Paviljoenjacht, paviljoenschuit of Poon?
Reactie van Hein Sommer, werkgroep Historische Scheepsbouw LVBHB (12-01-2018)
In het Stamboek zijn op dit moment 2576 schepen “ooit” geregisteerd, die we ook allemaal in onze Schepenlijst presenteren. Daarvan zijn er op dit moment ruim 900 “actief”, een record! De website van de SSRP weerspiegelt de situatie van vandaag, maar laat tegelijkertijd ook veel van het verleden zien. Een aantal van de schepen in het Stamboek bijvoorbeeld, bestaat intussen niet meer, maar de schepen zijn op één of andere manier bepalend voor de geschiedenis van de Ronde en Platbodemvloot, dat we daarover alle nog beschikbare informatie publiceren. De schepen worden in het Stamboek opgenomen na advies van onze Criterium Commissie op basis van de geldende Criteria. de ontwikkeling van deze Criteria beslaat nu ook al weer een periode van ruim 60 jaar. 60 Jaar waarin we heel veel kennis hebben vergaard en nog proberen te vergaren over de historie van onze schepen in het verleden. De kennis van de diverse scheepstypes is daar een onderdeel van. Het blijkt dat niet alle schepen met het "juiste" scheepstype in het Stamboek zijn opgenomen. Boeiende reacties en discussies zijn hiervan het gevolg.
Hein Sommer, lid van de werkgroep Historische Scheepsbouw van de LVBHB schrijft ons:
Hein reageert op de met Plaquettenummer 1060 opgenomen 'De Dankbaarheid':
Het lijkt erop dat dit schip in 1900 eigendom was van J. A. van der Made, beurtschipper van Fijnaart op Rotterdam. Het heette toen 'Willemina Woutrina'. Ik ben nieuwsgierig uit welke bron de informatie over Keemink uit Pernis, stamt. Het schip zou dan in of voor 1900 verkocht moeten zijn. Het type is paviljoenjacht, d.w.z. een paviljoenschuit, die vanwege zijn mooie lijnen als jacht werd betiteld. Poon is niet aan de orde. Voorpunt is ongeveer half zo hoog geweest als die op de foto's.
Oude foto uit 1904
Hein schrijft verder:
Ik interesseer me voor de zeilende binnenvaart, vooral de beurtvaart in Zuidwest Nederland en vooral paviljoenschuiten. 'De Dankbaarheid' is er zo één. Ik heb er een oude foto uit 1904 van gevonden. Bij de scheepsmetingsdienst staat het schip bekend als een paviljoenschuit, maar dat kon je zo ook al wel zien. Ik ga proberen met die mevrouw Keemink contact te zoeken in de hoop iets te kunnen horen over het verleden van de schuit.
Wat mij verbaast is dat er bij de SSRP gegevens bekend zijn over de voormalige binnenvaart. Ik dacht dat het alleen maar ging over jachten. Natuurlijk is 'De Dankbaarheid' een vrachtscheepje, dat omgebouwd is tot jacht. Ik vraag mij af wat er allemaal over vrachtscheepjes nog meer in jullie archief zit.
Beschikbare informatie de paviljoenschuit 'Willemina Woutrina'
Liggers Scheepsmetingsdienst: Details over het schip Wilhelmina Woutrina - Meetnummer: R1421N
'De Dankbaarheid' in het archief van de SSRP
De SSRP is na een aantal jaren voorbereiding, opgericht in 1955, specifiek voor zeilende Ronde en Platbodemjachten. In principe is elk zeilend Rond of Platbodemschip tegenwoordig een jacht. Het zijn niet meer de oorspronkelijke beroepsschepen, die vroeger hun vracht vervoerden of in gezet werden als beurtvaarder voor het vervoer van goederen en personen. Met een aantal oude beroepsschepen, nu omgebouwd tot charterschepen wordt tegenwoordig een (karige) boterham verdiend. Ook wordt met één van de eerste, in het Stamboek, ingeschreven klippers, de ‘Lichtstraal’ weer voorzichtig vracht gevaren naar o.a. Vlieland. Op dit schip hebben velen jaren geleden hun eerste zeilervaringen opgedaan. Er zijn de afgelopen eeuwen diverse schepen gebouwd, afgeleid van de beroepsschepen, die direct ingezet werden als jacht. De grotere met betaalde bemanningsleden. In oude wedstrijdverslagen vind je de namen vaak terug. In oude fotoarchieven worden zo nu en dan nog foto’s ontdekt met daarop jachten, met een type dat afwijkt, van de beschrijvingen die in het Stamboek zijn opgenomen. Daarover ontstaan tussen geïnteresseerden boeiende discussies! Overigens kent het Stamboek nu ook nog, vroeger vastgelegde scheepstypes, waarvan de herkomst niet helemaal duidelijk is.
Volgens de Liggers in het Maritiem Museum in Rotterdam, wordt het schip in 1943 opnieuw gemeten en krijgt ze de naam 'Dankbaarheid'.
Inschrijving in het Stamboek in 1980
'De Dankbaarheid' wordt in 1980 ingeschreven als poon door de Sigma Coatings in Uithoorn. Sigma Coatings heeft het schip gekocht van Renger Kremer die het in 1966 heeft gekocht in zwaar verwaarloosde staat. Hij heeft haar daarna uitgebreid gerestaureerd. In 1977 wordt het schip als "Motorzeiljacht" met de naam 'Dankbaarheid' (zonder "De") opgenomen in het Meetregister. Ruim voor de eeuwwisseling is het contact tussen Stamboek en Sigma Coatings helaas verbroken en is 'De Dankbaarheid' verhuisd naar Categorie X. Daarna hebben we op de publicatie het schip in de schepenlijst nog een aantal reacties gehad, die bij het schip zelf zijn geplaatst.
