Elisabeth (Betje)

Elisabeth (Betje)

De schouw' Elisabeth' werd in 1907 gebouwd op de scheepswerf van Jan Francis de Klerk te Hontenisse. Opdrachtgever was de heer Gerrit Johannes Schippers, pachter van de veren Veere-Kamperland. Het schip heeft tot 1930 als veerboot dienst gedaan tussen Veere op Walcheren en Kamperland op Noord-Beveland. Vanaf 1930 heeft het schip tot in de jaren vijftig gevaren als mosselschip vanuit Philippine. Daarna werd het als jacht gebruikt. Het schip wordt in de volksmond ook wel Betje genoemd. De eerste eigenaar noemde het schip zo als afkorting van Elisabeth, de naam van zijn vrouw.

Na de intrede van de gemotoriseerde veerboten werd 'Betje' ingezet als vissersschip op de Schelde. Later werd ze als particulier schip aangepast naar wat je kunt noemen een luxe jacht. Met dat uiterlijk kwam ze terug in beeld bij een stuk of wat Zeeuwen.

Eigen website

Eigenschappen

Plaquette nummer:284 Zeil nummer:
Categorie:A Tekening nummer:
Type:Zeeuwse schouw

Bouw

Bouwjaar:1907 Ontwerper:J.F. de Klerk
Werf:Scheepswerf de Klerk Werf plaats:Kruispolderhaven / Walsoorden
Motor:Inbouw Motor type:
Materiaal romp:Eikenhout Materiaal kajuit:Eikenhout
Materiaal zeil:Clipper canvas
Onderwaterschip: Kiel:

Afmetingen

Lengte stevens:12,00 m Breedte berghout:3,90 m
Diepgang:0,60 m Masthoogte water:10,50 m
Oppervlakte grootzeil:26,00 m2 Oppervlakte fok:8,50 m2
Oppervlakte botterfok:0,00 m2 Oppervlakte kluiver:9,50 m2
Oppervlakte totaal:44,00 m2 Oppervlakte overig:0,00 m2

Tot nu toe bekende eigenaren en namen van het schip

1907 – 1931 G.J. Schippers, Veere ( Elisabeth)
1931 – 1948 E.E. de Mul, Philippine ( Drie Gezusters)
1948 – 1986 J.C. Verhage, Eefde ( Elisabeth)
1986 – 1988 Scheepsmakelaar ‘Serry’, Weesp ( Elisabeth)
1988 – 1990 J. Roos, Hoogmade ( Elisabeth)
1990 – Nu (laatst bekend) Stichting Zeeuwse Schouw, G.J. Nijsse, Goes ( Elisabeth)

Geschiedenis

1972

9 juni 1972

9 juni 1972: Brief met geschiedenis van het schip van eigenaar J.C. Verhage aan Secretariaat SSRP

2014

2014

2014: Het blad Consent: Elisabeth (Betje) - Zeeuwse Schouw, terug van weggeweest 1907-2007

CONSENT is een uitgave voor de donateurs, sponsors en relaties van de uitgevende organisaties; dit zijn naast VZW Tolerant, de Stichting Museumhaven Zeeland uit Zierikzee en Stichting Behoud Hoogaars. In het blad Consent verscheen in 2007 een artikel met de kop 'Elisabeth (Betje) - Zeeuwse Schouw, terug van weggeweest 1907-2007'. Meer dan tien jaar geleden is Betje terug naar Zeeland gehaald. Dhr. Verhage, de laatste eigenaar stond het schip met gemengde gevoelens af, er was veel aan gedaan en veel mee gevaren. Een genoeglijke periode van meer dan 15 jaar. Guus van Hecke kreeg een aantal mensen over de streep om deel uit te maken van de Stichting Zeeuwse Schouw.
In eerste instantie leek het erop dat door Betje op sommige plekken wat op te wrijven en wat mascara te geven ze weer stralend voor de dag kon komen. Dat viel tegen. Ze bleek inmiddels bejaard, versleten en voor sommige rimpels was geen make up (lees; epoxy) aan te slepen.
Maar met het resultaat van het onderzoek, tekeningen en het model van Maurice Kaak van het Museum in Baasrode, werd het toch duidelijk hoe het schip eruit had gezien. Dus bleef de Stichting Zeeuwse Schouw geloven in een Extreme Make-over, en er werden ruwe schattingen gemaakt over wat dat zou gaan kosten. En ongeveer vijf jaar geleden scheen er licht aan de einder. In overleg met de mensen van de provincie kon een begroting ingediend worden, die in het kader van Interreg 2 goedgekeurd werd.
Tegelijkertijd was er overleg met de Gemeente Goes om te kijken naar de intentie om Betje te restaureren in de vorm van een werkgelegenheidsproject. De som der delen werd bekrachtigd en de Stichting Zeeuwse Schouw bracht het schip in als project bij de Oosterscheldewerf. De make-over kon beginnen.

pdf 2007-6 Terug van weggeweest, de Zeeuwse schouw 'Betje'

Het verhaal van de restauratie van de Zeeuwse schouw 'Elisabeth'

Begin jaren negentig is de ‘Elisabeth’ terug naar Zeeland gehaald. Guus van Hecke kreeg een aantal mensen enthousiast om deel uit te maken van de Stichting Zeeuwse Schouw. Hans Govers, Sjaak Rijk en ook Martin Ruissaard hielpen een geweldige duw te geven aan een lastig project. In eerste instantie leek het erop dat door de ‘Elisabeth’ op sommige plekken wat op te wrijven en wat bij te werken ze weer stralend voor de dag kon komen. Maar dat viel tegen. De ‘Elisabeth’ bleek inmiddels in een slechtere conditie dan gedacht en gehoopt was. Toch bleef de Stichting Zeeuwse Schouw geloven in een kans van slagen en er werden ruwe schattingen gemaakt over wat dat een restauratie zou gaan kosten.

Ook werden zeer gedetailleerde tekeningen gemaakt door de Vlaamse autoriteit op het gebied van maritiem erfgoed, Maurice Kaak. Hij bracht het schip opnieuw in kaart door het zeilplan met de ongestaagde steekmast met spriettuig en de te voeren houtmaten te tekenen. Een referentie waar later op gebouwd werd.

In circa 2002 verscheen er licht aan de horizon toen er na overleg met mensen van de provincie Zeeland een begroting kon worden ingediend. Tegelijkertijd was er overleg met de gemeente Goes om te kijken naar de intentie om de ‘Elisabeth’ te restaureren in de vorm van een werkgelegenheidsproject. Het gevolg van al het overleg is dat de ‘Elisabeth’ uiteindelijk in 2004 naar de ‘Oosterscheldewerf’ is gebracht aan de Houtkade in Goes. De feitelijk restauratie kon beginnen. De ‘Elisabeth’ werd ontdaan van haar doodskleed, het casco werd gefixeerd, maar naar later bleek liep de lijn niet meer zoals het geweest was en moest de zeeg er opnieuw in gebracht worden.

Door overleg en de deskundigheid van de verschillende scheepsbouwers en timmerlieden zoals Michiel Verras, Bert Ennik, Peter Maas en Henk Dierkx onder leiding van Cees Droste, kwam de ‘Elisabeth’ weer goed te staan, als uitgangspunt voor het respectievelijk verwijderen van oude delen en het in vorm brengen van het nieuwe Franse eikenhout. Ter plaatse, bij de groothandel (meestentijds van Dijk) werden de bomen uitgezocht ten behoeve van de vlakdelen, de knieën etc.

Het hele verhaal van de restauratie op de eigen website van Betje.

We zijn zeer geïnteresseerd in uw opmerkingen en/of vragen over dit schip. Stuur ze ons!

Terug naar het overzicht