Dreumes

In tegenstelling wat door eerdere eigenaren wordt vermoed, blijkt het visaakje 'Dreumes' in 1910 op de werf van Jan Oebeles van der Werff aan het  Buitenstvallaat in Drachten gebouwd. Over de eerste periode van het scheepje is (nog) niets bekend.

Als in 1979 de restauratie, die in 1976 is gestart, bijna is afgerond, meldt eigenaar J.J. Bakker de Visaak 'Herstelling aan bij het Stamboek. Het aakje wordt ingeschreven onder nummer 1638.

Olav Loeber vertelt:
Wij varen in 1995 een wedstrijdvalk van Wester uit Grouw. Net wat teveel wedstrijd voor Liesbeth. Als wij langs de kade in Sneek lopen valt ons oog op het visaakje dat daar te koop ligt. We draaien er om heen en bellen de eigenaar Jan Bakker. We onderhandelen en komen tot de koop.
In september varen we er mee van Sneek naar Sandfirden, onze thuishaven. Onderweg leggen we aan langszij een skûtsje om boodschappen te doen. Vanaf de kade kijken we als trotse bezitters naar het visaakje (en het skûtsje). Wat lijken die schepen op elkaar qua rondingen en zeeg, alleen de visaak is zoveel kleiner (6,70 meter). Daarom heet ze nu Dreumes.
Toen we de Dreumes kochten zat er een boeier opbouw op, eiken met teak dek. Het voordek en de gangboorden van multiplex. Binnen twee langskooien en voor de mast nog twee. Geen kombuis en geen wc. Het scheepje aan de buitenzijde zwart met een groen boeisel, de romp van binnen geheel in de lijnolie, houtwerk gelakt. De voorstuwing was met een Honda 7,5 PK  buitenboordmotor.  De mast en tuigage van een Friesch jacht, grootzeil van rode katoen en de fok van witte dracon.
Ons eerste project was om de stoffering aan te pakken, nieuwe kussens overal. Dat scheelde al een heel stuk. Verder natuurlijk schoonmaken en ons eigen stempel met spulletjes. Het varen was wel iets anders dan de valk, het deed meer denken aan de schouwen waarmee we in Loosdrecht hebben leren varen. Een windvlaagje en de voorkant gaat een andere kant op dan gepland.
De eerste verrassing is een klein briefje aan de mast geplakt: U bent welkom op de Friese Reünie met uw scheepje. We zijn het enige ijzeren scheepje tussen al die mooie houten pracht! We worden hartelijk ontvangen en tijdens de wedstrijden en het admiraalzeilen gedoogd. Op foto’s staan we niet, want het ‘hout’ gaat voor natuurlijk.

Op 4 maart 1996 wordt ze in het Stamboek Ronde en Platbodemjachten weer ingeschreven onder het bestaande plaquette nummer 1638, categorie B. We ‘vieren’ het ook met een set nieuwe blokken in plaats van de grote (skûtsje) blokken die er aan boord zijn. Ook het lidmaatschap van VSRP wordt in orde gemaakt. De buitenboordmotor krijgt een grote beurt.
Tot slot van het seizoen brengen we haar naar Hooghiemstra in Uitwellingerga en wordt de buitenzijde gestraald en in de epoxy gezet. Vooraf is de wanddikte gemeten, die blijkt voldoende te zijn om te kunnen stralen. 

In 1999 krijgt de Honda weer een grote beurt. En we bestellen een dektentje voor het voordek, dat erg te lijden heeft van de zon en regen. Het voordek begint paddenstoelen te krijgen en goede raad is duur. Jan Hofstede uit Oudega komt kijken en biedt aan de zaak te demonteren en plannen te maken. In zijn kleine schuur past de Dreumes precies onder de spanten. De kajuit wordt gedemonteerd en het houten voordek verwijderd. Daar komt de bevestiging van het oorspronkelijke klapdek, dat zo typerend was voor de kleine visaakjes op de Friese meren, tevoorschijn. Wat te doen? Een nieuw klapdek? Met de kans op lekkages. Neen na rijp beraad besloten we tot een stalen voordek en het herplaatsen van de kajuit. Jan Hofstede maakte een prachtig rondgebogen dek, geïsoleerd met glaswoldeken en van binnen een prachtige aftimmering met kraaldelen.
Ook wordt een nieuwe motorfundatie geplaatst met een Arona, 1 cylinder 10 PK diesel en aangesloten op de nog aanwezige schroefas. Een tweeblads bronzen schroef vormt de aandrijving.

Eind 2011 besluiten we dat de kajuit toch niet handig is. Het aantal kleinkinderen groeit. Daarvoor is de kuip te klein. En de kajuit diende alleen als opslag voor allerlei. We slapen al lang dwarsscheeps voor in. De vraag rijst ook weer hoe lang we willen en kunnen doorgaan met varen. De markt voor verkoop is heel slecht en we besluiten dat we de Dreumes aanhouden voor ons eigen plezier en later voor kinderen en kleinkinderen. Er zal later vast wel eentje zijn vinger opsteken en er verder voor willen zorgen.
Dus besluiten we dat de Dreumes terug moet naar een visserman uitvoering. De opdracht wordt gegeven aan het vertrouwde adres Jan Hofstede in Bolsward. Die ontdoet de visaak van alles wat er binnen in zit, behalve de punt, de motor en de berging onder de helmstok. Weer kijken we aan tegen een kale binnenkant, net als in 1999. Het biedt ons de mogelijkheid de zaken goed te inspecteren en plannen te maken voor een geheel nieuwe indeling. Weer wordt gesproken over het monteren van een klapdak, maar de bezwaren hebben de overhand en dus komt er weer een plat dek in.
De platen die ooit de bun-doorgangen hebben vervangen blijken niet netjes gelast te zijn en van slechte kwaliteit. Die worden vervangen. De FONV vindt het maar niets dat er weer platen gelast worden, hun voorkeur gaat uit naar klinken, zoals de rest van de romp. Maar het werk is al gedaan als zij komen kijken en terug naar af is niet aan de orde. Bovendien vaart de Dreumes al meer dan veertig jaar met gelaste delen in de romp. Maar geen FONV subsidie dus.
Om meer ruimte in het vooronder te krijgen wordt het schot een spant verder naar de kuip verplaatst. Ruimtewinst voor legplanken en je voeten kunnen neerzetten als je op de rand van de kuip zitten.
Voorin en in de kuip wordt kooi en banken afgetimmerd met inlands eiken, dat afkomstig is van het Landgoed Maarsbergen, waar we om de hoek wonen. Jan Hofstede besteedt er veel uren aan en levert waarlijk iets heel moois! Ook de vloerdelen komen nu alle in eiken en we denken dat het scheepje daarom geen ballast meer nodig heeft. Dat blijkt later een vergissing, de ballast komt er weer in maar meer naar voren. Liesbeth en ik lakken alle 33 onderdelen onder 3 keer en boven 6 keer. 
Bij het proef monteren steekt de mastkoker hoog boven het voordek uit, eerst stond er nog de kajuit tegenaan. Het resultaat is niet mooi. Wat te doen? Wat gebeurt er als we de mastkoker inkorten? De mast komt dan ook lager en de zeilhoek van de fok wijzigt. We besluiten tot het inkorten van de mastkoker met 20 cm. Omdat ook de schoothoek zal veranderen, worden bronzen schootrails gemonteerd.
Ook de zwaardtalies worden anders gemonteerd, waardoor ze lichter te bedienen zijn. Alle blokken voor de vallen worden vervangen door prachtige rollende blokken van Ording Blokmakers. De totale refit en vervanging, zonder dat we de vele uren van ons zelf meetellen, kost heel bedrag voor zo’n scheepje. Maar het is een plaatje geworden en menigeen zwaait vol bewondering naar ons. En de kinderen en kleinkinderen varen gemakkelijk mee in de ruime kuip.

De Visaak 'Dreumes' heeft op zaterdag 20 juni deelgenomen aan Vlootschouw en Admiraalzeilen en op zondag 21 juni aan de Bokkingrace tijdens de Jubileumreünie van de SSRP (60 jaar) in nauwe samenwerking met WsV De Zevenwolden (150 jaar).

2015: SSRP 60 jaar Behoud(t) het Goede en Zevenwolden 150 jier Foar de Wyn

Begin 2017 is het onderwaterschip is gestraald en opnieuw met een twee componenten systeem behandeld tot het berghout. Ook is de fok voorzien van een reefmogelijkheid, waarmee ook bij zwaar weer gezeild kan worden. Bij het verhelpen van een olielekkage van de keerkoppeling is de motor opnieuw uitgelijnd en loopt weer als een zonnetje. Natuurlijk hebben we ook deelgenomen aan de Friese Reunie.
 

Met de oprichting van de Vereniging Zeilende Visserijschepen Harderwijk (VZVH) willen negen eigenaren van zeven schepen het varend erfgoed behouden. Doel is de historische schepen in de vaart houden, de Harderwijker visserijgeschiedenis en de hedendaagse visserij levend houden en de lokale bevolking betrekken met kleinschalige activiteiten.