2016-5: Een verrassend voorjaar

Spiegel der Zeilvaart juni 2016 nummer 5

Dit voorjaar werd het Stamboek positief verrast met prachtige collecties foto's en gegevens en aansluitend een zoektocht naar een gezonken schip. Er werd ook een aanvraag ingediend om een eeuwenoud scheepje als "nieuw" scheepstype op te nemen. Het was al zeker 100 jaar niet meer op het water verschenen: de Waterlandse melkschuit. Meestal baseert men de bouw van een replica op een nog bestaand wrak (vernieuwbouw), of een deel daarvan. Restanten van een oud, beeldbepalend soms streekgebonden schip. Vaak zijn er slechts oude foto's of schilderijen beschikbaar of in een enkel geval een paar modellen in musea. Een mooi voorbeeld daarvan was de Palingaak in Heeg, waarvan het laatste exemplaar in 1946 was gesloopt. In een paar musea waren daar¬van modellen beschikbaar. Op basis van deze modellen en oude foto's zijn er toen tekeningen gemaakt, waarvan de replica van de Palingaak is gebouwd. In SdZ 2016.1 lazen we het verhaal over de bouw van een replica van een Waterlandse melkschuit, en dat gaat nog verder. Alleen schilderijen en een aantal oude foto's, meer dan 100 jaar oud, waren beschikbaar. Gerrit Schutten kwam ze in de verhalen tegen die hij hoorde tijdens z'n promotieonderzoek in de jaren '90 en publiceerde erover in 1993 in de Spiegel en in zijn boek Verdwenen Schepen.

Een aantal inwoners van Waterland (h)erkende het belang van deze schepen voor de geschiedenis. De Stichting `De Waterlandse Melkschuit' werd opgericht en de bouw van een replica werd werkelijkheid. In 2013 is de 'Jacob van Zalinge' gedoopt en begin 2016 aangemeld bij het Stamboek. Na uitvoerige discussies in het bestuur en vervolgens in de Criterium Commissie, werd besloten het "nieuwe" scheepstype in het Stamboek op te nemen en vervolgens de Jacob van Zalinge in Categorie C (origineel en gebouwd na 1950) in te delen met het plaquettenummer 2268.

De 'Vrouw Jannetje' in 1950, al met nieuwe kajuit (foto: Archief Van Halteren)
De 'Vrouw Jannetje' in 1950, al met nieuwe kajuit (foto: Archief Van Halteren)
De lemmerhengst 'Elft' onder de kapschuur in Delfzijl (foto: Gerard ten Cate)
De lemmerhengst 'Elft' onder de kapschuur in Delfzijl (foto: Gerard ten Cate)

Lemmerhengst

Een Lemmerhengst! Die is bijna net zo legendarisch als een Pegasus, een vliegend paard, aldus Leo Maes, voorzitter van VZW Tolerant. Na de verhalen over de gezonken hengst in SdZ 2016. 3 en 4 volgden de verrassingen elkaar in snel tempo op. Onze Zeeuwse-Schepen-Specialist Peter Hamer ging met het verhaal aan de slag en kwam met de mededeling dat het de Hengst BH8 betrof, gebouwd in 1910 door J.F. de Klerk in Kruispolderhaven (gemeente Grauw), voor de visserij. Dat bleef zo tot ze 1947 "voor het plezier" werd verkocht aan Notaris van Halteren uit Brussel, die er in 1948 een kajuit op liet zetten. De zoon van deze notaris kwam met jeugdherinneringen en prachtige oude foto's met de tot 'Vrouw Dannetje' gedoopte Hengst. Intussen zat Gerard ten Cate ook niet stil. Hij maakte een afspraak en bekeek vervolgens bij Edwin Peters het schip in de huidige staat. Hij fotografeerde het ook uitgebreid. Een echte verrassing om een verloren gewaand schip terug te vinden, met een groot deel van de geschiedenis er bij!

Schipperskring Kooijman & de Vries

In Schuttevaer stond een verhaal over de jarige Schipperskring Kooijman & De Vries en Van Rijnsoever. Zij zijn in 2016 40 jaar geworden. De SSRP feliciteert de Schipperskring van harte! Jan Kooijman is in 1965 in Zwijndrecht begonnen met het bouwen van schepen en heeft dat in 1967 samen met Siem de Vries in Deil voortgezet. In 1981 werd deze werf voortgezet door Ted en Lydia van Rijnsoever. Van de ruim duizend gebouwde schepen zijn er vele in het Stamboek opgenomen. Verrassend genoeg worden op dit moment diverse schepen uit de beginjaren weer her-aangemeld voor opname in het Stamboek. Een soort van revival? Onder de vlag: 'Niet alles hoeft groot en luxe?'

Stamboekbestuurder geridderd

Het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd Peter Tolsma, voorzitter van de Criterium Commissie van het Stamboek, te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Deze feestelijke, voor velen verrassende, gebeurtenis vond plaats op 26 april, daags voor Koningsdag, in de Martinikerk in Sneek. Peter was één van de 12 genodigden, die onder diverse mooie voorwendsels naar de kerk waren "gelokt" en daar door burgemeester Hayo Apotheker uitgebreid in het zonnetje werden gezet. Hij benoemde daar¬bij een groot deel van de vrijwillige werkzaamheden die Peter in de loop van de jaren heeft verricht voor diverse plaatselijke en landelijke organisaties, waaronder de SSRP.

pdf SdZ 2016 nr05 juni - Een verrassend voorjaar

Jan Eissens, Stamboekbeheerder
stamboek@ssrp.nl

Terug naar vorige pagina