Aalsmeer: Watersport Vereniging Nieuwe Meer
De club werd in 1912 opgericht aan het gelijknamige water te Amsterdam als 'roei- en zeilvereniging'. Als gauw ontdekten enkele leden dat de Westeinder meer mogelijkheden bood dan het Nieuwe Meer. Na enkele jaren heen en weer slepen van boten, verhuisde de vereniging in 1917 naar Aalsmeer.
Daar tegenover de kolenhaven van de spoorwegen werd een jachthaven aangelegd en een clubhuis gebouwd. Dit laatste was al snel te klein en werd daarom in 1926 vervangen door het clubgebouw dat nu nog steeds in gebruik is. Dit door architect Greiner ontworpen karakteristieke gebouw geniet sinds de jaren tachtig een beschermde status als gemeentelijke monument.
De opkomst van de watersport in Nederland
De opkomst van de watersport in ons land dateert van de jaren 1910 tot 1912 toen er, vrijwel gelijkertijd in alle streken waar plassen of meren zijn, in veel ruimer kring dan voorheen belangstelling voor de watersport ontstond. Tot dan bestonden er slechts enkele watersportverenigingen; bij het "Verbond" (later de K.V.N.W.V.) waren in die tijd zeven verenigingen aangesloten. Tot dusver werd vrijwel steeds buitengaats gezeild, toen de grootwatersport genoemd. Met het populair worden van de watersport doet de kleinwatersport haar entree: zij vindt haar terrein op de plassen en de meren en het binnenwater.
Dan worden in die gebieden watersportverenigingen opgericht; in 1910 "de Kaag" en "Alkmaar", in 1911 "Loosdrecht". in 1912 "de Nieuwe Meer", een paar jaar later "Westend" (1917) en "de Brasemer Meer"
(1918). De hier in het kort vermelde ontwikkeling gaf de stoot tot het in 1912 verschijnen van het eerste Nederlandsche Watersporttijdschrift "de Watersport", dat, in de aanloopperiode, werd geredigeerd door de heer J. C. van Hoolwerff, de oprichter van "de Kaag", H. C. A. van Kampen en de heer Dr. R. J. Th. Meurer, de bekende coach van de studentenroeivereniging "Nereus".
Het begin van de watersport op de Westeinderplassen
In 1962 bestond de Vereniging 50 jaar. In dat kader schreef oud-voorzitter W. du Pon een Jubileumboek.
In een nu vergeeld, meer dan vijftig jaar oud, eksemplaar van een dagblad komt de uitspraak voor: "de Westeinder ligt er eenzaam en verlaten"! Het was er inderdaad stil op het wijde Westeinderwater. Zo af en toe zag men er het zeiltje van zo'n typisch Aalsmeerder punter waarmee een kweker naar zijn akker voer. Soms zag men er een zeiljacht; dat was dan van een zeiler die, niet tevreden met hetgeen het onder de rook van Amsterdam gelegen Nieuwe Meer kon bieden, was uitgetrokken om de Westeinder te verkennen. Het is werkelijk interessant de in oude tijdschriiten opgenomen verslagen te lezen over "een tocht naar de Westeinder". Het valt al aanstonds op hoeveel er in 50 jaar is veranderd; dan, wat er voor kwam kijken om met de scheepjes, die toen geen van allen met een hulpmotor waren uitgerust, binnen de beschikbare tijd Amsterdam-Aalsmeer heen en weer te varen. De reisbeschrijvingen van mej. Lydie Baarschers over de tochten met de tjotter van de gebroeders Hamstra en de zusjes Baarschers en de verhalen van een andere pionier, Frits ter Gast, die als enkeling, misschien wel als eerste reeds in 1900! zeilend en zwoegend naar de Westeinder trok, brengen ons tal van anecdoten over het zeilersleven van die tijd. De tocht door de ringvaart werd, grotendeels "jagend", gemaakt; soms kwam er een paard aan te pas; een andere keer de stoomboot waarmede de passagiers en goederendienst Amsterdam - Aalsmeer v.v. werd gevaren! Aldus werd de Westeinder ontdekt!
De boeiende verhalen over de Westeinderplas, toen nog omzoomd met grote, uitgestrekte rietvelden, toen nog met eilanden zoals bijv. Lanssens-kamp, hebben hun uitwerking niet gemist! Sedert 1912 werden, in klubverband, wekelijkse sleeptochten naar het zeilers dorado de Westeinder, verzorgd.
Zeilwedstrijden in punters voor de inwoners van Aalsmeer
Van 1915 af werden de punterwedstrijden, zowel als de onderlinge wedstrijden op de dagen gehouden waarop ook de nationale wedstrijden werden gezeild Zo werd er kontakt gelegd tussen de Aalsmeerder zeilers en die uit andere plaatsen.
Vijftien jaar achtereen konden de punterwedstrijden zich, tot veler voldoening handhaven; na verloop van jaren, en wel naarmate er steeds meer Aalsmeerders toe overgingen zeilboten van een nationale wedstrijdklasse aan te schaffen, werd de belangstelling echter kleiner. Een van de beste herinneringen aan de punterwedstrijden is wel deze, dat daarmee een zeilgemeenschap werd gevormd waaraan door de Aalsmeerder zeilers aktief werd deelgenomen.
Meerdere inwoners van Aalsmeer werden lid van de vereniging en stonden haar met raad en daad terzijde Andere werden lid van het bestuur of van kommissies; wij noemen in dit verband de heren: J. Baarse; J. Baardse; J P Berghoef; Dr E. J. F. Bon en P.M.R. Kaptein. Aldus versterkt met leden die zo bij uitstek van plaatselijke toestanden op de hoogte waren, kon de watersport meermalen iets tot stand brengen, waarbij niet in de eerste plaats een verenigingsbelang was gebaat, doch veeleer het algemeen belang werd gediend.
Verhuur van o.a. Ronde en Platbodemjachten
De watersport was in het beging van de 20ste eeuw bereikbaar geworden voor lieden met een wat minder goed gevulde beurs. Dat was mede te danken aan de schuitenverhuurders. die mogelijkheden boden tot het huren van klein(er)e boten als sloepen, tjotters en boeiers. Aan het Nieuwe Meer was dat bijvoorbeeld het verhuurbedrijf van Roelof Dragt waar veel Nieuwe Meerders klant waren. De zeilers hadden al vroeg de uitgestrektheid en de sfeer van de Westeinderplassen ontdekt. die veel mogelijkheden boden. Vanaf 1913 werden door de Nieuwe Meer onderlinge zeilwedstrijden op de Westeinder gehouden en in 1915 de eerste nationale wedstrijd. Inmiddels had Dregt zijn bedrijf naar Aalsmeer verhuisd en was er een spoorwegverbinding tussen Amsterdam en Aalsmeer tot stand gekomen. Dat waren voor de Z.&R.V. Nieuwe Meer, die het gesleep (letterlijk) met boten tussen Amsterdam en Aalsmeer moe was, goede redenen daar op zoek te gaan naar een geschikte locatie. Die werd gevonden tegenover het nieuwe treinstation aan de Stommeerweg, waar de golfbrekende strekdam voor de kolenhaven kon worden gepacht. In 1916 werd de eerste paal geslagen voor de jachthaven. Schuitenverhuurder Dragt was de vereniging al voorgegaan.
De Watersportverenigingen werkzaam in het algemeen belang
De door de verenigingen uitgegeven kaart van de Westeinderplas in 1914 voorzag in een meer buiten, dan in, de eigen ledenkring gevoelde behoefte. Evenzo werden de bakens meer ten gerieve van het watertoerisme, dan van de in Aalsmeer residerende zeilers, opgesteld.
Wanneer wij vandaag aan de dag een ons onbekend plassengebied willen verkennen, schaffen wij ons natuurlijk de door het bureau voor watertoerisme uitgegeven kaart van dat gebied aan. Zo gewoon vinden wij het, dat wij op eerste aanvrage kunnen beschikken over een kaart van welk watersportgebied of van welke waterwegen dan ook, dat wij ons nauwelijks kunnen voorstellen, dat er in de beginjaren nog geen kaart va n de Westeinderplas bestond. Om in de bestaande leemte te voorzien werden door de W.V. Nieuwe Meer in 1913 vele opmetingen gedaan, werden peilingen gemaakt; de aldus verzamelde gegevens werden in de wintermaanden uitgewerkt zodat de eerste kaart van de Westeinderplas in het begin van 1914 kon worden uit gegeven.
De Verbonden Zeilverenigingen (tegenwoordig de KVNWV), de A.N.W.B. en het maandblad "de Watersport" prezen het initiatief dat tot uitkomen van de kaart had geleid en maakten de verschijning ervan bekend.
De Koninklijke Nederlandse Zeil- en Roei Vereniging schreef op 17 november 1913:
Wij ontvingen de door U uitgegeven kaart van de Westeinderplassen. Zo veel zulks in ons vermogen ligt zullen wij deze plassen, door verspreiding van uw kaarten, bij de zeilers meer bekend maken.
"De Watersport" schreef in het blad van februari 1914:
Hiernaast geven wij een afdruk van de kaart van de Westeinderplas, waarvan wij de uitgave danken aan de aktiviteit van de jonge w.v. Nieuwe Meer.
Het bureau voor watertoerisme was een trouwe afneemster van de kaart. De kaart bleef tot 1948 in gebruik; een verkleinde uitgave er van werd van jaar tot jaar opgenomen in het programma voor de nationale zeilwedstrijden.
Sinds 1949 in Aalsmeer jaarlijks een reünie voor Ronde en Platbodemjachten
In 1962 schreef oud-voorzitter W. du Pon in het Jubileumboek:
De eerste reünie werd op 28 augustus 1949 gehouden Daarbij werd om met 18 jachten een "wedstrijd" gevaren. Het waren uiteraard schepen van zeer uiteenlopend type waarvoor proefondervindelijk een "handicap" moest worden vastgesteld. Hoewel onder deze omstandigheid het spectaculaire, van het wedstrijdvaren in een eenheidsklasse, ontbrak gingen de deelnemers volkomen op in hun spel. Het viel dermate in de smaak dat er bij de tweede reünie reeds 36 jachten aan de wedstrijd deelnamen; een aantal dat qeleidelijk is opgelopen tot ca 60 in 1961. In de loop van tijden werd voor de meeste jachten, hetzij door de meting hetzij op grond van de nauwkeurig opgenomen gezeilde tijden, een "handicap" vastgesteld waardoor een betere vergelijking van de prestaties werd bereikt. Voorts wordt nu, door het zoveel groter aantal deelnemers, in ten minste vijf klassen gezeild.
Dat de oorspronkelijke bedoeling: belangstelling te wekken voor de ronde en platbodemjachten volledig is geslaagd mogen wij daaruit afleiden dat honderden en honderden zeil- en motorjachten zich op de plas bewegen om, van nabij, het machtig schouwspel te volgen dat ons door een grote vloot, wedstrijdvarende, ronde schepen wordt geboden. Het is dan ook een fantastisch gezicht hier een veelheid bijeen te zien van onderling zo verschillende scheepstypen: dit jaar waren er 9 schouwen, 10 tjalken, 6 botters, 5 boeiers, 5 Friese jachten, 3 beurtschepen, 3 zeeschouwen, 3 hoogaartsen, 2 tjotters, 3 Tholense schouwen voorts Vollenhovense en Enkhuizer bollen en Lemsteraken.
Het dient gezegd dat deze opsomming slechts een deel aangeeft van de in „reünie" naar Aalsmeer gekomen schepen; dat zijn er belangrijk meer daar verscheidene schepen niet meevaren in een wedstrijd, doch wel meedoen aan evenementen zoals vlootschouw, admiraalvaren e.d.
Vanwaar komen de wedstrijdvarende reünisten?
Driekwart van de deelnemers komt van „buiten", zowel van dicht bij Aalsmeer, als van ver daar af. De schepen komen niet alleen uit Amsterdam, Haarlem, Brasemermeer, de Kaag, Loosdrecht en Utrecht maar ook uit Rotterdam, Dordrecht, Breda en . .. uit Friesland! Een kwart komt uit Aalsmeer!
Een O.G. ter Gast „wisselprijs".
Door de leden van het Comité Westeinder Zeilwedstrijden werd, ter herinnering aan de initiatiefnemer, een kristallen bokaal beschikbaar gesteld als wisselprijs voor bijzondere prestaties.
De wisselprijs werd achtereenvolgens uitgereikt:
in 1956 aan A. J. de Haas - Nieuwe Meer - Aalsmeer
in 1957 aan P. H. der Weduwen - Njord - Dordrecht
in 1958 aan W. v. Werkhoven - Nieuwe Meer - Aalsmeer
in 1959 aan J. L. Eilders - Aalsmeer - Aalsmeer
in 1960 aan C. J. W. van Waning - de Maas - Rotterdam
in 1961 aan H. van Wingerden - de Merwede - Dordrecht
Samenwerking met de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten
Door de Stichting werd een, met kunstenaarshand, geborduurde wimpel beschikbaar gesteld als "wisselprijs" bij het wedstrijdvaren.
De wimpel werd uitgereikt:
in 1956 aan P. H. der Weduwen - Njord - Dordrecht
In 1957 aan A. J. de Haas - Nieuwe Meer - Aalsmeer
in 1958 aan C. J. W. van Waning - de Maas - Rotterdam
in 1959 aan A. J. de Haas - Nieuwe Meer - Aalsmeer
in 1960 aan H. J. de Vries - Aalsmeer - Aalsmeer
in 1961 aan F. Dijkstra - het IJ - Amsterdam
Het besluit van de Stichting om, in verband met de herdenking van het 50-jarig bestaan van de w.v. Nieuwe Meer, de „landelijke" reünie voor ronde en platbodemjachten in 1962 in Aalsmeer te houden wekt voor de ingewijden grote verwachtingen. Zij toch, herinneren zich, hoe groots van opzet en fantastisch van uitvoering nu eens het admiraalzeilen, dan weer de vlootschouw, of wel het spel van een zeeslag was, waarmee de vloot van het Stamboek een hoogtepunt vormde bij de toch waarlijk niet bescheiden opgezette herdenkingsfeesten in Den Helder, Hoorn, Enkhuizen en Kampen.
Voor de niet ingewijden houdt de in Aalsmeer te houden reünie de belofte in van een, ter plaatse, slechts éénmaal te beleven, evenement zonder weerga!
In 1962 werd de "Landelijke" reünie van de Stichting het Stamboek in Aalsmeer georganiseerd.
Jubileumboek ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan in 2012
In 2012 bestond Watersport Vereniging Nieuwe Meer 100 jaar. Ter gelegenheid van dit unieke moment van haar 100-jarig bestaan, heeft WV Nieuwe Meer in 2012 haar Jubileumboek 't Boeiervolk, 100 jaar Watersportvereniging Nieuwe Meer gepresenteerd.
In 2012 heeft de VSRP haar jaarlijkse reünie in samenwerking met Watersport Vereniging Nieuwe Meer georganiseerd.
Wedstrijden voor Rond en Plat op de Westeinder
- W.V. Nieuwe Meer
- W.V. Westend
- W.V. Amsterdam
- W.V. De Schinkel
- W.V. De Koenen
- W.V. Aalsmeer
- W.V. Schiphol
De stichting organiseert zeilwedstrijden voor onze ronde en platbodemschepen. De stichting bestaat al sinds 1946 en door de bundeling van de 7 verenigingen is dit een succesvolle formule voor het organiseren van wedstrijden op een kwalitatief hoog nivo. De zeilwedstrijden worden gevaren vanuit Aalsmeer (bij Schiphol) en het wedstrijdwater van de Westeinder plassen (is het grootste binnenmeer in Nederland) leent zich uitstekend voor het houden van zeilwedstrijden.