Het Wakend Oog

Bart Slagter is één van de charter-schippers die niet zelf en met eigen handen een casco van de sloop gered en opgebouwd heeft. Zijn sympathie voor „Het Wakend Oog" die hem tevens als geriefelijke woning dient, is er niet minder om. In 1956 kocht de familie Smit de tjalk. Tot dat jaar deed het schip dienst als een soort drijvende directiekeet. De opbouw werd er af gesloopt en het casco kreeg een goede beurt. Er werd een royale roef over een groot deel van het ruim gebouwd en er werd een Ford dieselmotor in geplaatst. Zo zoetjes aan begon het schip weer te ogen. In Harlingen werd een mast op de kop getikt en met wat tweedehands zeilen kwam de tjalk als „Het Wakend Oog" als jacht in de vaart. In 1960 werd bij Blom in Hindeloopen een fraai interieur ingetimmerd. In dat jaar werd ook een tuigage van een Fries wedstrijdskûtsje overgenomen. Het schip overwinterde steeds in Hindeloopen. Begin van de zeventiger jaren werd „Het Wakend Oog" voor het eerst voor charterwerk ingezet en geleidelijk aan is dat verder gegroeid. Eerst was Muiden de uitvalsbasis, later werd dat Enkhuizen met de oprichting van Zeilvaart Enkhuizen.

Geschiedenis

De paviljoentjalk werd in 1897 op de werf van J. Boot te Woubrugge voor de vrachtvaart gebouwd. Een paviljoentjalk kenmerkt zich doordat de woning van de schipper in het verhoogde achterdek is ondergebracht. Het dek is daar tot op potdekselhoogte gelegd. De schipper staat met de verlengde helmstok als het ware voor zijn kleine woning op het dek vlak achter de luikenkap te sturen. Bij de roeftjalken staat hij achter zijn woning. De paviljoentjalken zijn doorgaans van bescheiden afmetingen. „Het Wakend Oog" meet 19,24 meter lang, 3,72 breed en heeft een diepgang van slechts 0,60 meter. Het schip is oerdegelijk gebouwd: de afstand tussen de spanten bedraagt slechts 28 centimeter. Het is daarmee een zwaar gebouwd schip.

Voorzover bekend heeft de tjalk behalve vracht in Holland ook tussen Holland en Friesland vice versa gevaren onder de namen „Riethandel" tot 1901, „De Goede Verwachting" tot 1918, „Goede Verwachting" tot 1943, eveneens „Goede Verwachting" tot 1947. Daarna is er een grijs stukje geschiedenis, waarvan de gegevens niet bekend zijn. Het schijnt dat de tjalk eventjes in de visserij is geweest onder het registratienummer Workum 40. Nadat het als drijvende directie-keet heeft gefungeerd, werd het door de familie Smit in 1956 „Het Wakend Oog" gedoopt. Op de roerklik is dan ook een fraai open oog geschilderd!

De in 1897 gebouwde paviljoentjalk “Het Wakend Oog’ is in de loop van de tijd voor verschillende doeleinden gebruikt. Aanvankelijk werd ze als vrachtschip ingezet. Ze bracht goederen van de Hollandse kant van de Zuiderzee naar de Friese kust. Ze heeft gevaren onder de namen “Riethandel”, “De Goede Verwachting” en “Goede Verwachting”. Later, in slechtere tijden, voer “Het Wakend Oog” onder het registratienummer Workum 40 met vissers uit.

In 1956 werd het schip gekocht door de familie Smit en kreeg het haar huidige naam “Het Wakend Oog”. Naar verluidt kwam de familie Smit graag op Terschelling en zodoende hebben zij hun schip vernoemd naar “Het Wakend Oog, de bijnaam voor de vuurtoren van Terschelling, de Brandaris. De familie Smit heeft het schip omgebouwd tot een veilig en comfortabel zeilschip. Begin van de zeventiger jaren werd “Het Wakend Oog” voor het eerst voor charterwerk ingezet. Eerst was Muiden de uitvalbasis, later werd dat Enkhuizen. In 1980 werd het schip verkocht aan Bart Slagter. Hij heeft er ruim 8 jaar mee gevaren en van het schip een luxe charterschip gemaakt, een schip dat net iets meer had dan de boten van de bruine vloot. Van 1988 tot 2000 heeft het schip diverse andere schippers gehad die met het schip hebben gecharterd. De bij ons bekend zijnde schippers zijn Willem Beiske, Hans van Wijk en Herman van Linschoten. In 2000 is het schip uit de charter gehaald en gebruikt als woonschip. In deze tijd heeft het schip heel weinig onderhoud gehad en raakte vervallen. Wij hebben het schip in maart 2012 gekocht en zijn in het najaar van 2012 begonnen aan de restauratie van het schip.

Een paviljoentjalk kenmerkt zich doordat de woning van de schipper in het verhoogde achterdek is ondergebracht. De schipper staat met de verlengde helmstok als het ware voor zijn kleine woning op het dek. Deze woning is nu kleiner dan vroeger omdat de machinekamer deels in deze woning is uitgebouwd. Een gedeelte van de schipperswoning is nog betimmerd met de originele kraaldelen uit 1897 in blank gelakt eikenhout. De originele bedstee uit 1897 is nog aanwezig. In de winter van 2014-2015 is de schipperswoning gerestaureerd.

De mast op het schip stamt uit 1956 en telt 375 jaarringen.