Tjilling

De kosten bedroegen in totaal f 3749,- als volgt opgebouwd:

Bovenstaande wordt bevestigd door een brief van Van Leer aan de secretaris van de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten van juni 19573, waarin hij meldt bij de werf van de Gebr. H. en B. de Jong in Heeg een Friese tjotter met een lengte van 4,70 meter en een breedte van 1,88 meter te hebben laten bouwen; naam "Tjilling". De lijst vermeldt nog: 3 gangen. De tjotter werd niet lang na voltooiing verscheept naar Chicago.
Aan deze voor De Jong bijzondere opdracht wijdde de Leeuwarder Courant destijds een (in de Friese taal gesteld) artikel'. De bijgaande foto laat zien dat deze tjotter was uitgerust met een smal jachtenroer bekroond met een verguld leeuwtje. Wat er van deze boot geworden is nadat Van Leer zich later in Amstelveen vestigde hebben we niet kunnen achterhalen.

N.B.

Kort voor de afsluiting van deze tekst kregen wij de hier afgebeelde prentbriefkaart onder ogen. Hij was in 1969 verzonden uit Grand Rapids in de Verenigde Staten en toont Windmill Island bij Holland in de staat Michigan. Naast de Hollandse molen De Zwaan en een veld met bloeiende tulpen is afgebeeld een Original Dutch Sailing Ship, bemand met folkloristisch geklede personen. De veronderstelling dat Van Leer bij zijn terugkeer naar Nederland zijn tjotter aan dit recreatiepark verkocht of geschonken zou hebben, is niet gerechtvaardigd; de vorm van de afgebeelde boot is duidelijk anders dan die van de "Tjilling", de zwaardkoppen zijn recht in plaats van hol afgewerkt en ze heeft een breed tjotterroer.

Wij wonen aan de oostkust van Engeland en zijn in het bezit van een tjotter "Tjilling" genaamd. De "Tjilling" die wij kochten via een makelaar, was volgens zeggen van een Engelsman, waarmee wij geen contact hebben gehad en werd vergezeld van enkele brieven. Drie brieven zijn uit 1963 van de verkoper W.H. Jonkers uit Warmond aan de koper Mr. L.A. Wallis uit Whitstable, Engeland en betreffen de verkoop, de betaling en het vervoer van Rotterdam naar London met de kustvaarder de "Marjan". De heer Jonkers schrijft ook dat de "Tjilling" werd gebouwd door De Jong uit Heeg en oorspronkelijk bestemd was om naar de VS te gaan, maar dat was niet doorgegaan. Verder vermeldt hij dat de boot 5 jaar lang in Friesland bleef, weinig werd gebruikt en werd verzorgd door De Jong zelf. (Dit zou duiden op een bouwjaar van 1957 of 1958. gezien het jaartal op de brieven) Hij beschrijft de boot aan de koper als "zo goed als nieuw", met in totaal 18m2 zeil, mast 7.5m lang, gouden leeuw op roer, blank eikenhout, kleurloos gelakt, houtsnijwerk in heldere kleuren en goud geverfd, vraagprijs f6.250 of £620, ligplaats Koninklijke Zeilvereniging "de Kaag" in Warmond.

Vraag Gerard:
Van Jan Eissens kreeg ik jouw e-mails doorgestuurd. Wat leuk dat jij ineens met een bericht over deze tjotter 'Tjilling' kwam. We kennen er drie. Dank daarvoor. Jouw scheepje was bij de liefhebbers van deze scheepjes al heel lang uit het beeld verdwenen. Ontegenzeggelijk een tjotter die door Berend de Jong uit Heeg is gebouwd en op de oudere foto's die je mailde zag ze er goed uit.
O.a. samen met Jan Eissens en Robin van Son doe ik historisch onderzoek naar tjotters. Uit jouw schrijven en uit de begeleidende foto's begrijp ik dat het in Oost - Engeland ligt. Niet aan de andere kant van de wereld, maar net even te onhandig ver weg om zo even langs te komen kijken. Wat jammer te lezen dat het scheepje nu niet meer in zo'n goede staat verkeert. Als bijlage stuur ik een meetlijst mee die wij gebruiken om data van tjotters vast te leggen. Zou je dat met jouw tjotter voor ons willen meten en invullen? Je bent er ongeveer een uur mee bezig. Mogelijk dat het meten soms lastig is. Wil je in die gevallen aangeven wanneer het lastig is? Mogelijk dat wij die kritiek kunnen gebruiken om de lijst te verbeteren. Klopt het dat jullie er mee op zout water gevaren hebben, of lag het ergens op een meer met zoet water? Hoe lang hebben jullie het al?

Antwoord Yvonne:
Dank je voor je email! Ja ik vind het ook leuk te horen dat de tjilling een bekende is. Ik liep tegen de site aan toen ik meer informatie zocht en het was uitnodigend dat jullie om informatie en opmerkingen vroegen.
De foto's die je al hebt zaten in de enveloppe met de brieven, die we kregen van de makelaar. Geen idee wanneer die zijn gemaakt. We hebben de vorige eigenaar nooit ontmoet. 'Tjilling' lag opeens op Tollesbury Saltings, even ten zuiden van Colchester, waar we wonen op een boltjalk. We waren enthousiast, natuurlijk, en kochten het scheepje meteen. Dat was in 1995. We zijn kort daarop op de werf van Piersma geweest en hebben tjotters goed bekeken telkens als we in Holland waren. 'Tjilling' heeft een hoop reparatie nodig. Ik heb pakweg 6 weken geleden een hoop foto's gemaakt met mijn camera die ik kan e-mailen. Ik heb geregeld dat ik morgen de zwaarden kan fotograferen, die hangen in de werkplaats van een scheepstimmerman, die wij goed kennen. Ik vroeg zijn mening over de conditie van het schip en hij zei: a total renovation, fastenings, maar do-able. Hij zei dat iemand met de nodige vaardigheden het kan doen.
'Tjilling' staat op een trailer en kan vervoerd worden. Wij kunnen dat doen maar tot nu toe gooit covid nog steeds roet in het eten, omdat je vanuit Engeland zelf isolatie moet doen.
En ja we hebben op zout water gevaren. Ik vermoed dat de eerste Engelse eigenaar dat ook deed, die zat in Whitstable, Kent en ik ken daar geen meren. Hier in de buurt ook niet. Waar de vorige eigenaar uit York zeilde weet ik niet. Ik zal aan de gang gaan met de metingen als het weer wat beter is.