Zeeuwse schouw
In de nieuwe opzet van de beschrijving van de in het Stamboek opgenomen scheepstypes staat de tijdlijn van de ontwikkeling van het betreffende type centraal (=vergelijkbaar met bijv. het Stamboek van koeien met de ontwikkeling van het ras. De laatste koe in dat Stamboek is een doorontwikkeling van de eerst opgenomen koe).
In die tijdlijn zitten allerlei duidelijk beschreven momenten, waarin aanpassingen werden doorgevoerd en bepalend waren voor de verdere ontwikkeling van het type. Als een schip van een bepaald type bij het Stamboek wordt aangemeld is aan de hand van de benoemde kenmerken direct duidelijk of het ook echt om een schip van dat type gaat. Met het jaartal van de bouw kan dan direct worden “ingeprikt” in de tijdslijn van het type om duidelijk te zien waar het schip in de ontwikkelingsfase van het type zit en kan het worden gerelateerd aan de sociaal-maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in die tijd. Dit wordt weergeven in de algemene Tijdlijn van de ontwikkeling van de Ronde en Platbodemjachten.
We proberen alle in het Stamboek opgenomen scheepstypes op deze manier te beschrijven. Op onze Boekenplank is daarover al veel informatie te vinden. het verhaal is nog lang niet af, maar bij veel scheepstypes staat de verwijzing al naar de nieuwe opzet van de beschrijvingen van de oude scheepstypes.
De ontwikkeling van de Zeeuwse schouw bekijken we vanuit een breed perspectief, waarbij de ontwikkeling van het scheepstype en de geschiedenissen van de schepen als uitgangspunt worden gehanteerd.
De Zeeuwse schouw in het kort
De Zeeuwse schouw was ook bekend onder de namen Thoolse of Bergense schouw en schouw van Philippine. Het schip had veel gelijkenis met een grote Hollandse roeiboot, want evenals deze was het vlak van voren geheel naar boven gebogen en was er geen steven. De schouw was geconstrueerd op de wijze van de aak, een bouwwijze die al werd toegepast in het oude Egypte. In de middeleeuwen zien we de schouw in Vlaanderen verschijnen. Als 'scoude' komt hij voor in 13de-eeuwse bronnen zoals de tolreglementen voor de scheepvaart op het Zwin en de documenten betreffende de belastingheffingen na de Sint-Elisabethsvloed 1404 die ook een groot deel van Zeeland trof. De toenmalige 'scoude' hoeft er natuurlijk niet eender te hebben uitgezien als de schouw van de 19de en 20ste eeuw. Aanvankelijk deed de schouw veelal dienst als veer- en vrachtboot.