijd heeft hij vele scheepsmodellen gebouwd. Zij kleinzoon Willem de Jonge kwam enige tijd geleden in het bezit van de persoonlijke archieven van zijn grootvader, waarin nogal wat fotomateriaal in zit van schepen, waar hij o.a. modellen van heeft gebouwd, maar ook van schepen waar hij als restaurateur aan heeft gewerkt en tevens enkele die hij volledig heeft herbouwd. Willem de Jonge heeft ons een aantal foto's uit dit archief voor publicatie ter beschikking gesteld.
